عنوان پایان‌نامه
بررسی امنیت زیست محیطی در جمهوری اسلامی ایران
- رشته تحصیلی
- علوم سیاسی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده حقوق و علوم سیاسی شماره ثبت: LP3245;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 56965
- تاریخ دفاع
- ۰۸ اسفند ۱۳۹۱
- دانشجو
- محمد اصلی تمر
- استاد راهنما
- الهه کولائی
- چکیده
- پس از فروپاشی اتحاد شوروی، مطالعات امنیتی وارد مرحله جدیدی شد. یکی از ویژگی های این دوران جدید خارج شدن امنیت ملی از انحصار نظامی گری و چند بخشی شدن آن بود. در پایان دهه 1980، محیط زیست به عنوان یک موضوع امنیتی آغاز و به مرور به یک مسئله امنیتی برجسته تبدیل شد، به طوری که امروزه آثار امنیتی تخریب محیط زیست توجه محافل دانشگاهی و همچنین سیاستگذاران را به سوی خود جلب کرده است. این در حالی است که متاسفانه ابعاد زیست محیطی امنیت ملی در کشور ما مغفول واقع شده است و به نظر می رسد هنوز نگاهی «سخت افزارانه» به امنیت ملی، ذهن تصمیم سازان این حوزه را به خود مشغول ساخته و چشم ایشان را بر تهدیدهایی «خزنده» در حوزه محیط زیست بسته است. این در حالی است که کشورهای در حال توسعه نسبت به کشورهای توسعه یافته، آسیب پذیری بیشتری در برابر آثار اجتماعی تخریب محیط زیست دارند. امنیت زیست محیطی حمایت از منافع حیاتی فرد، جامعه، دولت و محیط در برابر تهدید پویش های انسانی و طبیعی در محیط زیست است. در یک تعریف دیگر، امنیت زیست محیطی، ایمنی نسبی عمومی از خطرهای محیط زیستی برخاسته از فرایندهای انسانی و طبیعت پایه ای است که نتیجه جهالت، پیشامد، سوء مدیریت یا تعمد در درون و یا امتداد مرزهای ملی است. به نظر می رسد امنیت زیست محیطی در جمهوری اسلامی ایران وضعیت مناسبی ندارد. در این پایان نامه شماری از مشکلات زیست محیطی کشور تبیین شده است که عبارتند از: آلودگی و تخریب بوم سازگان آبی همچون خلیج فارس، دریای خزر و دریاچه ارومیه، ورود پساب¬های صنعتی، شهری و کشاورزی به منابع آب آشامیدنی، نشست زمین، آلودگی هوا به ویژه در شهرهای بزرگ و صنعتی، فرسایش خاک و از بین رفتن پوشش گیاهی، برخی از آلاینده هایی که منشا برون سرزمینی دارند و سرانجام آلودگی، تخریب و سوء مدیریت منابع آبی با وجود آب و هوای خشک کشور از نظر جغرافیایی. در واقع، تخریب و فروسایی محیط زیست به سه صورت مستقیم، غیرمستقیم و ترکیبی، منجر به مخدوش شدن امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران شده است. در حالت غیرمستقیم، متغیرهای واسطه ای مانند گوناگونی قومی نیز در ایران می تواند موجب تهدید امنیتی شود. تجربه دریاچه ارومیه و شورش های قومی در چند شهر ترک زبان، نمونه آشکاری از این موضوع است. همچنین در مورد هیدروپلیتیک رودخانه های مرزی کشور، مشاهده می-شود که در برخی موارد زمینه هایی برای درگیری و مشاجره با شماری از همسایگان ایران وجود دارد که باید با بررسی آنها، خلاء های حقوقی را پر کرد تا در آینده شاهد بروز مشکل در این باره نباشیم.
- Abstract
- After the collapse of the Soviet Union, security studies entered in a new stage. In this new era, security has diverse dimensions. Since the late 1980s, environment, started to become as a security problem. Today, environmental security is an outstanding issue in security studies. However, in Iran the military regard to national security is still the dominant. So environmental threats are creeping in this country. On the other hand, developing countries are more vulnerable than developed countries in the environmental conflicts. Environmental security is the relative public safety from environmental dangers caused by natural or human processes due to ignorance, accident, mismanagement or design and originating within or across national borders. Environmental security is the freedom from social instability due to environmental degradation. Environmental security is the cycling of natural resources to products, to wastes, to natural resources in ways that promote social stability. It’s to seem, there are some potential threats at the environment of Iran. In fact, environmental degradation in Iran, create some security threats by three ways: directly, indirectly and both of them. This thesis is talking about these threats, especially about scarcity of water resources. Keywords: security, environment, national security, environmental security, water resources, water crisis
