عنوان پایان‌نامه
ساخت موضوعی افعال مرکب مشتق از صفت
- رشته تحصیلی
- زبانشناسی همگانی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده ادبیات و علوم انسانی شماره ثبت: 3081،;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 64912
- تاریخ دفاع
- ۳۱ شهریور ۱۳۹۳
- دانشجو
- حسن برزگر
- استاد راهنما
- غلامحسین کریمی دوستان
- چکیده
- فعل مرکب در زبان فارسی از ترکیب یک بخش غیرفعلی موسوم به "پیش¬فعل" و یک بخش فعلی موسوم به " فعل سبک "یا "همکرد" حاصل می¬شود. پیش¬فعل می¬تواند اسم، صفت، قید و یا گروه حرف اضافه¬ای باشد و همکرد، فعلی است که به واسطه¬ی دستوری¬شدگی از معنای اولیه¬ی خود فاصله گرفته است." فعل مرکب مشتق از صفت"، فعلی است که از ترکیب صفت و همکرد تشکیل شده است. بررسی داده¬ها نشان می¬دهد که از بین بیش از سی همکرد رایج در زبان فارسی، سه همکرد "بودن"،" شدن" و "کردن"، از قابلیت ترکیب بیشتری با صفت برخوردارند؛ به عبارت دیگر، در ترکیب صفت و همکرد، محدودیت¬هایی وجود دارد. در این پایان¬نامه، ضمن بررسی ساخت موضوعی افعال مرکب مشتق از صفت، از لزوم تناسب بین ساخت رویدادی پیش-فعل و همکرد به عنوان اصلی¬ترین دلیل وجود محدودیت¬های مورد بحث یاد شده است. افعال مرکب مشتق از صفت برحسب ساخت رویدادی¬شان به دو گروه تقسیم می¬شوند: ترکیب "صفت + بودن" ، به ایجاد افعال مرکب "ایستا" منجر می¬شود و ترکیب "صفت + شدن/ کردن"، ایجاد افعال "پویا" را به دنبال دارد. تمامی صفت¬ها را می¬توان پایه¬ی فعل مرکب ایستا قرار داد حال آنکه ترکیب برخی از صفت¬هابا همکردهای " شدن/ کردن"، یا غیرممکن است و یا به ایجاد افعالی با معنای استعاری می¬انجامد. در این پایان¬نامه، یکی از ویژگی¬های معنایی صفت موسوم به "ذاتی" یا " ناپایدار" بودن آن، عامل اصلی این مسئله قلمداد شده است. بعلاوه، ادعا شده ¬است که "درجه¬پذیری" صفت، عامل تعیین نمود واژگانی فعل مرکب مشتق به شمار می¬رود حال آنکه در دیگر افعال مرکب، همکرد عهده¬دار تعیین نمود واژگانی است. بررسی میزان سهم و نقش هریک از اجزای افعال مذکور در تعیین ساخت موضوعی، نشان می¬دهد ساخت موضوعی افعال مرکب مشتق از صفت از الگویی بسیار منظم پیروی می¬کند: در افعال حاصل از ترکیب صفت و دو همکرد " بودن "و" شدن "، تنها موضوع فعل، به واسطه¬ی صفت مجوز ورود به ساخت موضوعی را دریافت می¬کند؛ حال آنکه در ترکیب صفت و " کردن "، همکرد نیز در تعیین ساخت موضوعی دخیل است و مجوز ورود موضوع بیرونی را صادر می¬کند.
- Abstract
- Persian employs a large number of Light Verb Constructions (LVCs) which consist of a preverbal element (PV)¬ and a light verb (LV). The preverbal may be either a noun, an adjective, an adverb or a prepositional phrase; and the light verb, lacking sufficient semantic force carries tense, agreement, and negation morphology. Persian deadjectival LVCs, which benefit from an adjective as their preverb, are the topic of present work. Although there are more than 30 light verbs in Persian, the light verb budan “to be“, shodan “become“ andkardan “cause to become“ are the main LVs which are added to the adjectives to form LVCs: The LV budan is associated with a state, while kardan/shodan are considered to be causative/inchoative pair LVs. Hence, Persian deadjectival LVCs are either stative or form a causative alternation. Amazingly, almost all the adjectives, are capable of forming stativeLVCs while only some of them combine with causative/inchoative LVs to form causative/inchoative LVCs. It is argued in this work that the restrictions that exist in the combination of the adjective and the light verb is due to the semantic properties of adjective: the so called stage-level adjectives combine with all the three aforementioned LVs while individual-level adjectives can either combine with stative LV budan. However, the distinction between the stage-level and individual-level adjectives does not ban the formation of LVCs based on individual adjectives. In these cases, Persian LVCs tend to have metaphoric meanings. Deadjectival LVCs, contrary to other LVCs, show a very systematic pattern of argument realization. In these verbs, one of the arguments enters the argument structure by virtue of the adjective; light verbs, too, behave in a quite predictable way: budan, like shodan, allows one argument, and, kardan adds an external argument to the argument structure of the verb and turns it into a causative verb.
