عنوان پایان‌نامه
تحول فرهنکی عصرسلجوقی برمبنای ساختارتزیین در صنعت سفالگری
- رشته تحصیلی
- باستان شناسی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده ادبیات و علوم انسانی شماره ثبت: 4313;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 75557
- تاریخ دفاع
- ۲۹ شهریور ۱۳۹۱
- دانشجو
- نسترن صنعتگران محب علی
- چکیده
- یکی از مهمترین داده های باستانشناسی که همواره در شناخت فرهنگ و تمدن دوره های مختلف ایران نقش و اهمیت بسزایی را ایفا کرده، سفال است؛ که گرچه در برخی دوره¬ها به آن کمتر توجه شده اما به طور کلی از ابتدای دوران نوسنگی تاکنون نقش مهمی را به لحاظ کاربردی در زندگی بشر داشته است که البته بعد از آن بتدریج علاوه بر جنبه کاربردی، جنبه هنری آن نیز مورد توجه قرار می گیرد که این موضوع را کشف تعداد بی شماری سفالینه از محوطه های مختلف اثبات نموده است. در اوایل دوران اسلامی با توجه به عواملی از جمله هزینه های بالای ساخت ظروف فلزی و چه بسا حرام بودن مصرف ظروف طلا و نقره از نظر آیین اسلام، توجه به ساخت ظروف سفالین اهمیت زیادی می-یابد. ساخت و تزیین آثار سفالین از ابتدای دوران اسلامی تا حدود 4 قرن، بیشتر تحت تأثیر شیوه های سفالگری دوره های اشکانی و ساسانی است اما در عصر سلجوقی ، دگرگونیهای زیادی در ساخت، شکل و تزیین سفالینه ها ایجاد می شود. در پژوهش حاضر نگارنده کوشیده است تا در کنار بررسی ساخت انواع سفالینه های این دوره، تحولات فرهنگی دوره مذکور را نیز بر مبنای تزیینات آنها مورد بررسی قرار دهد. نتایج حاصله حاکی از این مطلب است که در این دوره در کنار رشد و شکوفایی انواع فن آوری ها و هنرها، سفالگری نیز همانند دیگر صنایع هنرها به حد اعلای شکوفایی می رسد و علاوه بر رشد و تکامل روشهای ساخت و تزیین سفالینه هایی که در دوره قبل رایج بوده، برخی از گونه های جدید سفالینه نیز ساخته و پرداخته می شوند. همچنین در این دوره، تحولات مختلف فرهنگی همانند رشد و رونق فن آوریها و هنرهای گوناگون، رواج زبان و ادبیات فارسی، گسترش تجارت، پیشرفت علوم مختلف، تألیف کتابهای متعدد علمی، تأثیر بسزایی در رشد و تکامل تولید و تزیین انواع سفالینه ها دارند که آثار این دوره را نسبت به دوره های قبل کاملاً متمایز می-نماید.
- Abstract
- Undoubtedly one of the most important of archeological data that plays an undeniably significant role in our understanding of the different historical eras of Iran’s culture and civilization is pottery. Although in some particular stages of archeological research it has been partly disregarded as an unreliable subject for scientific inquisition but generally for the most part from the onset of the Neolithic ages up to the time being has been prevalent for its practical utility among all forms of man’s civilization. The host of new archeological findings of different types of potteryproves evidently that these artifacts were gradually considered not just for their practical use but also for their aesthetic beauty and their artistic worth. At the beginning of Islamic period due to the increasing cost for the production of metal artifacts and also the fact that in the body of Islamic beliefs using golden items is highly prohibited we witness a rise in the production of pottery. For centuries, beginning with the outset of Islamic era until the fourth century, the art of pottery’s production and decoration was under the influence of Ashkani’s and Sasani’s artistic vein, but in Seljuq’s times production, general form and decoration of pottery undergoes some drastic changes. In the present research the author attempts to investigates, as well as studying the different types of pottery in the aforementioned period, the cultural transformations of this period by looking into novel configurations of ornamentation in the production of pottery. 237 The resultant outcomes of the research reveal that along with the general development of arts and technologies in the period, pottery’s production also flourishes to its full, bringing about not only some innovative methods in the process of manufacturing and ornamentation of the previously existent shapes but also originating some entirely new shapes. Additionally in this period concurrent cultural changes such as the dissemination of Persian language and literature, expansion of commerce, advancement of different branches of sciences and publishing an unprecedented amount of books specifically on scientific issues, had an indisputable impact on both the statistical growth and qualitative progression of the production and ornamentation ofdifferent types of pottery, a fact that distinguishes any artifacts of this period from others periods of Islamic era. Key words: cultural development, pottery industry, pottery, Seljuq period
