عنوان پایان‌نامه
مطالعه دوره مفرغ تا آهن آذربایجان شرقی براساس داده های محوطه زرخانه
- رشته تحصیلی
- باستان شناسی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده ادبیات و علوم انسانی شماره ثبت: 78932;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 51070
- تاریخ دفاع
- ۰۱ بهمن ۱۳۹۰
- دانشجو
- مهدی کاظم پور
- استاد راهنما
- کمال الدین نیکنامی
- چکیده
- از ویژگی های بارز فرهنگ هزاره دوم ق.م استان های اردبیل، آذربایجان شرقی، ارمنستان، جمهوری آذربایجان و جنوب روسیه اسکان در قلعه های دفاعی، ساخت قبور نوع کورگانی، تولید انبوه اشیاء جنگی مفرغی و استفاده از سفال های نوع خاکستری و نخودی صیقلی است. حضور تعداد زیادی قبور نوع کورگانی در گستره وسیعی از آذربایجان شرقی تا جنوب روسیه که بدون ارتباط با مناطق مسکونی یافت شده اند از مشکلات اساسی این فرهنگ در جهت تبیین چگونگی شیوه معیشت و معماری آنها به شمار می آید. محوطه زردخانه به دلیل قرارگیری در میان چندین قلعه اقماری کوچک که شواهدی از قبور نوع کورگانی، متعلق به فرهنگ هزاره دوم ق.م را ارائه می دهند و در ادبیات باستان شناسی هنوز ناشناخته مانده اند از اهمیت خاصی برخوردار بوده و احتمالا در مرکزیت آنها قرار داشته است. وجود تعداد بسیار زیادی قبر نوع کورگانی که در ارتباط با ساختارها و فضاهای معماری مرتبط یافت شده اند و همچنین جایگیری این محوطه در کنار شاهراه ارتباطی، از ویژگی های بارز این محوطه در مقایسه با محوطه های مربوط به فرهنگ هزاره دوم ق.م است. طی بررسی رسمی تیرماه سال 1390 در آذربایجان شرقی که با همکاری گروه باستان شناسی داشگاه تهران و سازمان میراث فرهنگی استان اذربایجان شرقی، به اجرا درآمد منطقه وسیعی به وسعت 30 هکتار در منطقه زردخانه به روش پیمایشی مورد بررسی باشتان شناختی قرار گرفت. طی این بررسی، 95 گور کلان سنگی شناسایی و مورد مطالعه قرار گرفت. گورهای موجود که در ارتباط با قلعه های دفاعی، سفالهای متعلق به دوره مفرغ میانی، جدید و آهن قدیم یافت شده اند ارتباط زمانی و سنت فرهنگی مشابهی را با گورهای کلان سنگی و نوع کورگانی عصر مفرغ میانی، جدید و آهن قدیم ارمنستان، جمهوری آذربایجان، آناتولی، روسیه و استان های آذربایجان شرقی و اردبیل نشان می دهند. واژگان کلیدی: آذربایجان شرقی، زردخانه، عصر مفرغ جدید، عصر آهن I، قبور سنگی، استقرار در قلعه های دفاعی
- Abstract
- The Late Bronze to Iron Age Transition in Eastern Azerbaijan in the case study area of Zrdkhaneh Extend of kurgan's graves on vast areas from Anatolia to the south Levant in fourth millennium to first millennium BC is a challenging topic. Because of the lack of comprehensive studies, most of the scientists, especially in inland areas such as Eastern Azerbaijan and Ardebil provinces have suggested a combination of several indicators including family immigration, propagation and imitation of foreign style. Areas of Zardkhaneh because of locating in several small castles which show symptoms of Kurgan's graves from Bronze to Iron Age that are unknown till now, has a certain importance and probably locate on the center of them. During the official investigation of July 2011 in Eastern Azerbaijan which was conducted by cooperating of Tehran University and Cultural Heritage Organization of Eastern Azerbaijan province, a vast 30 hectares area In Zardkhane area is surveying archeologically. During this investigation 95 large grave stone were found. These graves which found in relation with the defensive castles, poetries belonging to middle and Early Bronze Age and Late Iron Age, show a time relationship and similar cultural tradition with Kurgan’s graves belonging to middle and Early Bronze Age in Armenia, Azerbaijan, Anatolia, Russia, Eastern Azerbaijan and Ardebil. Key Words: Eastern Azerbaijan, Zardkhaneh, Late Bronze Age, Early Iron Age, Megalithic Graves
