عنوان پایان‌نامه
مراکز زرتشتیان فارس در چهار قرن نخستین دوران اسلامی از دیدگاه باستانشناسی
- رشته تحصیلی
- باستان شناسی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده ادبیات و علوم انسانی شماره ثبت: 4554;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 81168;کتابخانه دانشکده ادبیات و علوم انسانی شماره ثبت: 4554;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 81168
- تاریخ دفاع
- ۳۱ شهریور ۱۳۹۳
- دانشجو
- زینب ولی زاده قره آغاجی
- استاد راهنما
- هایده لاله
- چکیده
- ظهور دین اسلام و ورود اعراب مسلمان به ایران موجب تحولات گسترده ای در عرصه های سیاسی، اجتماعی، مذهبی و فرهنگی ایران شد. شواهد تاریخی و باستان شناسی نشان از آن دارد که تحولات ایران از دوره ساسانی به دوران اسلامی به آرامی صورت گرفته و نوعی استمرار فرهنگی میان این دو دوره وجود دارد. این استمرار و تغییر تدریجی تا حدود زیادی در حوزه دینی هم قابل مشاهده است. شواهد تاریخی نشان می دهد که تغییر دین ایرانیان و پذیرش دین آسمانی اسلام به یکباره صورت نگرفته و روندی تدریجی داشته است. از آنجا که بر اساس آموزه های دین اسلام، اجباری برای تغییر دین اهل کتاب وجود ندارد، امکان برقراری رابطه ای صلح آمیز میان مسلمانان و اهل کتاب در جامعه اسلامی فراهم بود. شواهد بسیاری در نوشته های نویسندگان مسلمان از حضور فعال زرتشتیان در بسیاری از مناطق ایران در چهار سده نخستین دوران اسلامی وجود دارد. در این میان ایالت فارس به دلیل پیشینه مذهبی و سیاسی، یکی از مراکز عمده زندگی زرتشتیان و پایگاه روحانیت دین زرتشتی در دوران اسلامی بوده و شواهد متعدد و متنوع مکتوب و غیر مکتوب از حضور زرتشتیان در فارس و فعالیت آن ها در جامعه تحت حاکمیت مسلمانان باقی مانده است. مطالعه این شواهد می تواند به درک بهتر ما از وضعیت اجتماعی و فرهنگی ایالت فارس و همچنین روابط میان مسلمانان و زرتشتیان در سده های نخستین اسلامی کمک کند. در این پژوهش سعی شده است تا با استفاده از شواهد موجود، شهرهایی از استان فارس که نشانه هایی از حضور زرتشتیان در چهار سده نخستین اسلامی در آن ها وجود دارد، شناسایی و بررسی شوند تا از این رهگذر بتوان به شناخت بهتری از وضعیت اجتماعی زرتشتیان فارس در چهار سده نخستین دوران اسلامی و جایگاه آن ها در جامعه اسلامی ایران دست یافت.
- Abstract
- The emergence of Islam together with the arrival of Arab Muslims in Iran resulted in broad changes in various political, social, religious, and cultural spheres all over the country. Both historical and archaeological evidence indicates that all changes in Iran from Sassanid period to the Islamic one had gradually occurred; in fact, there is some kind of cultural continuity between these two time periods. This continuity as well as a steady pace of change could also be observed in the religious sphere. According to the historical evidence, it is deduced that Iranians’ religious convert to Islam did not happen all of a sudden; it factually was a gradual process. Since Islamic doctrine do not oblige Ahl al-Kit?b (people who believe in holy religions) to conversion, forming peaceful relationships between Muslims and Ahl al-Kit?b was possible. There is considerable evidence in Muslim writers’ texts telling us about Zoroastrians’ prolific presence in differnt parts of Iran throughout the first four Islamic centuries. Amongst others, the state of Fars, due to its both religious and political background, was considered one of the major habitation places for the Zoroastrians besides a clergy center for the Zoroastrian religion during Islamic era; various written and non-written evidence proclaims Zoroastrians’ presence in Fars and their activity in the society under the suzerainty of Muslims. Studying such evidence could help us gain a valuable insight into the social and cultural conditions at the State of Fars as well as the purported existing relationships between Muslims and Zoroastrians over the early Islamic era. In the present study it has been attempted, using available evidence, to identify and peruse cities in Fars Province which bear traces and evidence of Zoroastrian presence in first four Islamic centuries so that we could get a better understanding from the social status of the Zoroastrians both in Fars, and on a larger scale, in Islamic society during the first four Islamic centuries. Key words: Islamic era, Iran, Zoroastrians, Fars, Zoroastrian centers
