عنوان پایان‌نامه
معنی شناسی کلمات مرکب اسم در چهار چوب دستور موازی
- رشته تحصیلی
- زبانشناسی همگانی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده ادبیات و علوم انسانی شماره ثبت: 1784;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 57101
- تاریخ دفاع
- ۲۶ تیر ۱۳۹۱
- دانشجو
- انیس وحید
- استاد راهنما
- غلامحسین کریمی دوستان
- چکیده
- پایان¬نامه حاضر پژوهشی است در معنی¬شناسی زبان فارسی که در چارچوب معنی¬شناسی مفهومی، به عنوان نظریه معنایی دستور موازی صورت گرفته است. دستور موازی که در آثار جکندوف (1997، 2002) تکامل یافته است هر سه مؤلفه زبان یعنی مؤلفه نحوی، واجی و معنایی را زایشی می¬داند. بنابراین در این دستور ارتباط بخش واجی و معنایی زبان با نحو از نوع تعامل است و این دو مؤلفه برخلاف دستور زایشی از مؤلفه نحوی مشتق نمی¬شوند. در چنین انگاره¬ای از زبان، واژگان نیز به عنوان مؤلفه رابط در نظر گرفته می-شوند که قسمتی از این مؤلفه در بخش واجی، قسمتی در بخش معنایی و قسمتی در بخش نحوی زبان موجود است و واژگان نقطه پیوند اطلاعات این سه قسمت می¬باشد. در این پایان¬نامه، رابطه معنایی میان کلمات مرکب اسم- اسم در فارسی بر اساس مدخل¬های واژگانی فرهنگ معین (1371) مورد بررسی قرار گرفت و 11 عملگر معنایی پایه¬ای (که به اختصار آن را «ع» می¬نامیم) در میان این دسته از کلمات شناسایی شد که عبارتند از دسته¬های: نوع، ساخت موضوعی، هم¬پایگی، شباهت، مالکیت، زمان/ مکان، تشکیل شدن از، سبب، طبقه¬بندی، ریشه¬گرفته از و جنس. تشخیص ساخت مفهومی کلمه مرکبی که از اسم1 و اسم2 تشکیل شده مستلزم دو فاکتور است: اول اینکه رابطه معنایی بین دو اسم مشخص شود (تعیین ع)؛ دوم اینکه هسته معنایی شناسایی شود. دو راه برای مرتبط کردن اسم1 و اسم2 وجود دارد: الف) اسم1 می¬تواند موضوعی از اسم2 باشد و یا بر عکس ب) اسم1 و اسم 2 هردو موضوع یک عملگر معنایی (ع) هستند که این عملگر معنایی یا از مدخل واژگانی یکی از دو اسم در ساخت معنایی کلّ ترکیب کپی می-شود و یا از یکی از یازده عملگر معنایی پایه¬ای که ذکر آن رفت انتخاب می¬شود. در شرایط پیچیده¬تر امکان ترکیب چند عملگر معنایی پایه¬ای نیز وجود دارد. بنابراین نظامی زایشی شکل می¬گیرد که روابط معنایی نامحدودی میان دو اسم را تولید می¬کند.
- Abstract
- This thesis is an investigation on the semantics of Persian in the framework of conceptual semantics, as the semantic theory of the Parallel Architecture of Grammar which is developed in the works of Jackendoff (1997, 2002). This grammar assumes all of three components of the language (it means syntactic, phonological and semantic components) as generative ones. Therefore the relationship between Phonology and Semantics with the Syntax is a kind of Interface and these two components are not derived from Syntax as in the generative grammar. In this model of language words are assumed as interface components with some parts in phonology, some in syntax and semantics. Words connect the information of these three components. In this thesis the semantic relationship between the constituents of noun- noun compounds in the basis of lexical entries in Moin Dictionaray (1992) is investigated and 11 basic semantic functions are determined, which are: KIND, ARGUMENT STRUCTURE, COORDINATION, SIMILARITY, POSSESSION, LOCATION (IN TIME OR PLACE), CONSIST OF, CAUSE, CLASSIFY, SOURCE, MADE OF. The recognition of the conceptual structure of a word which consists of N1 and N2 depends on two factors; First, the semantic relationship between two nouns should be specified. Second the semantic Head should be recognized. There are two ways for connecting N1 with N2: a) N1 can be the argument of N2 or vice versa; b) Both N1 and N2 are arguments of a semantic function. This function is either copied from the lexical entry of one of nouns or is one of those 11 functions which are mentioned. In more complicated cases these functions can be merged with each other. Therefore, a generative system is found which produce infinite semantic relations between two nouns. Key Words
