عنوان پایان‌نامه
بررسی الگوهای غیر معیار زبان در کتابهای درسی دانشگاهی رشته های علوم پایه و فنی مهندسی
- رشته تحصیلی
- زبان و ادبیات فارسی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده ادبیات و علوم انسانی شماره ثبت: 6294;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 41334
- تاریخ دفاع
- ۲۰ اسفند ۱۳۸۷
- دانشجو
- اشرف سراج
- استاد راهنما
- محمدرضا ترکی
- چکیده
- کتابهای علوم پایه و فنی- مهندسی از دسته کتابهای علمی هستند که زبانشان در حوزه زبان معیار است. زبان معیار در ورای لهجه های محلی و اجتماعی رایج در یک کشور قرار دارد و معمولاً همان زبان درس خواندگان است و با زبان نوشتار رسمی یکی است. این زبان اصول و هنجارهایی دارد که رعایت آن برای گویش ورانش الزامی است زیرا موجب ارتباط بهتر و وحدت ملی می شود. زبان همگام با تغییرات جامعه متحول می شود و صورتهای جدیدی پیدا می کند. تحول زبان امری اجتناب ناپذیر است اما برای اینکه نقش ارتباطی خود را از دست ندهد باید تثبیت شود. برای تعیین جهت تحول و تثبیت الگوها و صورتهای تلفظی، املایی و دستوری لازم است گونه های مختلف زبانی بررسی شوند زیرا مبنای تعیین قواعد و صورتهای مصطلح در زبان ، وضعیت فعلی آن است. اجرای قواعد تعیین شده در زبان و پیراستن آن از غیر معیارها نیز یکی از راههای تثبیت زبان است. زبان معیار بنا بر کاربردهای متعدد، گونه های مختلفی دارد که یکی از آنها گونه علمی است. زبان گونه علمی، ساده، روشن و اخباری است و هدف آن رساندن پیامی خاص به مخاطب خود است. در چند دهه اخیر زبان گونه علمی در روبه رویی با علم و فناوری جدید دچار تحول جدیدی شده است. این مسئله به ویژه در زبان کتابهای علمی دانشگاهی که از حاملان (در معنای علمی آن) اصلی علم و فناوری جدید به کشورمان هستند، بیشتر دیده می شود برای توانا کردن زبان فارسی در کارکرد جدید آن نیاز به برنامه ریزی زبانی است. در این پژوهش که با هدف بررسی نوعی و بسامدی غیرمعیارهای زبان فارسی در دوازده هزار جمله از پنجاه عنوان کتاب درسی دانشگاهی رشته های علوم پایه و فنی- مهندسی انجام شد، این نتایج به دست آمد: فعل نامناسب، الگوی بیانی بیگانه، درازنویسی و تکلف و حرف اضافه زائد و نامناسب از مهم ترین و پربسامدترین غیرمعیارهای زبان فارسی در این کتابها هستند که این مسائل در کتابهای تألیفی نسبت به کتابهای ترجمه و کتابهای ناشران غیردانشگاهی نسبت به ناشران دانشگاهی بیشتر دیده می شود و درنهایت کتابهای دهه هشتاد نسبت به دهه های قبل با زبان معیار سازگارتر است.
- Abstract
- Books in fields of engineering and science are among those books with standard language. Standard language is beyond local and social dialects common in a country. And literate people use standard verbal language. This language contains principles and norms which necessitate all speakers to follow it as it improves communication and national unity. Simultaneous with the changes in society language adopts new shapes. Change in language is inevitable. In order to maintain communicative role of language it needs to be stabilized. To determine orientation of change and to stabilize patterns, pronunciation forms, orthographic and grammatical forms language types should be studied. It is because the basis of determining grammar and expressions is the current position of language. One of the ways to stabilize language is to exercise regular grammar and eliminate non-standards. According to varied usages standard language has different types. Scientific type is one that is scientific, simple, clear and predicate. Its goal is sending a special message to audience. In recent decades scientific language has faced new change dealing with modern technology and science. It is mostly evident in scientific books of universities which are major importers (in technical term) of new technology and science to our country. Enabling Persian language for new function requires a language plan. Generic and frequent study of non-standards of Persian language is the objective of this research. 12000 sentences of from 50 book titles in fields of engineering and science are examined in this regard. The results are followings: Inappropriate verb, foreign oral pattern, verbosity and complexity, unsuitable and extra preposition are among the most important and frequent non-standards of Persian language in mentioned books. Such problems are mostly seen in written books compared with translated books and in non-academic publishers compared with academic publishers. Finally the books in 1380s are more compatible to standard language compared with previous decades.
