عنوان پایان‌نامه
سکونتگاه سنتی در ایل سنگسری
- رشته تحصیلی
- علوم اجتماعی - مردم شناسی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 73415;کتابخانه دانشکده علوم اجتماعی شماره ثبت: رس 4842
- تاریخ دفاع
- ۱۵ اسفند ۱۳۹۴
- دانشجو
- سیدمحمد چاووشی
- استاد راهنما
- جلال الدین رفیع فر
- چکیده
- مطالعه حاضر یک تحقیق مردم نگارانه بر روی سیاه چادر یا سکونتگاه سنتی در ایل سنگسری می باشد. این ایل یکی از صد و چند ایل مستقر در ایران است که بخشی از جمعیت آن هنوز به شیوه سنتی رمه گردانی زندگی می کنند و معیشت غالب نزد آنان دامداری است که بر پایه دام سبک(گوسفند و بز) قرار دارد. طوایف کوچنده سنگسری در حال حاضر در پنج استان کشور زندگی می کنند اما بیشترین تراکم جمعیتی را در استان سمنان بویژه شهر مهدیشهر و ییلاقات اطراف آن دارند. در این مطالعه سعی کردیم علاوه بر توصیف ویژگی های مادی، فنی و ساختاری سیاه چادر سنگسری به تحلیل فرهنگی و اکولوژیک فضاهای مختلف آن نیز بپردازیم. به بیان دیگر، بررسی ارتباط سیاه چادر با مهمترین عناصر سازنده ترکیب فرهنگی از یکسو و با اجزاء مختلف محیط زیست طبیعی از سوی دیگر، هدف اصلی این مطالعه را تشکیل داده اند. میدان این تحقیق شامل اقامتگاه های ییلاقی برخی از طوایف کوچنده سنگسری می شود که خانواده هایشان سیاه چادرهای خود را در هر تابستان در آنها برپا می کنند. برای گرداوری داده ها از فنون مختلف مردم نگاری شامل حضور در میدان، مشاهده مستقیم، مشاهده مشارکتی، مصاحبه و استفاده از اسناد و آثار نوشتاری بهره مند شده ایم. این مطالعه بلحاظ نظری چند سویه است اما با توجه به تاکیدی که بر محیط و فنون بعنوان مهمترین عوامل شکل دهنده فرهنگ دارد بیش از همه از دیدگاهی که به فنون " بعنوان یکی از زوایای قابل یورش و دستیابی به کل واقعیت اجتماعی" می نگرد(دیگار، 1366: 18) و همچنین از رویکرد محیط گرایی فرهنگی که "برای متغیرهای فنی – اکولوژیک و فنی - اقتصادی اولویت پژوهشی قائل است"(هریس، 1968: 658) تاثیر پذیرفته است. یکی از مهمترین یافته های تحلیلی ما در این مطالعه این است که فنون مرتبط با ساخت، استفرار و تقسیم بندی فضاها در داخل و اطراف سیاه چادر، ربطی معنادار با امر قدرت، خویشاوندی، معیشت، اقتصاد و انسجام اجتماعی از یکسو و با مقتضیات و امکانات اقلیمی و زیست محیطی از سوی دیگر دارد. در حال حاضر با توجه به این واقعیت که ایران سرزمین فرهنگها و ایلات و عشایر است یکی از اولین و مهمترین گامها برای حل بسیاری از معضلات اجتماعی فرهنگی کشور را مطالعات مردم شناختی، از این دست، در جهت شناخت این فرهنگها می دانیم.
- Abstract
- This is an ethnographic study on traditional settlement(tent) of sangesari tribe. The sangesari is one of nearly one hundred tribes in Iran that a part of its population is still living in traditional manner that is, herd posturing nomadism. Their pastoralic herding based subsistence relys predominantly on light animals such as muttons and goats. Nowadays, sangesari nomadist clans live in five provinces of country but most of them in town Mahdishahr(previously named sangesar or sangisar) and its surrounding camping period postures. In this study we endeavoured not only to describe the materialistic, technical, structural and spatial characteristics of sangesari tent but also to analyze its different spaces from cultural and ecological points of view. In other words, its relation to both the most important elements of cultural composition and different components of natural environment are the main goals of this research. Our field work were some camping period pastures on where households of nomadist clans erect their tents every summer. To gathering the data, we used some kinds of ethnographical techniques like attendance in fieldwork, simple direct observation, participatory observation, interviews and available documents. Althought theoretically influenced by many approaches but considering to the emphases on environments and techniques as the most important factors in shaping cultures, this study is mostly affected by the view that assumes techniques " As one of the ways for attack to achieve the whole social fact" (Digar,1366: 18) and also by cultural ecological view that " Assumes the technical-environmental and technical-economical variants as investigational priorities" (Harris, 1968: 658). One of the most important analytical findings in this study is that the techniques of making, positioning and space dividing of tent are in a meaningful relationship with both the cultural elements such as the power, kinship, subsistence and social consolidational endeavours and the ecological circumstances and possibilities. Now regarding to the fact that Iran is the territory of cultures and tribes, we assume the anthropological studies oriented to understand these cultures, like this study, as a research priority necessary for solving the nowadays numerous sociocultural problems in our societies
