عنوان پایان‌نامه
بررسی جایگاه وقف در شکل گیری بافت شهری و فضاهای معماری دوره ایلخانی
- رشته تحصیلی
- باستان شناسی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده ادبیات و علوم انسانی شماره ثبت: 2031،;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 61471
- تاریخ دفاع
- ۳۰ شهریور ۱۳۹۲
- دانشجو
- بهزاد مهدی زاده
- استاد راهنما
- حسن کریمیان
- چکیده
- وقف یکی از ارزشهای والای انسانی است که با تأثیر از جهان بینی دینی، از جهات مختلف بر بافت و کارکرد شهرها در تمدنها و ادیان مختلف تأثیر گذاشته است. در ایران این تأثیر به دلیل اعتقاد مردم به دین اسلام و صفات پسندید? اسلامی و همچنین علاقه حکومتها، دولتمردان و ثروتمندان جامعه به وقفی کردن اموال و املاک خود، بیشتر و مشهودتر بوده است. نقش سازمان وقف بر شکل گیری کالبد و فضابندی ساختار شهرهای ایران در دوران اسلامی بسیار گسترده و متنوع است. این تأثیر در بناهای عمومیِ شهرها مثل مسجد، حمام عمومی و مقابر بزرگان دینی بیشتر بوده است و قسمتی از بافت شهر و هسته مرکزی آن را به خود اختصاص می داده است؛ بنابراین وقف از خردترین عناصر شهری مثل حمام، مدرسه و آب انبار، تا بزرگترین عناصر مثل بازار و مسجد جامع را در بر می گرفته است. در دوره ایلخانی به دلیل تسامح مذهبی ایلخانان مغول در قبال فرق مذهبی و همچنین سیاست خاص ایلخانان در گسترش مالکیت وقفی در جامعه(بخصوص اوقاف دولتی)، بناهای وقفی در سطح گسترده ای در بافت شهرها بوجود آمدند و بر ساختار شهرها تأثیرات سرنوشت سازی گذاشتند که نمونه های بارز آن در شهرهای تبریز، سلطانیه و مراغه مشاهده می شود؛ حتی برخی از شهرهای این دوره مثل اوجان(در نزدیکی تبریز) با ایجاد یک مجموعه وقفی بنام ابواب البّر(وقف خاصِ دور? ایلخانی) شکل گرفته و گسترش یافته بود. تأثیر بناهای وقفی در بافت شهرهای این دوره با توجه به عملکردهای مختلف آنها در بافت شهر، به انواع مذهبی- سیاسی، کالبدی، اقتصادی و اجتماعی قابل تقسیم است. در این میان آنچه مهم است اعتقاد عمیق مردم به سنت وقف است که موجب تداوم حیات آن تا عصر حاضر شده است، هر چند که دیگر آن صلابت و بالندگی دوران های ایلخانی یا صفوی را نداشته باشد، اما عنصری پایدار در جامعه اسلامیِ ایران است و خیرین مدرسه ساز و گروههای مردمی مسجدساز نشان? این صلابت و تداوم است. واژگان کلیدی : بناهای وقفی، دوره ایلخانی، بافت شهری، کالبد و فضابندی.
- Abstract
- EngishAbstrac: In the Endowment of human values , The impact of religious worldviews in many ways the structure and function of cities in different civilizations and religions have affected. Iran's influence because of their belief in Islam and Islamic desirable traits , Governments and politicians as well as interest and Richmas community is dedicated to making your property more and more evident. Role in shaping an organization devoted to the evils of Iran during the Islamic mold and has a very broad and diverse. The impact of cities on public buildings such as mosques, public baths and tombs of religious figures are higher and the core part of the fabric of the city has accounted for, So devote the least urban elements such as baths, schools and water reservoir, the largest mosque in the metals market is like. The patriarch of the Mongol Ilkhanid religious tolerance toward religious sects, as well as specific policies patriarch in the community dedicated to property development, Monuments dedicated to the wide surface of the tissue, there were evils And have decisive effects on urban structure Its obvious that the samples in Tabriz, Soltanieh, has Maragheh; Even some cities in this period, as Ojan (near Tabriz) with a dedicated set of named Abvab - olbarr (special dedication patriarch) formed and was expanded. Monuments dedicated to the evils of this period due to the impact of tissue functions in the context of the religious types - political, physical, social and economic, is indivisible. What is important is the faith tradition of dedication that led to its survival to the present day is, However, its strength and development of the Safavid era patriarch or is not. But the stable elements in Islamic society and donors community groups, schools and the construction of the mosque construction is a sign of strength and continuity. Key words: dedicated buildings, ilkhanid period, cities structure, mold andanatomy.
