بررسی باستان شناسی خانه های سنتی سنگسر
- رشته تحصیلی
- باستان شناسی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده ادبیات و علوم انسانی شماره ثبت: 4460،;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 78008;کتابخانه دانشکده ادبیات و علوم انسانی شماره ثبت: 4460،;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 78008
- تاریخ دفاع
- ۳۱ شهریور ۱۳۹۲
- دانشجو
- سهیلا غنیان
- چکیده
- معماری با ساختن سر پناه و مأمنی آغاز شد که ما آن را خانه می نامیم. گذر زمان، ضمن تعدد و گونه گونی بناها- معبد، دژ، مسجد، حمام و نظایر آن- اهمیت فزاینده ای را برای خانه های مسکونی به همراه داشت. قبل از ورود بشر به دنیای مدرن، مصالح ساختمانی خانه ها بوم آورد بودند. این مصالح، خانه هایی گرم را در مناطق سردسیر و خانه هایی خنک را در مناطق گرمسیر شکل می دادند. بنابراین جغرافیا و اقلیم یکی از عوامل مهم و موثر در معماری مسکونی دوره های گذشته بوده است. در کنار شیوه های معمول یکجانشینی و کوچنشینی، گروهی از مردم به شیوه ی نیمه کوچنشینی یا رمه گردانی زندگی می کردند. این شیوه ی زندگی، موجب استقرار طولانی مدت خانوار در منطقه ی مشخصی می شد. شهر کوهپایه ای سنگسر واقع در 18 کیلومتری شمال شرق سمنان، جامعه ای را در خود جای داده است که اکثر مردم آن به این شیوه زندگی می کرده و گروه اندکی یکجانشین بودند. خانه به عنوان مسکن و مأمن، گوشه ای از تحولات جامعه ی سنگسری را در خود انعکاس داده است. بررسی و شناسایی این داده ی اصیل و رو به زوال که تا کنون مورد توجه قرار نگرفته است، موجب شناسایی الگوهای معماری مسکونی در بازه یی مشخصی از زمان – قرن 14 ه.ق.- می شود. قرن فوق الذکر مصادف با پایان دوره ی قاجاریه و حکومت دو شاه پهلوی است، که تغییرات و تحولات بسیاری را در بر می گیرد که بازتاب آنها در فرهنگ مادی و معنوی مردم سنگسر قابل مشاهده و بررسی است. در پژوهش پیش رو، تحقق نیت فوق با به کارگیری روش هایی مانند مطالعه ی منابع مکتوب، مصاحبه با کهنسالان سنگسری، بررسی های میدانی خانه های مسکونی سنگسر، ارائه ی تصاویر، طرح ها و جداول ممکن شد. با گذشت زمان و سپری شدن سال های قرن 14ه.ق. خودکفایی و استقلال نسبی جامعه ی سنگسری در تولید و مصرف کالاها و نیازهای روزانه از بین رفت و مردم آن آهسته آهسته به کالاهای وارداتی وابسته شدند. این امر در همه ی جنبه های زندگی مردم قابل مشاهده و بررسی است که از موارد مهم آن خانه های مسکونی می باشند. واژگان کلیدی: سنگسر- جامعه ی نیمه کوچنشین- معماری- خانه– سبک قاجاری– سبک پهلوی.
- Abstract
- Architecture began by constructing shelters and resorts those we call home. The passing of time results multiplicity and diversity of buildings such as temple, fortress, mosque, bath; indeed builds home importance up. In the past, climate and geography were very important factors for residential architecture. Indigenous building materials used to build warm homes in cold and cool homes in tropical regions. By entering modern time imported building materials took the indigenous one place. Besides the sedentary and nomadic way of life, some groups of people lived in semi-nomadic livelihood form. This way of life made long-term resident in a certain area. Sangesar as a foothill town which locates in 18 K.M. Northeast of Semnan, has been housed by a group of people who majority of them used to live in semi-nomadic way and a small group of them in sedentary way. House as a residential place has reflected a glimpse of changes of Sangesar town. Surveying and identifying Sangesar old houses, the original and dying data that had been noticed never, helps to find patterns of residential architecture in a specific period of time-here the 14th century. Above mentioned century coincided with the ending years of Qajar era and two Pahlavi kings reigns. During this century, many changes happened that were reflected in the material and spiritual culture of Sangesar society. In this study, the realization of these intentions is made by some different methods such as studying written sources, interviewing with elderly Sangesarian people, field survey of Sangesar old houses, presenting pictures, drawings and tables. With the passing of 14thcentury years, Sangesarian self-sufficiency, autonomy, consumption of goods and daily necessities vanished and they slowly became dependent on imported goods. This is visible in many aspects of each people’s live which the house is one of the most important parts of it. Keyword: Sangesar, Semi-nomadic society, Architecture, House, Qajar residential architecture style, Pahlavi residential architecture style.