عنوان پایان‌نامه
بررسی علل عدم وفاق میان جریانات سیاسی و نقش آن در سقوط دولت دکتر مصدق
- رشته تحصیلی
- علوم سیاسی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده حقوق و علوم سیاسی شماره ثبت: LP2997;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 52336
- تاریخ دفاع
- ۲۶ بهمن ۱۳۹۰
- دانشجو
- محبوبه همتی
- استاد راهنما
- احمد نقیب زاده
- چکیده
- بررسی رویداهای ایران همواره امری جالب توجه بوده و هست. این مهم بارها توسط بسیاری از تاریخ¬نگاران و جامعه¬شناسان متخصص در مسایل ایران انجام گرفته است. بی¬شک یکی از برهه¬های مهم در تاریخ ایران معاصر که از آن به عنوان نقطه¬عطفی در تاریخ ایران قرن بیستم نام می¬برند نهضت ملی¬شدن نفت و دوران نخست¬وزیری محمد مصدق است که با حادثه¬ای تاریخی یعنی کودتای 28 مرداد در سال 1332 به پایان راه رسید. این رویداد تا به حال از سوی بسیاری مورد بررسی قرار گرفته است و در مجموع دو دیدگاه کلی در مورد علت انجام و موفقیت آن ارائه گردیده است. گروهی آن را تماما نتیجه¬ی یک توطئه¬ی خارجی دانسته و عوامل داخلی را در انجام و موفقیت آن منزه دانسته¬اند. گروهی دیگر نیز تنها نقش عوامل داخلی را پررنگ کرده¬اند و آن را به خیانت‌ها و منازعات سیاسی نیروهای داخلی نسبت داده¬اند. هرکدام از این دو دیدگاه با نگاهی یکسویه به این حادثه نگریسته¬اند. در انجام و موفقیت کودتای 28 مرداد نمی¬توان نقش نیروهای خارجی را نادیده انگاشت و از سویی دیگر نباید و نمی¬توان تنها بر نقش قدرت¬های خارجی در انجام کودتا بسنده کرد. در این پژوهش با پذیرش تاثیرگذاری هر دو بخش عوامل داخلی و خارجی نقش عوامل داخلی پررنگ¬تر جلوه داده می¬شود. این پژوهش بر عدم دست¬یابی به وفاق سیاسی به¬ویژه در میان نخبگان سیاسی جامعه به¬مثابه عامل اصلی موفقت کودتای 28 مرداد اشاره می¬کند. پرسش اصلی این پژوهش آن است که چه عاملی موجب بروز عدم وفاق سیاسی میان گروه¬ها و جریانات سیاسی در دوره¬ی مصدق گردیده و عدم وفاق سیاسی چه تاثیری بر شکست این دولت داشته است؟ فرضیه¬ی اصلی و به عبارتی پاسخ به این پرسش این است که شکاف¬ها و چندپارگی¬های اجتماعی (به¬صورت مشخص شکاف¬های تاریخی) را می¬توان علت اصلی عدم دست¬یابی به وفاق و اجماع سیاسی (به¬ویژه در سطح نخبگان سیاسی و روشنفکران) در دوران نخست¬وزیری محمد مصدق قلمداد کرد که در نهایت موجبات سقوط دولت وی را بر اثر کودتا فراهم آورد.
- Abstract
- Study of events in Iran is interesting. This is done by most of the historians and socialists of Iranian matters. No doubt, they named the 20th Century as one of the most important times in Iranian contemporary history and a turning point for history of Iran. Petroleum Nationalization Movement and Mohammad Mosadegh as Prime Minister has been ended by a historical event, means 28th Mordad Coup (19 Aug. 1953). This event has been studied by several investigators and two general views are provided about its reason and success. Some knew it as a result of an external conspiracy and accounted internal elements innocent in performing and success of it. Others focused on internal elements and ascribed it to political disloyalty and disputes. Both views considered the fact unilaterally. In victory of 28th Mordad Coup, role of external forces is not ignored and on the other hand, we shall not only rely on the role of external forces. In the present study, acceptance of effect of internal and external elements indicates higher role of the internal elements. This study involved in failure of reaching political agreement, particularly between political elites as the main factor of the 28th Mordad Coup success. Here, the main question is that which factor results in political non-agreement between political movements and groups during Mosadegh period and what is the effect of political non-agreement on failure of the government? The main hypothesis and also answer of this question is that social gaps (expressively, historical gaps) is the main reason of political non-agreement (especially between the political elites and clear-sighted) during the period in which Mosadegh was Prime Minister; that resulted in downfall of his government after the coup.
