عنوان پایان‌نامه
نفوذ و گسترش ناتو به قفقاز جنوبی و تاثیر بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران
- رشته تحصیلی
- مطالعات منطقه ای - آسیای میانه
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده حقوق و علوم سیاسی شماره ثبت: LP2785;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 49078
- تاریخ دفاع
- ۱۲ خرداد ۱۳۸۹
- دانشجو
- سمانه فرازی
- استاد راهنما
- الهه کولائی
- چکیده
- فروپاشی اتحاد شوروی نقش بازیگران و نهادهای سیاسی امنیتی منطقه ای و بین المللی را دستخوش تغییر و تحول کرد. پیامدهای فروپاشی شوروی و در پی آن تغییر در ماموریت ها و کارکردهای سازمان های منطقه ای و بین المللی در حوزه های مختلف قابل بررسی است. اما مساله اساسی ما در این پژوهش نگاهی به تغییرها در عرصه قفقازجنوبی و به دنبال آن نقش جدید بازیگران بین المللی در این حوزه جغرافیایی مهم است. سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) به عنوان نهادی امنیتی- سیاسی پس از پایان جنگ جهانی دوم و در راستای تامین امنیت کشورهای حوزه غرب در برابر تهدیدهای مختلف به خصوص تهدیدهای ناشی از جبهه شوروی پدیدارشد. واقعیت این بود که هیچ یک از کشورهای عضو ناتو در اروپا به تنهایی قادر به دفاع از خود در مقابل شوروی نبود. این پیمان دسته جمعی بر آن بود که دامنه نفوذ و گسترش حضور شوروی و اقمار آن را به غرب محدود سازد. اما تحول های پایانی دهه 90 و فروپاشی شوروی فلسفه وجودی ناتو را با علامت سوال بزرگی مواجه ساخت. تغییر در جغرافیای سیاسی اروپا و پایان جنگ سرد، بازتعریف اهداف جدیدی را برای ادامه فعالیت ناتو ضروری ساخت. بر این اساس ناتو موقعیت را آماده یافت تا به آهستگی دامنه نفوذ خود را به سمت شرق یعنی به اردوگاه دشمن سابق خود معطوف دارد. از ابتدای تشکیل ناتو، شوروی و بلوک شرق از مخالف های سرسخت تشکیل چنین نهادی بودند. اینک شرایط به گونه ای تغییر یافته است که ناتو ماموریت های جدید خود را در حوزه حیاط خلوت روسیه تعریف کرده و سعی در گسترش دامنه حضور خود در قلمرو رقیب سابق خود (پیمان ورشو) دارد. گسترش ناتو به سوی شرق، آثار و پیامدهای آن، تحقیقی جامع و فراگیر را می طلبد که دامنه آن بسیار وسیع خواهد بود. برای محدود کردن دامنه بحث در حدّ پایان نامه تحصیلی و نیز با توجه به اهمیت استراتژیک قفقاز در حوزه سیاسی- امنیتی جمهوری اسلامی ایران، ضرورت اجرای پژوهش پیرامون گسترش دامنه نفوذ ناتو به شرق به ویژه منطقه قفقاز و اثرها و پیامدهای آن بر منطقه و به ویژه بر ایران مورد نظر این پژوهش خواهد بود.
- Abstract
- North Atlantic Treaty Organization (NATO) is an alliance based on military cooperation among member countries. NATO member states are committed to the defense of one another by Article 5 of the North Atlantic Treaty. After World War II the Soviet Union wanted to expand its influence in Europe. Therefore NATO was formed in 1949 to deal the Communist threat in Eastern Europe. NATO was, at first, made up of the United States, Canada and 10 western and southern European countries. Greece and Turkey were welcomed in 1952 and West Germany became a member in 1955. Today NATO has expanded to a total of 28 countries. During the Cold War, the main enemy of NATO was the Warsaw Pact, a military organization led by the Soviet Union. It was founded in 1955 and broke apart after communism ended in the 1980s. After the collapse of the Soviet Union in 1991 NATO was left without a real enemy and faced identity crisis. Since then (especially after 9/11 attacks) the alliance has concentrated on so called “war on terrorism”. The NATO doctrine says that an attack on one of its member states is an attack on the whole organization. NATO put this policy into use for the first time after 9/11 attacks in 2001. Although not all NATO members wanted to help the US, the alliance supported the US in the war in Afghanistan. NATO expansion is a key issue both within NATO and in the context of alternative future security alignments in Europe as countries in Eastern Europe and also countries in the Caucasus seek membership in NATO. NATO has already taken in the three former Soviet Baltic states as members, as well as old Warsaw Pact nations including Poland and the Czech Republic. Moscow has long been worried by the military alliance's growth and the possibility of its further expansion to take in former Soviet republics such as Georgia. This expansion considered as a security threat for Russia. On the other hand, NATO’s presence in East and its proximity to Islamic Republic of Iran’s borders is the matter that affects Iran’s national security. This thesis is about NATO’s expansion to southern Caucasus and its influence on national security of Islamic Republic of Iran.
