عنوان پایان‌نامه
آتشدانها و نیایشگاهای هخامنشی
- رشته تحصیلی
- باستان شناسی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده ادبیات و علوم انسانی شماره ثبت: 1998;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 60892
- تاریخ دفاع
- ۳۱ شهریور ۱۳۹۲
- دانشجو
- رویا صفایاری
- چکیده
- از آن جایی که ماهیت دین و آیین هخامنشیان به دلیل کمبود منابع به درستی قابل شناسایی نیست بنابراین شناخت نیایشگاه ها و ساختار های آیینی آنان نیز با دشواری های بسیاری روبرو است. برخی از دانشمندان با در نظر گرفتن این مطلب که در میان ایرانیان باستان (و هند و آریایی ها) معابد و یا تصاویری از خدایان دیده نمی شود و مراسم مذهبی در هوای آزاد و محیط باز انجام می گرفته است, هخامنشیان را فاقد معابد سر پوشیده دانسته اند. از طرف دیگر, برخی از پژوهشگران با استناد به اشارات نویسندگان کلاسیک به فراوانی آتشکده ها پس از برافتادن خاندان هخامنشی در سرزمین های تحت سلطه آنان, این گونه استنباط نموده اند که از اواخر دوران هخامنشی, آتشکده های زرتشتی برپا شده اند . با توجه به یافته های باستان شناسی, کتیبه های سلطنتی و الواح گلی باروی تخت جمشید, مشخص می شود که نیایشگاه های سر پوشیده, نقش مهمی را برای پادشاهان هخامنشی بازی نمی کرده اند و آنان مراسم آیینی خویش را در فضا های مقدس اجرا می نمودند. این فضا ها شامل محوطه های محصوری بودند که ساختمان ها و یا محراب ها یا نوع خاصی از سازه ها مانند آرامگاه یا یک برج به عنوان یک قطب مهم در آن جا ایجاد شده بودند. در همین دوران در سرزمین هایی که با اطمینان تحت حمایت هخامنشی یا استقرار پارسیان نیستند, با نوع دیگری از فضا های آیینی مواجه می شویم. این نیایشگاه های سر پوشیده که بیشتر در شرق امپراتوری شناسایی شده اند به هیچ روی نشان دهنده یک شکل معماری همگون و یکپارچه نیستند و ترکیبی از سنت های معماری و مذهبی منطقه ای با تاثیرات غیر مستقیم و مجزایی از مرکز امپراتوری می باشند. از سویی علی رغم وجود تفاوت و گوناگونی در فضا ها و نیایشگاه های این دوران, برخی ویژگی های مشترک نیز در آن ها به چشم می خورد که برجسته ترینشان وابسته به آتش و ستایش و بزرگداشتی است که نسبت به این پدیده ابراز داشته اند. آتش مقدس اغلب در آتشدان های مطبق در مرکز مراسم و تشریفات مذهبی حضور داشته است. واژگان کلیدی: هخامنشیان, مراسم آیینی, آتش, آتشدان, نیایشگاه
- Abstract
- Reference made to Avesta and Rig Veda manuscripts- the main resources to comprehend the Iranians and Indian religion- which there is not any hint on the existence of the temples or religious/ritual structures, it is mostly mentioned that ancient Iranians do not pray worship in temples and proceed their ritual acts in open air structures; despite the fact, late archeology researches there came out some evidences of religious buildings in some eastern parts of Iran. Although the architectural specifications of first Iranian religious structures belonging to the end of second millennium and the first millennium B.C is not quite clear yet, for sure Iranians did devote some temple for their ritual ceremonies. Regarding the nomadic background of ancient Iranians, they might have been introduces to temple architecture while getting in close contact to the developed civilizations of Margiana, Elam, Mesopotamia and Urartu. Despite the fact that Achaemenid Eempire was ruling vast lands from east to far in the west in the ancient time and did govern the same with a unified reign, there is not any single evidence on a united rules in the structure of temple architecture and they are mostly a reflex of widespread differences in local and heterogeneous traditions. It is thought that Achaemenid rulers pray their worship and ritual ceremonies in open air structures as there was found not any single temple of their royal Capitals in west Iran. Alongside these open air structures, some evidences on the structures showing some ritual signs were detected in their eastern ruling territories. Notwithstanding the differences and diversities of the rituals in the era, there can be found some common features. in all of them out of which the most eminent ones would be related to Fire, Worship and Respectful Monuments that could be proposed to them. Mostly the holly Fire was to be placed in the stepped fire altars in the middle of the ceremonies and ritual activities. Keywords: Achaemenid, Ritual Ceremonies, Fire, Fire Altar, Temples,
