عنوان پایان‌نامه
علم میزان نزد جابر بن حیان
- رشته تحصیلی
- تاریخ علم -ریاضی در جهان اسلام
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده الهیات و معارف اسلامی شماره ثبت: 1922ف;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 48701
- تاریخ دفاع
- ۱۵ آذر ۱۳۸۹
- استاد راهنما
- رضا کوهکن
- دانشجو
- محمد جوهرچی
- چکیده
- علم میزان از مهم‌ترین نظریه‌هایی است که در کیمیای دوره‌ی اسلامی مطرح شده و بسط داده شده است. اول بار این نظریه در آثار جابر‌بن حیّان بیان شد و اکثر کیمیاگران بعدی به این نظریه توجه خاصی داشته و رسائل متعددی در شرح این نظریه نگاشته‌اند. با این تحقیق در واقع اولین گام‌ها در شناساندن این نظریه با تحلیلی علمی و به زبان فارسی ـ که جای آن خالی بود ـ؛ و بر اساس نوشته‌های اصلی‌ترین و مرجع‌ترین کیمیاگر دوره‌ی اسلامی، جابر‌بن حیان، برداشته شده است؛ بدین‌ترتیب که ابتدا به میاحث مهم و محوری مربوط به زندگی، آثار، دیدگاه‌های کیهان‌شناختی، باورهای ایمانی و مبانی نظری کیمیای جابر پرداخته شده و پس از آن، نظام کمّی حاکم بر کیفیات عالم در قالب اندیشه‌ی میزان مجال بروز وشرح یافته، مورد بررسی واژگانی و معرفت‌شناختی (امور پیشینی فکری و اعتقادی) قرار گرفته و در نهایت، تعریف و غایت و انواع میزان، به‌ویژه میزان حروف از نظر جابر‌بن حیّان ارائه شده است و با طرح ضرورت شناسایی میزان برای به‌دست آوردن درک مناسبی از کیمیا و بالمآل علوم در این دوره، اشاراتی به میزان در سایر معارف گشته و با پرسش‌ها و نتیجه‌گیری نهایی، دریچه‌ای به پژوهش‌های بعدی گشوده شده است.
- Abstract
- The science of Balance is one tho most important ideas in Islamic sciences which has proposed for the first time by Jabir Ibn Hayyan.This idea or theory has some effect in Alchemy and a great influence in Islamic gnosticism but unfortunetly it has not any academic essay or source in persian; So in this thesis, the first persian report of Balance (Mizan) based on Jabir's works and modern researches, could be find. Keywords: Jabir Ibn Hayyan, alchemy, natures, mizan or balance, balance of words.
