عنوان پایان‌نامه
تحولات فعالیتهای اقتصادی زنان روستایی در سه دهه اخیر ( مطالعه موردی : روستای امان آباد از توابع شهرستان اراک )
- رشته تحصیلی
- علوم اجتماعی - توسعه روستایی - مدیریت توسعه
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 50884;کتابخانه دانشکده علوم اجتماعی شماره ثبت: رس 4379
- تاریخ دفاع
- ۱۵ آذر ۱۳۸۹
- استاد راهنما
- ژاله شادی طلب, سید احمد فیروزآبادی
- دانشجو
- پریسا نخعی
- چکیده
- با توجه به دگرگونی¬هایی که در ساختار اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور طی سال¬های پس از انقلاب اسلامی رخ داده است، تحول در ساختار اقتصاد و فعالیت¬های اقتصادی روستا و وضعیت نیروی کار زنان ومردان، چندان دور از ذهن نیست. از گذشته تا کنون زنان روستایی نقش قابل توجهی در اقتصاد جوامع روستایی بر عهده داشته¬اند. هدف تحقیق حاضر مطالعه تحولات فعالیت¬های اقتصادی زنان روستایی در طی سه دهه اخیر است. در راستای این هدف روستای امان¬آباد از توابع شهرستان اراک در استان مرکزی برای انجام مطالعه موردی انتخاب شد. در انجام مطالعه از روش تحقیق کیفی و تکنیک مصاحبه نیمه-ساختارمند استفاده شده است. انتخاب مصاحبه¬شوندگان از میان زنان 60-20 ساله متأهل و مجرد روستایی و تا رسیدن به مرحله اشباع اطلاعات پی¬گرفته شد. تعداد کل مصاحبه¬شوندگان 26 نفر بوده است. ضمن انجام مطالعات اکتشافی اولیه، براساس هدف تحقیق ضرورت مطالعه تحولات فعالیت اقتصادی زنان بر مبنای متغیر سن مشخص شد. تفکیک سنی زنان روستایی با راهنمایی مصاحبه¬شوندگان در سه گروه جوان (35-20 سال)، میانسال (55-35سال) و مسن( 55 ساله و بیشتر) صورت گرفت. یافته¬های تحقیق کاهش اشتغال زنان هرسه گروه سنی را در فعالیت¬های اقتصادی بازاری مانند زراعت، باغداری، دامداری، فرآوری محصولات زراعی و باغی و تهیه محصولات دامی را نسبت به گذشته نشان می‌دهد. علاوه بر کاهش سهم زنان در این فعالیت¬ها، در تنوع محصولات، شیوه انجام کار و تکنولوژی¬های کاربردی و زنانی که به انواع مختلف فعالیت¬ها اشتغال دارند نیز تغییراتی مشاهده می¬شود. در حال حاضر سهم فعالیتهای اقتصادی زنان به¬ویژه گروه سنی جوان در بخش خدمات افزایش پیدا کرده است. مکانیزه¬شدن کشاورزی و ارتقاء سطح مالی خانواده¬های کشاورز، ایجاد مشاغل غیرکشاورزی مردان در خانواده¬های جوان و میانسال روستایی، ارتباط با شهر و رواج ارزش¬های فرهنگی جدید و عمدتاً متأثر از جامعه شهری و افزایش تحصیلات در میان زنان جوان و نیز فروش برخی محصولات باغی، از عمده‌ترین عوامل کاهش فعالیت¬های اقتصادی زنان روستایی هستند که در گذشته رایج بودند. افزایش سطح تحصیلات و گذراندن دوره¬های آموزشی فنی و حرفه¬ای امکان اشتغال زنان جوان روستا را در بخش خدمات امکان¬پذیر کرده است. تخصیص وام جهت خرید منازل و واحدهای تجاری روستایی و نیز ایجاد فرصت اشتغال در پی تأسیس گل‌خانه¬ها در روستا بر اشتغال زنان مهاجر روستایی مؤثر بوده است. استفاده از ابزار تکنولوژیکی نوین نیز در میزان فعالیت¬های اقتصادی بازاری و غیر بازاری زنان تأثیرگذار بوده است. پیامد تحول فعالیت¬های اقتصادی زنان روستایی برای این زنان، افزایش اوقات فراغت در پی کاهش فعالیت¬هایی است که در گذشته انجام آن‌ها توسط زنان ضرورت داشته است. آسان¬تر شدن انجام برخی فعالیت¬های بازاری و غیربازاری که توسط زنان انجام می¬شود، از پیامدهای دیگر این تحولات است. برخی یافته¬های پژوهش ضمن مطالعه فعالیت¬های اقتصادی زنان مانند ارتقاء سطح تحصیلات گروه‌های سنی جوان، بهبود سطح بهداشت خانواده¬ها، تغییر ذائقه غذایی به¬ویژه در گروه¬های سنی جوان و میانسال روستا، اعتقاد به تحصیل به عنوان عاملی در جهت ارتقاء پایگاه اقتصادی- اجتماعی، ارتقاء سطح مالی خانواده¬ها، تمایل به سبک زندگی شهری، فضای کالبدی خانه¬های تازه¬ساز، از نمودهای تغییر سبک زندگی به¬ویژه در نسل جوان و میانسال در روستاست. واژه¬های کلیدی: زنان روستایی، فعالیت¬های اقتصادی بازاری، فعالیت¬های اقتصادی غیربازاری، تکنولوژی.
- Abstract
