عنوان پایان‌نامه
بررسی پایه های دستوری شدگی در بیان شفاهی تجربیات در زبان فارسی گفتاری
- رشته تحصیلی
- زبانشناسی همگانی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده ادبیات و علوم انسانی شماره ثبت: 1946;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 59605
- تاریخ دفاع
- ۲۷ شهریور ۱۳۹۲
- دانشجو
- اعظم حسین پورلشکامی
- استاد راهنما
- غلامرضا دین محمدی
- چکیده
- ابداع اولین مرحله در تغییر زبان است. می¬توان با توجه به ابداع در زبان پایه¬های دستوری¬شدگی را مشاهده کرد. این مدل مطالعه¬ی دستوری¬شدگی برگرفته از مدل مطالعه¬ی تنوع همزبانی در تغییرات آوایی است و کرافت (2010) اولین بار پایه¬های دستوری¬شدگی را به این¬صورت بررسی کرد. در زبان فارسی هم این روش را برای مشاهده¬ی اولین مرحله¬ی تغییر زبانی و به تبعِ آن مشاهده¬ی دستوری¬شدگی اتخاذ کردیم.تحقیق حاضر مبتنی بر مدل کاربردبنیاد و نظریه¬ی شناختی-نقشگرا است. در اینجا با بررسی فعل¬ها در یک پیکره¬ی شفاهی روایت شده از فیلم کوتاه ِ«داستان-های گلابی»، روند دستوری¬شدن برخی فعل¬های واژگانی و فعل¬های سبک بررسی می¬شود. با این بررسی¬ها سرانجام نتیجه¬گیری خواهد شد برخی از فعل¬های واژگانی نظیر «بردن، برگشتن، آوردن، راندن، حرکت کردن، گذشتن و رد شدن، ریختن، چیدن، زمین خوردن و گذاشتن» و فعل¬های سبک شاملِ «کردن، شدن، دادن، خوردن» در مسیر دستوری¬شدگی قرار می¬گیرند. هم¬چنین «زمین» در «زمین خوردن» مسیر دستوری¬شدگی "زمین> پایین" را آغاز می¬¬کند. «شروع کردن» در ساخت¬های فارسی برای نشان دادن «نمود آغازی» دستوری می¬شود. هم¬چنین با بررسی نشانه¬های دستوری¬شدگی در ساخت-های زبان فارسی، نشان می¬دهیم در تقابل جمله¬های همپایه و ناهمپایه¬، ارتباط بندهای همپایه¬ای کهبهصورت «بیانکنش + بند بیانقصد»هستند،بهصورت "بندهسته + که+ بندوابسته" بیانمی¬شودوایندستهازجمله¬هادرمسیردستوری¬شدنقرارمی-گیرند. نتیجه¬یضمنیحاصلازبررسیدستوری-شدگیدربندهایمذکورنشانمی¬دهدکهابداعدرکاربرد "که" بهصورتنشانه¬یبیانگر "قصد" صورتمی¬گیرد. درپایاننشاندادهمی-شودبررسیابداعاتِموجوددرپیکرهیشفاهیدرزبانفارسیمی-تواندبرایبررسینشانه¬هایدستوری¬شدگیدراینزبانمفیدباشد. کلیدواژه: دستوری¬شدگی،تنوع،ابداع،فعل،شناختی–نقشگرایی،کاربردبنیاد
- Abstract
- The first stage in language change is innovation. The origins of grammaticalization can be examined through observing innovation in language use. Studying grammaticalization in this way is based on a study of synchronic variation in sound change. Croft (2010) examined the origins of grammaticalization in English in this way for the first time. The same model is used in this research to observe the first stage in language change and then grammaticalization in Persian. The current research is built on a usage-based model in which language change emerges via language use. The theory which researcher adopts here is cognitive-functional approach. Analyzing verbs in an oral corpus we found some paths of grammaticalization in lexical verbs and light verbs in Persian. Using variation in some scenes of corpus, we also examined innovation to describe how speakers verbalized events in parataxis, hypotaxis or subordinate clauses. The corpus we examined in this research is forty parallel Persian narratives of Pear stories narrated by BA and MA students of university of Tehran. Results showed that some verbs in Persian that is “BORDAN, BARGASHTAN, ?VORADN, RANDAN, HAREKAT KARDAN. GOZASHTAN, RAD SHODAN, RIXTAN, CHIDAN, ZAMIN XORDAN, GOZ?SHTAN” together with corpus light verbs such as “KARDAN, SHODAN, DADAN , XORDAN” are undergoing grammaticalization. Further results showed grammaticalization path for “ZAMIN (earth)”. It was also observed that complex verb “SHORU KARDAN” is going to undergo grammaticalization to show aspectual properties. This study also revealed a possibility of grammaticalization in hypotaxis clauses of “action + purpose” to become appear as subordinate clauses. Key words: grammaticalization, cognitive – functional approach, innovation, usage – based approach.
