عنوان پایان‌نامه
آسیب شناسی درس املا در نظام آموزشی ابتدایی : مطالعه ای به روش پژوهش آمیخته
- رشته تحصیلی
- تحقیقات آموزشی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 79053;کتابخانه دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی شماره ثبت: ع-2561;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 79053;کتابخانه دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی شماره ثبت: ع-2561
- تاریخ دفاع
- ۰۳ بهمن ۱۳۹۵
- دانشجو
- محمد ناصرپور
- استاد راهنما
- کمال درانی
- چکیده
- «هجی‌کردن» یا «املا» به عنوان یکی از مهارت‌های نوشتاری، از اهمیت بسزایی برخوردار بوده و از آن به عنوان پایه‌ای برای سواد نوشتاری دانش‌آموزان تعبیر می‌شود. شیوع اختلالات دیکته نویسی، لزوم بررسی میزان و علل آن را دو چندان نموده است در این راستا، عوامل متعددی، زمینه‌ساز شکل‌گیری یا تشدید اختلال در آموزش نوشتن می‌گردد که درس املا را با مشکل جدی به نام «غلط نویسی» مواجه ساخته است. پرواضح است که شناخت میزان شیوع و عوامل موثر در شکل‌گیری هر یک از عوامل اختلالات دیکته نویسی، می‌تواند در رفع مسئله به‌وجود آمده کارگشا باشد. هدف پژوهش حاضر، بررسی میزان و علل بروز اختلالات دیکته‌نویسی در دانش‌آموزان دوره ابتدایی است. بدین‌منظور از رویکرد آمیخته و از نوع تبیینی استفاده گردید. در بخش اول، به منظور برآورد میزان اختلالات دیکته‌نویسی از روش پیمایشی و در بخش دوم، به منظور شناسایی عوامل موثر در شکل‌گیری و یا تشدید اختلالات، از روش پدیدارشناسی از نوع توصیفی استفاده‌شد. داده‌ها به ترتیب، با استفاده از فهرست‌وارسی دیکته محقق‌ساخته و فن مصاحبه نیمه‌ساختارمند گردآوری شد. جامعه مورد پژوهش در بخش کمّی شامل دانش‌آموزان دختر و پسر پایه اول، دوم و سوم ابتدایی ناحیه 3، استان قم است که نمونه مورد مطالعه با استفاده از نمونه‌گیری خوشه‌ای دو مرحله‌ای و بررسی 631 دانش آموز انتخاب شد. در بخش کیفی نیز میدان پژوهش شامل معلمان پایه ابتدایی شهر قم با سابقه بالای10 سال تدریس در آموزش ابتدایی و کارشناسان حوزه املا و اختلالات که صاحب تالیف کتاب یا مقاله‌های علمی پژوهشی، بودند. . اطلاع‌رسانان بخش کیفی نیز با استفاده از روش نمونه‌گیری ملاکی انتخاب شده و این روند تا مرحله اشباع داده‌ها در بیست و سومین مصاحبه (9 نفر کارشناس و 14 نفر معلم) ادامه داشت. داده‌های کمّی بر اساس آماره‌های توصیفی و داده‌های کیفی، با استفاده از راهبرد هفت مرحله‌ای کلایزی، تحلیل شدند. یافته‌ها در بخش کمّی پژوهش نشان داد که بیشترین اختلالات دیکته‌نویسی از نوع اختلال حافظه دیداری با 18/22 درصد، بود. این اختلال در پایه سوم نسبت به دو پایه دیگر، بیشتر مشاهده گردید. همچنین میزان اختلالات دیکته‌نویسی پسران بیشتر از دختران بود. تحلیل داده‌های کیفی، به شناسایی و طبقه‌بندی 101 کُد اولیه، 19 زیر مضمون و 7 مضمون اصلی منتج‌گردید. مضمون‌های اصلی و زیر‌مضمون‌ها شامل: عوامل روانشناختی «ژنتیکی، مغز و اعصاب، عوامل رفتاری، عوامل روانی»؛ عوامل محیطی «اقتصادی، مولفه کلاسی، مولفه خانواده»؛ عوامل زبان شناختی «رسم‌الخطی، گفتاری زبان، غیر زبانی»؛ عوامل برنامه‌ای «آموزشی، ارزیابی املا»؛ عوامل ادراکی«افتراقی، انگیزشی، کنش‌های اجرایی»؛ عوامل فردی «ویژگی‌های فردی معلم، ویژگی‌های فردی دانش‌آموز«؛ عوامل فیزیولوژیکی«ناتوانی حرکتی، مشکلات جسمانی» است. یافته‌ها نشان‌داد که دانش‌آموزان ابتدایی با اختلالات دیکته‌نویسی متعدد و متنوعی مواجه هستند که این امر، توجه جدی و فوری دست‌اندرکاران آموزش ابتدایی برای بهبود شرایط را طلب می‌نماید.
- Abstract
- “Spelling” or “dictation” as one of the writing skills in primary school has great importance and it described as a basic writing literacy for students. Prevalence of disorders in writing dictation requires investigating and redoubling the causes and measure of it. Therefore many factors, can form or intensification this disorder in writing and confront dictation with the serious problem that called “false writing”. It is clear that identifies the prevalence and effective factors in formation of each this disorder factors in writing dictation, can be efficient in solving the problem. The main of present study, is investigating the causes and amount of dictation disruption in primary school students. For this purpose, it used mixed approach and it is explanatory. In the first part, to estimate the amount of dictation disruption survey method was used. In the second part, to identify the effective factors in formation or disruption intensification, phenomenological method was used. The data are collected through dictation checklist and semi-structured interviews. The research society in the quantitative part included male and female students in first, second and third grade, 3 areas, in Qom province and the study was done by multistage cluster sampling and 631 students were selected. In the quantitative part the field of research included primary teachers in Qom city with more than 10 years experience and experts in dictation and dictation disruption who were writing books or scholarly articles. Informers in qualitative part, selected by using the criteria-based method and this process were continued until the saturation in twenty-third interview (9 experts and 14 teachers). Quantitative data based on descriptive statistics and qualitative data, analyzed by using seven-stage Colaizzi's strategy. In the quantitative research findings showed that the highest disorder in writing dictation was the disorder in visual memory with %18/2. This disorder in writing dictation was more in third grade rather than two other grades. Also, the measures of dictation disorder were more in male students rather than female students. Analysis of data causes to identify and classify first 101 codes, 19 sub themes and 7 main themes. The main themes and sub themes include: psychological factors “ genetic, brain, nerves, behavioral factors, psychological factors”, environmental factors “economy, class component, family component”, linguistic factors “script, spoken language, non-verbal” , program factors “ training, dictation evaluation”, understanding factors “ differential, motivational, executive actions”, personal factors “ teacher characteristics, student’s individual features”, physiological factors “ disability, physical problems”. The results showed that primary students are faced with numerous and diverse dictation disorder .so, it needs serious and urgent attention the primary educational administrators to improve the qualification. Keywords: dictation disorder, pathology, effective factors, primary education. Mixed research method.
