عنوان پایان‌نامه
بررسی باستان شناختی خانه های تاریخی شهرستان بهشهر دوره قاجار
- رشته تحصیلی
- باستان شناسی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده ادبیات و علوم انسانی شماره ثبت: 4130;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 68497
- تاریخ دفاع
- ۰۵ اسفند ۱۳۹۲
- دانشجو
- فاطمه دماوندی
- استاد راهنما
- هایده لاله
- چکیده
- شهرستان بهشهر در شرق استان مازندران واقع شده است که از حیث شرایط زیست‌محیطی و ناهمواری‌ها به دو بخش نواحی کوهستانی و جلگه‌ای تقسیم می‌شود. براساس منابع تاریخی، این شهرستان در دوره‌ی تاریخی و اسلامی تا قبل از دوران صفویه روستای کوچکی بوده است، اما پس از برچیده‌شدن حکومت ملوک‌الطوایفی و استقرار امنیت، این منطقه، مورد توجه شاه عباس‌کبیر قرارگرفت و به شهری بزرگ و مشهور تبدیل شد. پس از دوره‌ی صفوی، این شهر دچار هرج و مرج و رکود شده، در نتیجه، آثار باقیمانده از دوران قاجار در این شهرستان، نسبت به دوره‌ی صفویه از نظر کمی و کیفی دچار افول می‌شوند. از معدود آثار باقیمانده از دوران قاجار در این شهرستان، خانه‌هایی است که متعلق به اقشار مرفه جامعه بوده است، این خانه‌ها، یکی از منابع تاریخی و پرارزش معماری سنتی این منطقه می‌باشد که در بافت جدید و هم چنین در میان خانه‌های معاصری که ویژگی‌های معماری آن اغلب، غیراصولی است، دیده می‌شود. بر اثر عوامل طبیعی و انسانی، بخش عمده‌ای از این خانه‌ها تخریب شده و یا در معرض نابودی قرار گرفته‌است، از این‌رو پژوهش پیش‌رو امری ضروری است، تا ویژگی‌های معماری منطقه مورد نظر، حفظ و معرفی گردد. در این پژوهش، میزان تأثیر شرایط جغرافیایی و اقلیمی و همچنین تأثیرات معماری سنتی و معماری غربی، بر معماری و تزئینات وابسته به معماری، خانه‌های دوره‌ی قاجار شهرستان قاجار، از دو روش میدانی و کتابخانه‌ای بهره گرفته شده‌است. نتایج به دست آمده حاکی از این است که شرایط جغرافیایی و اقلیمی و شیوه‌های سنتی، از جمله سبک اصفهانی، تأثیر مستقیمی بر معماری خانه‌های تاریخی دو منطقه‌ی جلگه‌ای و کوهستانی داشته است. ضمن اینکه مشخص گردید، برخلاف خانه‌های تاریخی شهرهای بزرگی مانند تهران، در معماری خانه‌های این شهرستان، تأثیرات معماری غرب، بسیار اندک بوده و بیشتر در بخش تزیینات وابسته به معماری، اثرگذار بوده است. کلید واژگان: شهرستان بهشهر، خانه‌های قاجاری، معماری همساز با اقلیم، تزیینات وابسته به معماری، معماری صفوی.
- Abstract
- Behshahr County located in the east of Mazandaran state which is divided into two environmental and inequalities conditions of mountainous and plain vicinities. According to the evidences and available references, the county was a small village prior to Safavid and in the historical and Islamic era while after the overturn of feudalism and security establishment, the district revealed to be in Great Abbas King’s focus and changed to a popular and famous city but after Safavid era, the city faced chaos and stagnation and inactivity and thus the monuments of Qajar era in the vicinity, decreased both qualitatively and quantitatively regarding the Safavid period. Out of few monuments remaining from Qajar ear in the city, are some houses declared to belong to reach people in the society which are valuable historical references of traditional architecture of this district and can be distinguished in the new architecture from among recent constructions which are mostly unprincipled. Due to natural and humanistic causes, major parts of these houses have been destroyed or are in the danger of extinction. In this case the current research seems inevitable to introduce and save the architectural properties of the subject region. In this study the concern is on the effect of geographical and environmental conditions and also the influence of traditional and western architecture on the construction and related ornaments, Qajar’s houses of the same period which has been advocated and authenticated by both fieldwork and research and laboratory references. The outcomes revealed that the environmental and geographical conditions and traditional methods such as Isfahani’s style, has a direct influence on the historical houses architecture of both mountainous and plain vicinities. Also it came out to show that contrary to historical houses of big cities such as Tehran, in the construction of the houses of this county, there was just trivial influence of western architecture for which was mostly on the architectural ornaments. Keywords: Behshahr County, Qajar Houses, environmental harmonic architecture, Safavid Construction and architecture, architectural Ornaments.