- By considering the evolution of the economic, the social and the cultural structures after Islamic revolution in Iran, evolution in rural economic structure and activities and women and men's labor force situation could be occurred. Rural women have had an essential role in the economy of the rural societies, from the previous time up to now. The study of the evolution of the rural women's economic activities in past three decades is the main purpose of this research. To achieve this goal, Aman Abad village around Markazi province in Iran was selected as a case study. Qualitative method and semi-structured interview technique were used in this study. Interviewees were single and married rural women between 20-60 ages. Interviews were continued until the information reached to the saturation point. Total number of Interviewees is 26 people. During initial exploratory studies, the necessity of studying the evolution of the rural women's economic activities was determined by age variable. The age segregation was done by interviewees’ guidance in three groups: adult (20-35), middle- aged (35- 55) and old women (55+). The findings show the reduction of the women's market economic activities such as farming, gardening, livestock, and reproduction process of farming and gardening products. In addition to the reduction of women’s work in the-mentioned activities, there are some changes in the products diversity, the way of doing activities, the applied technologies and the women who are involved in several economic activities. Mechanized farming and promoting of farmer families' financial level, creation of non-agricultural jobs for men in young and middle-aged rural families, spreading of communications with cities and new cultural values which was affected by urban society, increasing of young women's education and selling some gardening products, are the most important causes of decrease in the rural women's economic activities that were common in the past. Increase in the level of education and passing professional and technical courses by the rural women have provided some employment opportunities for the young women in service sector. The allocation of Loan for purchasing house and business units and also providing opportunities such as establishing a glass-houses in the village, have affected the rural emigrant women’s work. The use of modern technological tools has affected the market and non-market economic activities rate of women. The consequence of the evolution of rural women's economic activities for these women is the increase of their free time as a result of reduction in the economic activities which were necessary to be done by them in the past. Another result of this evolution is, doing some market and non-market economic activities easier than the past. Some findings of this research such as increase in educational level of adult women, Improvement of families healthy level, changing in their palate specially in adult and middle age groups, believing in education as a factor for promotion of social and economic status, improvement of financial situation of rural families, tendency toward urban lifestyle and physical space of houses having been built in recent years, are manifestations of changes in their lifestyle, specially among adult and middle-aged groups of the village. Key words: Rural women, market economic activities, non-market economic activities, technology
