عنوان پایان‌نامه
استحسان در فقه و حقوق موضوعه
- رشته تحصیلی
- حقوق خصوصی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده حقوق و علوم سیاسی شماره ثبت: LP4131;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 75940;کتابخانه دانشکده حقوق و علوم سیاسی شماره ثبت: LP4131;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 75940
- تاریخ دفاع
- ۲۸ شهریور ۱۳۹۵
- دانشجو
- حسن اسکندری
- استاد راهنما
- محمود کاظمی
- چکیده
- یکی از موضوعاتی که در گستره مطالعاتی حقوق معاصر مهجور مانده است، بررسی ابعاد حقوقی استحسان در حقوق موضوعه بوده و شاید این مسأله ناشی از دیدگاه منفی باشد که نسبت به این نهاد در فقه و حقوق ما وجود دارد. همین امر موجب گردید تا با دقت‌نظر بر این موضوع در فقه اسلامی، زمینه را برای نقد و بررسی آن در حقوق موضوعه فراهم ساخته و بدین‌وسیله به ابهاماتی که در این خصوص وجود دارد، پاسخ دهیم؛ البته این امر، در ابتدا مفهوم و تبارشناسی استحسان در مذاهب مختلف اسلامی در طول ادوار مختلف را می‌طلبد. نتایج حاکی از آن است که نگاه مثبتی که در برخی از مذاهب اهل سنت همچون حنفی، حنبلی و مالکی حاکم است، در فقه شافعی از فرق اهل جمهور و شیعه وجود ندارد و هر یک با بیان برداشت خود از استحسان، در جهت شرح و توسعه و یا ضعف آن قلم‌ها نگاشته‌اند. از سوی دیگر، استحسان در حقوق موضوعه ایران، هم در قالب وضع قوانین و مقررات و هم در اجرا، به قیمت نادیده‌گرفتن حکم یا قاعده کلی (قانون) بنا به یک مصلحت جزئی پدیدار شده که اعمال آن در مرحله اجرا، با منطق قانونی که ناشی از وضع قانون است در تقابل می‌باشد؛ لذا پیشنهاد می‌گردد که تا حد امکان، از ورود استحسان در آرای قضایی و اصول حقوقی که نقش اجرایی داشته، خودداری شود تا از این طریق، به استحکام احکام و قوانین وضع‌شده خدشه‌ای وارد نگردد.
- Abstract
- One of the issues obsoleted in the context of the contemporary legal studies, is the study of legal aspects of istihsan in law and Perhaps this issue is due to the negative attitude towards this institution that there is in our figh and law. This led to with accuracy at this issue in Islamic figh, provide the ground for its review in law and hereby respond to the doubts that exist in this regard. Of course, this subject at first is needed to concept and genealogy of istihsan in different Islamic religions during different periods. The results indicate that a positive look which dominate at some of the Sunni religions such as Hanafi, Hanbali and Maliki, does not exist at Shafi'i fiqh from sects of Ahle jomhour and Shia and each of them by expression of his impression from istihsan, have written articles in its description and expantion or weakness. On the other hand, Istihsan in Iranian law, both in the making of laws and regulations as well as on the run, is appeared in exchange of ignoring decision or general rule (law), according to a partial interest that its actions in the implementation stage, is in conflict with legal logic that is caused by legislation. Therefore it is recommended that as much as possible, be prevented from entering istihsan in the judicial decisions and legal principles which have executive role, so that does not enter the damage to strength of rulls and enacted laws.
