عنوان پایان‌نامه
بررسی سیستماتیک و گاه نگاری تپه های باستانی محمود آباد در استان مازندران
- رشته تحصیلی
- باستان شناسی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده ادبیات و علوم انسانی شماره ثبت: 900521;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 43004
- تاریخ دفاع
- ۲۵ شهریور ۱۳۸۸
- دانشجو
- میثم فلاح
- استاد راهنما
- کمال الدین نیکنامی
- چکیده
- محور پژوهش انجام شده در قالب این پایان نامه، بررسی روشمند تپه های باستانی شهرستان محمودآباد است. محمودآباد از نقطه نظر مکان یابیِ جغرافیایی در حوزه مرکزی مازندران و در امتداد جلگه آمل بسوی دریای مازندران قرار دارد. به زعم نگارنده، این منطقه شرایط بسیار مساعدی را داشته که محل تلاقی سه حوزه فرهنگی در ادوار گذشته تاریخ باشد. حوزه فرهنگی شمالشرق ایران (شامل نواحی شرق مازندران و دشت گرگان)، حوزه فرهنگی غرب مازندران (که پل ارتباطی به شمالغرب ایران است) و حوزه فرهنگی داخل فلات ایران از طریق درّه هراز. عوامل فوق الذکر از یکسو و دخیل بودن عوامل محیطی و جغرافیایی از سویی دیگر، تأثیر و تأثراتی را در نحوه چیدمان و موجودیت فرهنگها و محوطه های باستانی در این منطقه باعث گردیده است. محمودآباد که تا چند سال پیش از توابع شهرستان آمل محسوب می‌شده از جمله شهرستان‌هایی است که تمام وسعت آن دشت گونه و فاقد مناظر کوهستانی و کوهپایه ایی است. در متون تاریخی، "بندر عینُ اَلهَم" که به صورت "اَهلَم" نیز یاد شده، بندرگاه شهر باستانی آمل در مصب رودخانه هراز بوده که "صُورالارض" (قرن 4 ه.ق) یکی از قدیمی ترین متونی است که جایگاه آن را در کنار دریای مازندران نشان می دهد. بنابر مطابقتهای جغرافیایی، شهر باستانی اَهلَم در مکانی رونق داشته که امروزه شهر محمودآباد قرار دارد. در بررسی انجام شده در این منطقه 6 تپه باستانی شناسایی گردیده که بالنسبه، پراکندگی یکسانی را در جغرافیای منطقه محمودآباد داشته است. با توجه به مطالعاتی که بر روی سفالهای شاخص و اِلِمانهای وابسته در گاهنگاری که برای این منطقه تعریف شده( همچون پلان، اندازه آجر و ...)، دوره های مفرغ، آهن، تاریخی(اشکانی و ساسانی) و اکثر ادوار اسلامی در این محوطه ها شناسایی گردیده است. کلید واژه بررسی باستان شناختی، گاهنگاری، دوران مفرغ، آهن، تاریخی و اسلامی، محمودآباد، مازندران.
- Abstract
- This MA Research thesis involves a methodical investigation of the ancient Mahmoodabad Hills. Mahmoodabad is located in the center of Mazandaran Province in the Amol Plain near the Caspian Sea. This region is at the nexus between three cultural regions. Iranian's northeastern cultural region includes eastern Mazandaran and Dasht-e Gorgan. There is also an important cultural region in western Mazandaran that links Mahmoodabad to northwestern Iran and a third cultural region connecting to the Iran's Central Plateau. The interaction of Mazandaran's cultural and geographical situation has affected its archaeological past. Mahmoodabad was one of Amol's suburbs. Until a few years ago, it was located in a plain area without any mountainous or alpine connections. In the ancient inscription the "Bandar aino alaham" mentions ahlam, Amol's ancient harbour located in the delta of the Haraz River. The "sovar o l arz (4 AH) is one of the oldest inscriptions that mentions its location close to the Caspian Sea. Then according to the geographical accounts, the ancient ahlam town was located in the same place as modern Mahmoodabad. Six ancient tepes were recognized dispersed over the region. The pottery suggests that human occupation covered the Bronze, Iron, Historical (Ashkani and Sasanid) and most Islamic eras in this location.
