عنوان پایان‌نامه
بررسی سرچشمه های مساله وحدت وجود در اسطوره های ایران.هند و یونان باستان
- رشته تحصیلی
- زبان و ادبیات فارسی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 56420
- تاریخ دفاع
- ۰۳ مهر ۱۳۹۰
- دانشجو
- شایسته سادات موسوی
- استاد راهنما
- حمیرا زمردی
- چکیده
- چکیده: این رساله در نظر دارد به بررسی بن¬مایه¬های اندیش? «وحدت وجود» در باورها و آرای حکمای یونان باستان بپردازد و سپس چگونگی تأثیر و نفوذ این اندیشه¬ها و آرا را به عرفان اسلامی و ادب عرفانی ما نشان دهد. بدین منظور این پایان-نامه از سه بخش کلّی تشکیل شده است. بخش اوّل به بررسی نخستین بارقه¬های تفکّر وحدت وجودی در بین متصوفه و عرفای اسلامی می¬پردازد و سپس سیر این اندیشه را از نخستین سده¬ها تا دور? اوج تفکّر وحدت وجودی در عرفان اسلامی (بروز مکتب ابن¬عربی) پی¬ می¬گیرد. البته به دلیل ظهور یافتن برخی اندیشه¬های وحدت وجودی در عرفان مولوی، بررسی تأثیر این اندیشه در شعر مولانا نیز در همین بخش جای گرفته است. بخش دوم به بررسی ظهور و رشد همین اندیشه در یونان باستان می-پردازد و طبق روال بخش اول، از بروز نخستین بارقه¬های وحدت وجودی در آرای حکمای یونان تا دور? اوج و شکوفایی اندیش? وحدت وجودی در یونان (مکتب نوافلاطونی) در همین بخش بررسی و پی گرفته می¬شود. بخش سوم این تحقیق نیز دربردارند? تشریح چگونگی ورود اندیشه¬های یونان باستان در باب وحدت وجود، به عرفان اسلامی و ادبیات ماست. در واقع نقاوه و چکید? تفکرات وحدت وجودی حکمای یونان، در دل حکمت نوافلاطونی گنجانده شده و از طریق ورود این حکمت به اندیشه حکمای اسلامی، در آنها اثر کرده است. بدیهی است که این تحقیق قصد ندارد بگوید تنها منبع و منشأ ورود اندیشه وحدت وجود به عرفان اسلامی، حکمت یونان است. اما مطمئناً قوّت بروز این اندیشه و نظام¬مندی آن در حکمت یونان تا به حدّی است که ناچار باید حکمت این سرزمین را یکی از آبشخورهای مهم و تعیین¬کنند? اندیش? وحدت وجودی در عرفان اسلامی به شمار آوریم. هرچند بعدها حکما، عرفا، شعرا و نویسندگان ما با پشتوانه¬های اسلامی و فرهنگی خود بیش از پیش به غنای این نظریه می¬افزایند و آن را به پایه¬ای از قوّت و زیبایی می¬رسانند که بر تمام اندیشه¬های وحدت وجودی در ملل دیگر پیشی می¬گیرد و به¬ هیچ روی دیگر نمی¬توان آن را طفیلی حکمت و اندیش?¬ دیگر جاها به حساب آورد. واژگان کلیدی: وحدت وجود (Pantheism)، تصوف و عرفان اسلامی، ادبیات فارسی، یونان باستان، حکمت نوافلاطونی
- Abstract
- This thesis deals with the basis of the “pantheism” theory in the Greek philosophy and then observes the entrance and effects of this theory to the Islamic mysticism and mystic Persian literature. Dou to this fact, this thesis contains 3 parts. The first one deals with the pantheistic idea from the primitive muslim Sufis to it’s most bright time (Ibn-e-Arabi school), though because of this fact that seems there is some pantheistic points in the Mawlana’s poetry, this part deals with it as well. The second part observes the appearance and development of the pantheism in the ancient Greece. Such as the first part, from the first pantheistic lightning to the brightest time (Neo- platonic school) of it has observed in the second part. The third one deals with the entrance and effects of the Greek pantheism on the Islamic Sufism. The abstract of Greek pantheism, embedded in the Neo-platonic philosophy, comes to Islamic mysticism and effects on the muslim philosophers. This is clear that we don’t mean the Greek philosophy is the only source of pantheistic idea in the Islamic Sufism, but the power and systemization of this idea in the Greek philosophy is so much that we are forced to accept it as one of the most significant sources of pantheism in the Islamic Sufism. Though as the time goes on, the muslim philosophers, Sufis, poets and writers increase to its richness by the cultural and Islamic potentials as how it is not a dependent affair any more.
