عنوان پایان‌نامه
بررسی میزان تاثیر زبان و ادبیات فارسی بر منظومه مم وزین احمد خانی
- رشته تحصیلی
- زبان و ادبیات فارسی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده ادبیات و علوم انسانی شماره ثبت: 1992;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 60589
- تاریخ دفاع
- ۲۶ شهریور ۱۳۹۲
- دانشجو
- سروه حمه
- استاد راهنما
- عبدالرضا سیف
- چکیده
- احمد خانی همچون خورشیدی عالمتابْ درادبیاتِ کُردی است.چراکه خانی پیشاهنگ وجلودارادبیات مردمان زمان خود بوده واین پیشاهنگی را تا امروزنیزحفظ کرده است. اوتوانسته است درآثارخویش،علوم ودانستنی های آن زمان را به صورتی موشکافانه،هدفمند وبا دلسوزی تمام به همزبانان خود بیاموزد.اگربانگاهی ژرف وریزبینانه درآثارخانی به ویژه «مَمُوزین» تأمل کنیم درمی یابیم که این اثرتنها یک داستان عاشقانه ویا چند بیت منظوم نمی باشدوهدف خانی نیزخلق یک روایت ساد? منظوم عشقی نبوده است،بلکه هدفی بسیاروالا رادنبال می کرده است،ازجمله رهایی ازجهل، نادانی،تعصب،خودخواهی،مال ومال اندوزی،غفلت ودنیاپرستی و... خـانی می خواسته است که بانگــارش این اثـر،علوم وآداب وآیین های زمـان خود رابه خوانندگــانش دراعصار مختلف متنقل نماید.اوبـا نگارش«مَمُوزین»ادبیـات منقولِ ماقبل خود رابه ادبیات مکتوب تبدیل نمود تا جاودانگی را به آن هدیه دهـد.سایرآثارخانی نیزازاین قاعده مستثنی نمی باشند، به عنوان مثال خـانی در کتاب «عقیده ایمان» دین وآیین اسلامی رابه شیوه ای بسیارساده وظریف بیان می کند ویا اوست که اوّلین فرهنگ لغتِ کُردی را به نام« نوبهارا زاروکان»به رشت? تحریردرمی آورد که می توان گفت: تنها یک فرهنگ لغت ساده نیست بلکه خانی دراین فرهنگ ضمن آشناسازی خوانندگان بالغات وواژه های عربی و کُردی علم عروض وقافیه را نیزبه خوانندگانش می آموزد که درنوع خود درادبیات کُردی کاری بی همتا است. مَمُوزین اوّلین اثرکلاسیک منظوم پس ازآثار«فقی طیران»بوده وهمانگونه که بیان شد تنها روایت یک داستان عاشقانه نبوده بلکه دریایی است ازعلوم مختلف،علومی چون:فلسفه،عرفان،خداشناسی،معارف، جامعه شناسی،نجوم،پزشکی،موسیقی،آرایه های ادبی،داستان سرایی،آداب ورسومی همچون آیین های نوروزی،شکار،شکارگاه،فال وفال بینی،هنرهای رزمی وحماسه های سرداران لشکر،بیان وضعیت وموقعیت اجتماعی دختران وزنان درآن زمان،راه ورسم خواستگاری،ازدواج،جشن عروسی،مهیاشدن داماد وهمراهی ساقدوش،مراسم کفن ودفن،تشیع وترحیم،برادری وشرط آن،جوانمردی ورشادت،دیوان خانه یا سرای امیران کُرد،نوع حکمـرانی امرا ونقش افراد سخن وچین ونالایق درتصمیمات آنها(افرادی چون بَکوی فاسد)وبسیاری ازعلوم ودانستی های دیگر... به طوریقین اغراق نیست اگرگفته شود:درمیان شعرا ونویسندگان کُردزبان درادبیات کُردی،کسی به پای این چابکْ سوارِ یکه تازمیدانِ ادبْ نرسیده است.چراکه خانی هیچ حرف وکلمه ای را بدون هدف وبی جهت درآثارش نگنجانده است.توان هنرآرایی خانی راازبیت نخستین مَمَوزین می توان دریافت،بیتی که هرکلمه ازآن هنری ومعناومفهومی را درخود نهفته است. سَرنـــامه ئی نامه، نـــامی الله بی نــامی ته نـــاتمــــامه والله مَمُوزین/1 کلید واژه ها: مَمْ وزین،شعرکُردی،احمدخانی،ادبیات فارسی،عرفان،عشق،دین،اخلاق،فرهنگ ،قلم.
- Abstract
- “Ahmad Khani” is like a shining sun in Kurdish literature. He was pioneer of literature in his era and this lasts until now. He could taught the knowledge and sciences of his era in the frame of his works as critically , purposed and in compassion to those speak the same language. Deep look to his works, especially “ Memvazin” shown this is not just an erotic story or a poetic work and he didn’t intend to create a simple poetic work , but he was followed supreme aim such as freedom of ignorance , prejudice, greed, negligence , profanity and etc. Khani intends to transfer his era's sciences and custom by this work. Hetransforms the past spoken literature to written literature and donated the perpetuity to it. His other works aren't an exception of this rule, for example he explain Islam in simple and fine words in his book named "faith belief".Also wrote the first Kurdish dictionary named "Nobahara Zarokan" which is not a simple dictionary but teach Arabic and Kurdish words also the prosody in unique form in Kurdish literature. Memvazin is the first poetic work after the works “ Faghi Tayaran”, but it isn't the only love story but is a sea of different sciences such as philosophy , theosophy, theology , sociology, astrology , medicine , music , literal arrays , storytelling , customsuch as Norooz customs, hunting, preserve , soothsayer, war arts , worrier stories , the explanation of women social statues, court ceremony, marriage , wedding , arrangement of groom , death ceremony , brotherhood and its condition , magnanimity , the hall of Kurdish chiefs ,the government style , the role of incompetent people in their decision ( such as corrupt “Bako” ) and other knowledge. Obviously, it isn't exaggerated when we say among the Kurdish authors and poets, any one couldn't reach to the stance of this jockey in literature area, because he express every word in his work carefully. The art of his words express in the first verse of “Memvazin” with concept in every word. Key words: Memvazin, Kurdish poem, Ahmad Khani, Persian literature, theosophy, love, religion, moral, culture, style.
