عنوان پایان‌نامه
پهنه بندی خطر سیلاب با استفاده از داده های هیدرو کلیماتولوژی در حوضه رودخانه شور
- رشته تحصیلی
- جغرافیای طبیعی-اقلیم شناسی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 59257;کتابخانه دانشکده جغرافیا شماره ثبت: 1779
- تاریخ دفاع
- ۱۰ بهمن ۱۳۸۹
- دانشجو
- فاطمه بیاتانی
- استاد راهنما
- فرامرز خوش اخلاق
- چکیده
- سیل یکی از مخربترین بلایای طبیعی در تمام دنیا است. در دهه ی گذشته میزان وقوع سیلاب های مخرب با افزایش دما، گسترش شهر سازی و تغییر خصوصیات حوضه آبخیز همراه با ایجاد تغییر در کاربری اراضی و استفاده نادرست از زمین افزایش یافته است. با وجود تحقیات زیادی که در زمینه پیش بینی، کنترل و مهار سیلاب و پیش بینی میزان گسترش آن مهمترین و ضروریترین بخش مهار و کنترل آن محسوب می شود. در همین راستا حوضه آبخیز رودخانه شور با مساحت 1536.17 کیلومتر مربع در استان کرمان، شهرستان جیرفت به دلیل شدت سیلخیزی زیاد انتخاب گردید. در این پژوهش برای محاسبه پارامترهای فیزیکی این حوضه با استفاده از تواناییهای GIS نقشه های توپوگرافی 1/(50000 ) ، زمین شناسی، پوشش گیاهی و خاک کلیه نقشه ها در محیط SIG crA رقومی سازی گردید. حوضه آبخیز رودخانه شور که از زیرحوضه های اصلی هلیل رود محسوب می شود از لحاظ خصوصیات هیدروکلیماتولوژی و سیل خیزی مورد مطالعه قرار گرفته است. یافته های پژوهش نشان می دهد که بین دبی و بارش ماهانه همبستگی مستقیم و قوی وجود دارد، همچنین ضریب همبستگی بارش و رواناب فصلی و سالانه نیز چنین رابطه ای وجود دارد. نوع آب و هوای حوضه به روشهای مختلفی بدست آمد و با توجه به پهنه بندی اقلیمی در منطقه نوع آب و هوا شامل خشک تا نیمه مرطوب می شود. نوسانات بارش، دما و انحراف معیار، ضریب تغییرات بارش و دما نسبت به میانگین و میانگین متحرک مورد محاسبه قرار گرفت. احتمال وقوع و دوره برگشت حداکثر دبی لحظه ای را نیز مورد محاسبه قرار داده و میزان تبخیر و تعرق از روش ترنت وایت برآورد گردید. ضریب رواناب حوضه که بر اساس آن هنگام بارشهای شدید بتوان میزان سیل تقریبی را تخمین زده، در حدود 0.38 درصد محاسبه شده است. با توجه به اینکه حوضه آبخیز رودخانه شور یک حوضه کوهستانی محسوب می شود و افزایش رواناب در ماههای بهمن، اسفند، دی و فروردین به عنوان عامل اصلی ایجاد سیلاب در حوضه شناخته شده است که می توانند در سیلابی شدن رودخانه شور در این ماهها تاثیر زیادی داشته باشند. جهت پهنه بندی حوضه پس از محاسبه NC مرکب حوضه در محیط SMW، لایه های خاک ، کاربری اراضی و پوشش گیاهی در SMW و با بکارگیری معادلات روش SCS ، نقشه NC و مقدار بارش، مقدار رواناب و دبی حداکثر سیلابی حوضه برآورد و منحنی دبی حداکثر سیلابی حوضه ترسیم گردید و جهت مقایسه دبی های حداکثر سیلابی برآوردی با دبی حداکثر سیلابی مشاهداتی دو سیلاب بطور تصادفی انتخاب شد که تفاوت چندانی را نشان نمی داد. در نهایت جهت تعیین پتانسیل سیلخیزی حوضه بر روی لایه های خاک، شیب، شماره منحنی، کاربری اراضی، مساحت و ضریب شکل وزن دهی صورت گرفت و سپس با اعمال اولویت بندی، وزن هر یک از موارد نامبرده در هر یک از زیر حوضه های رودخانه شور، پتانسیل سیلخیزی حوضه آبخیز شور بدست آمد. واژگان کلیدی : هیدروکلیماتولوژی، شبیه سازی سیلاب، پهنه بندی خطر سیلاب، مدل بارش- رواناب، نرم افزار SMW ، حوضه آبریز رودخانه شور.
- Abstract
- Flood is one of the most destroyer natural disasters in all over the world. In the past decade the rates of occurring destroyer floods increased with increasing temperature, development of urban planning and changing features of auriferous basin along with change in land using and incorrect using of land. However with many researches that made in prediction field, control and prevention of flood and estimation of rate of its development considered as most important and most necessary of prevention and control section of it. For this reason watershed basin of Sur river with an area of 1536.17km2 in Kerman province, choose Jiroft because of its high submergible severity. In this research for calculation of physical parameters of this basin used of abilities of GIS topography map1/50000geology, plant cover and soli, determined all of maps in ArcGis environment. Watersheds basin of Sur River that is considered as one the main sub-basin of Halil river and studied from hydro climatology and submergible feature. The findings of research show that between Deby and monthly raining there is direct and strong correlation, also correlation index of raining and season and annual flowing water is the same. The kind of basin weather achieved in various methods and on the base of weather classification in area the kind of weather involved dry –semi wet. Then calculated the changes of raining, temperature and raining changes index and temperature depending to the mobile average and average. The possibility of occurring and return period of maximum moment Deby calculated too, and the amount of evaporation and sweating estimated by Torent Wait's method. The index of flowing water of basin that estimated on the base it estimated the time of severe raining we can predict the amount of relative flood, which is about 0.38%. on the base of this fact that watershed basin of Sur river considered as mountain basin and increasing flowing water in January, February, March and April months, it is known as the main reason of making flood in basin that has affective in flooding of Sur river in these months. For classification of basin after calculation of compound NC of basin in WMS environment, soil levels, land usages and plant cover in WMS and by using equations of methods SCS, NC map and the rate of raining, estimated the maximum flowing water and Deby, and drawn the maximum basin flowing water Deby curve, and for comparing maximum Daby of estimation with observe flood Deby choose 2 floods accidentally that not show significant difference. In finally for determining the submergible potential of basin on the soil levels investigated slope, number of curve, land usage, area and index of form of weight, then by determining priorities, achieved the weights of any cited issues in any one of the Sur river basin and its submergible potential of basin of watershed of Sur River. Key words: Hydro climatology, flood similarities, classification of danger of flood, method of raining-flowing water, WMS software, Sur river watershed basin.
