عنوان پایان‌نامه
بررسی باستانشناختی آثار چوبی دوران اسلامی استان فارس
- رشته تحصیلی
- باستان شناسی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده ادبیات و علوم انسانی شماره ثبت: 1803;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 57387
- تاریخ دفاع
- ۱۵ اسفند ۱۳۹۰
- دانشجو
- زهرا عیدی پور
- چکیده
- موضوع این پژوهش بررسی آثار چوبی استان فارس در دوران اسلامی است که عمدتا در ناحیه شمالی استان فارس قرار گرفته اند. فارس که از مراکز مهم صنعتی و هنری ایران در قبل از اسلام به شمار می رود ,در عصر اسلامی نیز با توجه به شواهد تاریخی و نمونه های بر جای مانده در زمینه صنایع و هنر های مربوط به چوب از اعتبار بالایی برخوردار است که از نمونه های ارزشمند آن می توان به در مسجد جامع عتیق شیراز متعلق به قرن چهارم هجری ,محجر های چوبی امام زاده اسماعیل و شورجستان متعلق به قرن هشتم هجری قمری و سر در مسجد جامع اقلید متعلق به قرن نهم هجری و نمونه هایی از منبر ها، درها و جامهری های چوبی از قرن یازدهم تا سیزدهم اشاره نمود . با وجود اهمیت این آثار از جهات فرهنگی ,صنعتی و هنری و بویژه مذهبی تا کنون بررسی دقیق علمی بر روی آنها صورت نگرفته است . افزون بر آن آثار چوبین به علت ساختار و بافت طبیعی خود و نیز شرایط جغرافیایی و آب و هوایی و عوامل انسانی به شدت و به سرعت در معرض آسیب و حتی نابودی می باشند و این امر ضرورت توجه به این داده های تاریخی را دو چندان می نماید . اکثر آثار بررسی شده کتیبه دار و متعلق به مراکز و ابنیه های مذهبی و حاوی اطلاعات مهمی از تاریخ ساخت ,تکنیک های رایج در هر دوره و ذکر نام هنرمندان و صاحب منصبان حامی آنهاست و در ادامه اینکه مضامین به کار رفته بر این آثار گویای شرایط فکری و مذهبی رایج در زمان متعلق به آنهاست گستره تاریخی این پژوهش از قرن چهارم تا قرن سیزدهم را شامل می شود و از نظر مناطق و گستره جغرافیایی تمرکز بر شیراز و مناطق شمال فارس از جمله شهرستان اقلید و توابع آن ,شهرستان های استهبان ,بوانات و آباده ,سپیدان , مرودشت و روستاهای اطراف آنها می باشد . در این پژوهش مجموعا 32 اثر چوبی مورد مطالعه قرار گرفت که از این تعداد3 اثر متعلق به قرن 4 ه.ق , 4 اثر متعلق به قرن 8 ه.ق , 4 اثر به قرن 9 ه.ق , 3 اثر به قرن 10 ه.ق , 9 اثر به قرن 11 ه.ق و 5 اثر به قرن 13 ه.ق تعلق داشتند . تعداد 5 اثر نیز بدون تاریخ بوده اند . اکثر این آثار در مناطق مختلف استان بویژه در مناطق شمالی از جمله شهرستان اقلید قرار دارند ضمن اینکه و تعداد اثر از آنها متعلق به صنعتگران و هنرمندان فارس است که در مناطقی خارج از استان مانند روستای رامشه در استان اصفهان ,حرم امام رضا (ع) در مشهد ,مجموعه شاهزند سمرقند و ... پراکنده و ساخته شده اند .ضمن اینکه تعدادی از این آثار از جمله منبر مسجد سوریان , و قطعه چوبی متعلق یه زمان عضد الدوله دیلمی زینت بخش موزه ها و مجموعه های داخلی و خارجی است . کلمات کلیدی: آثار چوبی,دوران اسلامی ,استان فارس
- Abstract
- Wood works in the Fars province of this study is mainly located in the Northern Province. Fars of important industrial centers and in pre-Islamic Iranian art is considered. According to historical evidence and the samples remained in the field of wood-related industries and the arts has high credibility. Dilution of the wooden door of the Atiq Shiraz mosque belonging to the fourth century AH, Imam Mohammad Ismail and Shurjstan wooden fence belonging to the eighth century AH.In the ninth century AH Eghlid wooden mosque and pulpit are examples of wooden doors and Jamhry of the eleventh century to the thirteenth cited. Respects the importance of cultural, artistic and industrial and scientific scrutiny, particularly religious, but so far has been done on them. Structure and texture of the wood due to its natural and geographical conditions, water and human factors of turmoil and destruction are quickly exposed. This emphasizes the need to double the historical data. Most of the surveyed centers and buildings belonging to religious inscriptions and contains important information on the building, common techniques in every period and their sponsor's name artists and officials. And concepts used in this work indicate that the intellectual and religious conditions prevailing in their own time. The historical range of the fourth century to the thirteenth century, this research is included. Geographic range of areas and focus on the shiraz and the northern Fars of Eghlid city and its functions, the city Estahban, Bavanat and Abadeh, white, and the villages around them is Marvdasht. In this study, a total of 32 of the timber was studied from 3 of the century 4 AH., 4 of belonging to the 8th century AH., 4 due to the 9th century AH., 3 of the 10th century AD. AH, 9 of the 11th century AH. and 5 of the 13th century AH. belonged. Also had no effect on the number 5. . Most of these works in several areas, particularly in the northern province of the city are Eghlid. While a number of them belonged to the craftsmen and artists in areas outside of the province of Fars, which is like Ramshh village in Isfahan province, the shrine of Imam Reza in Mashhad, Samarkand Shahznd collection and ... Scattered and are made of. Keywords:) Wood Works, Islamic period, Fars province, inscriptions, decorations.)
