عنوان پایان‌نامه
تاثیر تحولات سیاست خارجی ترکیه بر گسترش روابط اقتصادی و سیاسی با ایران ۲۰۰۲-۲۰۱۰
- رشته تحصیلی
- علوم سیاسی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده حقوق و علوم سیاسی شماره ثبت: LP3040;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 53057
- تاریخ دفاع
- ۱۷ بهمن ۱۳۹۰
- دانشجو
- جعفر نوروزی نژادقره تپه
- استاد راهنما
- محمدجعفر جوادی ارجمند
- چکیده
- ایران و ترکیه بعنوان دو کشور بزرگ خاورمیانه از دیرباز دارای روابط سیاسی، اقتصادی و فرهنگی بوده‌اند. این روابط که متاثر از عوامل مختلفی همچون موقعیت جغرافیایی، ژئوپلیتیکی، پیشینه فرهنگی مشترک، قدمت تاریخی و منابع غنی اقتصادی و انرژی می‌باشد. در طول سالیان متمادی دارای فراز و نشیب‌های مختلفی بوده است. اما روابط دو کشور با پیروزی انقلاب اسلامی ایران وارد مرحله جدیدی شد. هر چند‌تردید اولیه و‌ترس از نفوذ ارزشهای انقلاب اسلامی‌در ترکیه باعث دلسردی در روابط دو کشور گردید ولی‌ترک‌ها به زودی با بازنگری در رویکرد خود نسبت به انقلاب اسلامی ایران و قبول واقعیات موجود در ایران قدم در راه گسترش روابط با جمهوری اسلامی گذاشتند. هر چند در طی حدود 25 سال از زمان انقلاب اسلامی ایران تا به قدرت رسیدن اسلام‌گرایان میانه‌رو (AKP) در ترکیه روابط دو کشور حالت سینوسی داشت، ولی با به قدرت رسیدن حزب عدالت و توسعه در ترکیه روند مناسبات دو کشور رو به بهبودی گذاشته است. حزب عدالت و توسعه در ترکیه در طی مدت حکومت خود با پیگیری سیاست‌خارجی چند وجهی خود سعی داشته است که با ایجاد تغییراتی در رویکرد غرب محور سیاست‌خارجی قدیم این کشور(سیاست‌خارجی قبل از به قدرت رسیدن حزب عدالت و توسعه ) از پتانسیل‌های موجود در منطقه خاورمیانه و دیگر مناطق جهان شرق بهره برداری کرده و آنها را در راستای توسعه و رشد ترکیه قرار دهد. ترکیه اردغانی سعی می‌کند با به کارگیری از منابع موجود در خاورمیانه و مناطق موجود در شرق از یک سو پروسه روند الحاق به اتحادیه اروپا را تکمیل کرده و به نوعی با افزایش بار استراتژیکی و اقتصادی خود، خود را به این اتحادیه تحمیل کند و از سوی دیگر‌ترک‌ها سعی می‌کنند با به کارگیری سیاست‌خارجی جدید خود استقلال بیشتری در پیگیری سیاست‌خارجی خود نشان داده و مقهور سیاست ورزی‌های امریکا و غرب نباشند. عوامل موثر برشمرده شده از یک سو و نیازهای اقتصادی داخلی‌ترک‌ها از سوی دیگر باعث شده تغییرات جدی در سیاست‌خارجی این کشور به وقوع بپیوندد که در این میان ایران به عنوان یک کشور بزرگ و موثر خاورمیانه‌ای که نه تنها دارای محیط مستعد سرمایه گذاری، بازار فروش و منابع انرژی می‌باشد بلکه به دلیل دارا بودن قدرت منطقه‌ای فزاینده آن و چالش‌های ایدئولوژیکی که برای جهان سرمایه‌داری و غرب ایجاد کرده باعث شده گرایش به این کشور از سوی‌ترک‌ها در اولویت سیاست‌خارجی خاورمیانه‌ای آن قرار گیرد. به عبارت دیگر ایران به دلیل داشتن موقعیت اقتصادی و انرژیکی که مورد نیاز ضروری‌ترک‌هاست از یک سو و موقعیت استراتژیک و بار سیاسی فزاینده‌ای که در حوزه روابط بین‌الملل دارد از سوی دیگر مورد توجه‌ترک‌ها بوده است. ما در این پایان نامه ابتدا عوامل موثر بر روابط دو کشور در دهه اخیر (2002-2010) را مورد بررسی قرار داده و سپس با شکافتن رویکرد سیاست‌خارجی نوین ترکیه و پیگیری تغییرات اتفاق افتاده در آن، تاثیرات این رویکرد تازه را بر روابط اقتصادی و سیاسی دو کشور (ایران و ترکیه ) مورد کنکاش قرار داده‌ایم .و در کل این پایان نامه به دنبال اثبات فرضیه زیر بوده است: تغییر رویکرد سیاست‌خارجی ترکیه از نگاه غرب محور دوران جنگ سرد به رویکرد چندجانبه گرایی در دوران حزب عدالت و توسعه تاثیرات رو به افزایشی برگسترش روابط سیاسی و اقتصادی ترکیه با جمهوری اسلامی ایران داشته است.
- Abstract
- Iran and Turkey as two middle-east large countries have had political, economical and cultural relations for long-term. These relations are influenced by different factors like geographical situation, geopolitic, common cultural record, historical oldness and economical and energetic rich sources. During the years, those have had different ups and downs, but relations between two countries entered new stage since winning Iran Islamic revolution. However, the primary question and fear of influence of Islamic revolution values in turkey discouraged relations between two countries, but Turks soon steeped into development in relation with Islamic republic revising approach then Iran Islamic republic and acceptance of extant facts in Iran. However, during about 25 years since Iran Islamic Republic till powering moderate islamistic people (AKP) in Turkey, relation between two countries had sinusoidal mode, but when “development and justice party” powered in Turkey , procedure of two countries interrelation has improved. “development and justice party” has strived to apply existent potentials in the middle-east and the other east regions and lie it in the way of Turkey development and growth. Ardaghanie’s Turkey tries to supplement process of adhesion procedure to Europe Union on one hand and impose own to this Union increasing typically strategic and economical burden using existent sources in middle-east and existent regions in the east and on the other hand Turks try to show more independence in following up own foreign policy and not being defeated by making policy of America and the west using own new foreign policy. On the one hand, enumerated effective factors and on the other hand, Turkish internal economical requirements made serious changes at foreign policy of this country in which Iran as an effective and large country in middle-east has not only prone investment environment, sale market and energy sources but also due to having increasingly regional power and ideological challenges made for capitalism world and the west caused tendency to this country get priority of middle-east foreign policy from Turks. In other words, Iran is considered by Turks because of having economical status required by Turks on the one hand and strategic status and increasingly political aspect in international relations on the other hand. In this thesis, first we have inspected effective factors on relations between two countries in recent decades (2002-2010) and then scrutinized impacts of this new approach on economical and political relations between two countries (Iran and Turkey) decomposing the approach of new foreign policy in Turkey and following up changes occurred in it and generally this thesis continues to prove the following hypothesis: change in the approach of Turkey foreign policy within cold war based on west-oriented view to multilateralism approach within “development and justice party” have had increasing impacts on expanding economical and political relations of Turkey with Iran Islamic Republic.
