عنوان پایان‌نامه
بررسی، معرفی و شناسایی بناهی تاریخی غرب استان گلستان از دوره سلجوقی تا دوره صفوی ( مطالعه موردی : گرگان کردکوی آق قلا )
- رشته تحصیلی
- باستان شناسی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده ادبیات و علوم انسانی شماره ثبت: 4232
- تاریخ دفاع
- ۱۰ اسفند ۱۳۹۲
- استاد راهنما
- فیروز مهجور
- دانشجو
- رضا اسدی
- چکیده
- محدوده استان گلستان کنونی در گذشته «ایالت گرگان» خوانده می شد. این ایالت دو شهر عمده به نام های جرجان و استرآباد داشت که در طی تاریخ هر یک از آنها برای مدتی تختگاه یا مرکز ایالت به شمار می رفتند. اما بعد از حمله مغول و حوادث دیگر ، شهر جرجان تنزل و افول پیدا کرد و شهر استرآباد از نظر اهمیت و اعتبار جایگزین آن گردید. به دلیل رشد و توسعه فرهنگ و تمدن ، آثار و ابنیه فراوانی در طی قرون متمادی در این ایالت ساخته شدند. از جمله این آثار که در استان گلستان واقع شده¬اند و در این پژوهش، مورد بررسی قرار گرفته¬اند، عبارتند از: مسجد جامع گرگان، مدرسه عمادیه گرگان، امام زاده نور گرگان، امام زاده روشن آباد کردکوی و پل آق قلا. روش بررسی در تحقیق حاضر بررسی منابع مکتوب اعم از کتابخانه ای و میدانی بوده است.که در روش میدانی پلان هایی از بنا ترسیم شدند.و عکس هایی از معماری و تزیینات بنا تهیه شد. نتایج این تحقیق حاکی از آن است که بناهای مورد بررسی از یک جهت تحت تاثیر شیوه های معماری و تزئینی ابنیه معاصر خود بوده است مانند سبک آجرچینی سلجوقی که در بنای امام زاده نور گرگان و مناره مسجد جامع گرگان قابل مشاهده است و از طرف دیگر تحت تاثیر اقلیم و جغرافیای منطقه و نیز معماری محلی و بومی منطقه بوده است مانند امام زاده نور گرگان که پلان چند ضلعی بنا اقتباسی از برج قابوس است ، مخصوصا گمانه زنی هایی وجود دارد که در گذشته سقف فعلی اش بدین گونه نبوده و احتمالا به صورت رک (مخروط) همچون گنبد قابوس بوده است. استفاده از گنبدهای مخروطی و سقف های سفالی در شمال ایران از گذشته رواج داشته است که علت آن به خاطر ریزش نزولات آسمانی بوده است. چنین پوشش هایی به جهت شیب تند موجب دفع سریع آب و برف و باران گشته و از تخریب زود رس سقف یا گنبدها جلوگیری می نمود. واژگان کلیدی: استرآباد، گرگان، اسلام، مسجد جامع گرگان، مدرسه عمادیه، امام زاده نور ، امام زاده روشن آباد ، پل آق قلا.
- Abstract
- The current area of Golestan province was known as "Gorgan state" in the past. This state had two main city known as Jorjan and Astarabad that during their history each of them have served as the center of state or "Takhtgah". However, afar the Mongol invasion and other events, Jorjan city declined and Astarabad city replaced it in terms of importance and validity. Due to cultural and civilization development and growth, so many monuments and buildings have been constructed in this state. Among these monuments which are located in Golestan province and have been studied in this study Gorgan Mosque, School Emadieh of Gorgan, Imam Zadeh Noor of Gorgan, Imam Zadeh Roshan Abad Kordkuy and Aq Qala Bridge be mentioned. The method used in this study is studying written sources including bibliographical and field. In field study method a number of plans have been drawn from monuments and some pictures have been taken from architecture and decorations of the monuments. Results of the present study indicate that monuments under study on one hand have been under the influence of architecture and decorating methods of their time, such as Bricklaying style in Seljuk period which is seen in the monument of Imam Zadeh Noor of Gorgan and Minaret of Gorgan mosque and on the other hand, they have been under the influence of the Climate and geography of the region as well as local and native architecture such as the cases of Imam Zadeh Noor of Gorgan in which the polygon plan of the monument has been an adoption from Qabus Tower, specially there are some speculations that in the past its ceiling hasn't been the way it is today but that probably it has been in shape of a spire (cone) like Qabus dome. Usage of cone domes and clay roof has been common from past in north part of Iran which is due to precipitation. These kind of roofs due to their steep slope would have quickly dispose water, rain and snow and would have prevented early destruction of ceilings or domes. Key words: Astarabad, Gorgan, Islam, Gorgan Mosque, School Emadieh, Imam Zadeh Noor, Imam Zadeh Roshan Abad, Aq Qala Bridge
