عنوان پایان‌نامه
صنعتی شدن تهران در انتهای حکومت قاجار و ابتدای حکومت پهلوی، مطالعه موردی باستانشناسی صنعتی تهران در انتهای حکومت قاجار و حکومت پهلوی اول
- رشته تحصیلی
- باستان شناسی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 71765;کتابخانه دانشکده ادبیات و علوم انسانی شماره ثبت: 4260
- تاریخ دفاع
- ۲۱ شهریور ۱۳۹۴
- دانشجو
- اشکان اولی پوریان
- استاد راهنما
- محمد اسماعیل اسمعیلی جلودار
- چکیده
- واژگان کلیدی: باستان¬شناسی صنعتی، صنعتی¬شدن، تهران، دور? قاجار، دور? پهلوی. جامع? ایران در سال‌های بین 1280 تا 1320 تغییرات شگرف و گسترده‌ای را به خود دید. این تغییرات بویژه در عرصه‌های سیاسی، اجتماعی و در نهایت اقتصادی بروز کرد. در این میان تغییرات اقتصادی کمترین نمود را در مطالعات فرهنگی یافته‌است. بخش مهمی از تغییرات فرهنگی حاصل تغییر در شاخصه‌های اقتصادی هستند و بسیاری از جنبش‌های اجتماعی در نهایت از امر اقتصادی متاثر هستند. این مطالعه، به بررسی وضعیت تغییر در ساختار تولید ایران (با تمرکز در شهر تهران) در انتهای حکومت قاجار و دو ده? ابتدایی حکومت پهلوی می‌پردازد. دوره‌ای که در آن، عمد? تلاش‌ها برای کسب استقلال اقتصادی از طریق بهبود در از یک سو مالیه و از سوی دیگر سازماندهی تولید انبوه و صنعتی برای مقابله با واردات خارجی به عمل آمد. بدین منظور، با استفاده از ترکیبی از روش‌شناسی‌های انسان‌شناسانه، معمارانه و باستان‌شناسانه، مطالعه‌ای در بقایای صنعتی این دوره به عمل آمد. بدین صورت که با استفاده از داده‌های اسنادی، مصاحبه با برخی افراد که در دوره‌ای موثر در ارتباط با فضاها بوده‌اند، مطالع? بصری نحو فضا و نظری? گراف و همچنین تصاویر باقی مانده از فضاهای صنعتی، تشریحی از مقول? اجتماعی-اقتصادی صنعتی‌شدن در این نقط? عطف تاریخی حاصل آمد. تلاش بر این بوده¬است که منطق این نوشتار، بر مبنای بافت فرهنگی دور? مورد بحث باشد و بر همین اساس از تاثیرگرفتن از تاثرات ریاضی یا بازنمایان? صرف خودداری به عمل آمده-است. بر این اساس سعی شده¬ که در ابتدای بحث زیربنای نظری فرایند صنعتی¬شدن به¬درستی توصیف گردد. پس از آن چهارچوب تاریخ اقتصادی ایران در قرن نوزدهم ونیم? اول قرن بیستم بیان شده¬است. پس از این مقدمات کلی این تلاش صورت گرفته تا بر مبنای داده¬های صنعتی (عمدتا بقایای معماری انتهای قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم که صبغ? صنعتی داشته باشند) بحثی بافتی و تا حدی تاریخی در باب فضاهای صنعتی، شکل¬گیری آنها و تاثیر متقابلی که از حضور انسان میافتند بیان شود. در ادام? برهمکنش اقتصادی و صنعتی با توجه به فضاهای شهری تهران مورد مطالعه قرار گرفت. نتیجه آنکه، صنعتی¬شدن بر مبنای داده¬های مادی، بیش از آنکه بتواند در قالب یک نوشتار با ارقام روشن بیان شود، به صورتی بحثی از تقابل انسان با ماده بیان میگردد. اینکه در کجا، ماتریس انسان-ماده به¬گونه¬ای بیانگر در قالب فرایند صنعتی¬شدن تحول یافته و محیط عام را دگرگون ساخته¬است.
- Abstract
- Key words: Industrial Archaeology, Industrialization, Tehran, Qajar Period, Pahlavi Period. The society of Iran encountered profound upheavals between 1900 till 1943 especially in political, social and economic levels. From these, the economic levels had the least importance. Economy shapes some important parts of social changes and many of social movements influenced by economy. This study, investigate the changes in structure of production of Iran in the last years of Qajar dynasty and two first decades of Pahlavis. For this reason, this study is a joint methodology of anthropology, Architecture and Archaeology with focusing on industrial heritage of Iran in city of Tehran. So, by using historical documents, interviewing with some person with direct experience of the spaces in the working days of that space, architectural point of view by using shape study of the Space Syntax and at last the photography of industrial buildings and Tehran of that period, this study was going to make an explanation of socio-economic structure of industrialization in that period. Thus after introduction of problematique a history of industrialization and industrial revolution in west, especially Europe, according to historians of industry has been described. most of these information are based on Europe and economic growth in east in later periods of industrialization. After that comes a sociological explanation of industrial society: how to understand an industrial society, alone as a self-sufficient being of study and how to shape an industrial society for a study of production relations. Then comes a history of economy of production in last years of nineteenth century and first two decades twentieth century. This is an introduction for entering to the main discussion of industrialization of Iran. The main discussion is the explanation of industrial spaces of Tehran and the description of metamorphosis in structure of place of production from manufacturing and household production to factory system in Tehran. For this matter, the researcher has used the photography and material remains of factories of Qajar and Pahlavid periods. In addition to that is the study of process of industrialization in Tehran which consists of two parts: first part is demographic description of change in working class location and class formation in Tehran, Mostly based on historical documents and the second part is a shape study of connectors (Roads, Streets and alleys) that considering the lack substantial documents of industrial statistics, is an important method for understanding of streaming of capital in the city. The goal was an introduction to material sides of industrialization and how one could affect bay change in material structure which is related to industry. Though not a complete study, the discussion had showed some levels of interaction between human and material in a ready-to-be-industrial society.
