عنوان پایان‌نامه
حجیت شرایع پیشین
- رشته تحصیلی
- فقه شافعی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده الهیات و معارف اسلامی شماره ثبت: 1960ف;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 50363
- تاریخ دفاع
- ۰۸ آذر ۱۳۸۹
- دانشجو
- کمال امامی
- استاد راهنما
- جلال جلالی زاده
- چکیده
- شرایع پیشین در اصطلاح به احکام و دستوراتی گفته می‌شود که خداوند متعال توسط پیامبران برای امتهای قبل از اسلام فرستاده و در قرآن و سنت صحیح بیان شده‌اند بدون آنکه نسخ و یا تأیید شده باشند. شریعتهای آسمانی، همگی در اصول و پایه‌های دین و مبانی اعتقادی مشترک هستند اما در شکل عبادتها و جزئیات احکام با هم تفاوت دارند و هر امتی با شریعت خاص خود خداوند را عبادت می‌کرده است. خداوند با فرستادن آخرین پیامبرش حضرت محمد ? دین اسلام را آخرین دین آسمانی و برنامه‌ی زندگی انسان تا روز قیامت قرار داد. بعد از وفات پیامبر? عده‌ای از فقیهان در خصوص مسائلی که نص صریحی از کتاب و سنت بر حکم آن وجود نداشت شرایع پیشین را به عنوان یکی از ادله حجت قرار دادند، در مقابل گروهی دیگر، شرایع پیشین را جزو ادلّه‌ی معتبر به شمار نمی‌آوردند. در این میان آن چه مورد اتفاق هر دو گروه می‌باشد عبارتند از: الف) اعتبار نداشتن احکامی که در کتابهای آسمانی قبل از اسلام آمده و تحریف شده‌اند. ب) آن قسمت از شرایع پیشین که در شریعت اسلام نسخ شده است حجیت ندارد و عمل به آن جایز نیست. ج) آنچه از شرایع پیشین که در قرآن و سنت صحیح مورد تأیید قرار گرفته‌اند جزو شریعت اسلام به شمار می‌آیند. آنچه که مورد اختلاف فقها و اصولیان قرار گرفته آن قسمت از شرایع پیشیین است که در قرآن و سنت صحیح وارد شده بدون این که نسخ و یا تأیید شده باشند در رابطه با این بخش دو دیدگاه وجود دارد: 1- گروهی این قسمت از شرایع پیشین را حجت می‌دانند و به تعدادی از آیات قرآن و احادیث پیامبر? استدلال کرده‌اند از جمله آیات: «أُوْلَئِکَ الَّذینَ هَدَی اللّهُ فَبهُدَاهُمُ اقْتَدهْ» (انعام/90) «شَرَعَ لَکُم مِّنَ الدِّینِ مَا وَصَّی بهِ نُوحاً وَالَّذی أَوْحَیْنَا إِلَیْکَ وَمَا وَصَّیْنَا بهِ إِبْرَاهِیمَ وَمُوسَی وَعِیسَی أَنْ أَقِیمُوا الدِّینَ وَلَا تَتَفَرَّقُوا فِیهِ» (شوری/13) و حدیث نبوی «من نام عن صلاه أو نسیها فلیصلّها إذا ذکرها لا کفاره لها إلا ذلک» که پیامبر? بعد از آن این آیه را تلاوت کردند که خداوند خطاب به حضرت موسی علیه السلام فرمودند: «وَأَقِمِ الصَّلَاهَ لِذکْرِی» (طه/14) و حدیث روزه‌ی عاشورا. 2- گروهی دیگر از علما شرایع پیشین را حجت نمی‌دانند و برای اثبات نظر خود به آیه‌ی «لِکُلٍّ جَعَلْنَا مِنْکُمْ شِرْعَهً وَ مِنْهَاجًا» (مائده/48) و حدیث «وَکَانَ النَّبیُّ یُبْعَثُ إِلَی قَوْمِهِ خَاصَّهً وَبُعِثْتُ إِلَی النَّاسِ کافَّهً» و حدیث ارسال معاذ به یمن که در آن اشاره‌ای به استناد به شرایع پیشین نیامده، استناد کرده‌اند. بررسی اقوال نشان می‌دهد مقصود از آیات و احادیثی که گروه اول به آن استدلال کرده‌اند پیروی از پیامبران گذشته در جزئیات احکام نیست، بلکه پیروی در جهان بینی و مسائل اعتقادی، صفات والای انسانی، فضائل اخلاقی و عبرت گرفتن از سرگذشت پیامبران قبل از اسلام می‌باشد و اسلام خود دینی کامل است که همه‌ی احکام در پرتو نصوص جزئی و قواعد کلی آن قابل دریافت هستند اما می‌توان جهت استیناس، تأیید و تأکید بیشتر در مسائل فقهی به شرایع پیشین مراجعه نمود.
- Abstract
- Previous faiths are described as the precepts and instructions, revealed by God, the Almighty, to the pre-Islamic peoples through His Messengers and have been expressed in the Holy Quran and genuine Tradition without being rejected or confirmed. The divine faiths are all common in principles and fundamentals of religion and ideological foundations however they are different in terms of praying procedures and details of the precepts whereby each nation worshipped God with its own faith. God determined Islam as the last divine religion and life style of human beings up to the Day of Judgment by assigning His last Messenger Prophet Mohammad (PBUH). After the demise of the Prophet (PBHU) a group of Islamic Jurists considered the previous faiths as one of the proofs of argument as regard with the issues for which there was no explicit wording in the Holy Book and Tradition, however another group does not consider the previous faiths as valid proofs. Meanwhile, both groups share views as follows: A. Invalidity of the precepts provided in the divine books before Islam which have been distorted. B. That part of the previous faiths rejected by Islam lacks any argumentation therefore they must not be followed. C. That part of the previous faiths confirmed by the Holy Quran and genuine Tradition is considered as part of the Islamic faith. The dispute between the jurists and fundamentalist is about that part of the previous faiths that has been mentioned in the Holy Quran and genuine Tradition without being rejected or confirmed. There are two viewpoints in this respect: 1. A group have considered this part of the previous faiths as an argument on the basis of a number Quran’s Verses and Traditions of the Prophet (PBUH) including Verses »These are they whom Allah guided therefore follow their guidance«. (An’am /90) and »He has decreed for you the same system he ordained for Noah and what we inspired to you and what we ordained for Ibrahim, Musa and Isa you sholl uphold this system and do not divide it«. (Shora /13) and the Prophetic Tradition »Whosoever Slept without saying his prayers or forgot to say it he should say it whenever he remembers it. It has no penance but that«. after which the Prophet (PBUH) recited the Verse addresses by God to Prophet Moses (PBUH) as to: »And keep up prayer for my remembrance«. (Taha /14) and the Tradition on fasting on the day of Ashoora. 2. Another group of scholars does not consider the previous faiths as an argument and base their reasoning on the Verse »For every one of you did We appoint a law and a way«. (Maedeh/ 48), the Tradition »Every prophet was raised up only for his folk while I was raised for all people«. And the Tradition of dispatching Ma’az to Yemen which does not contain any reference to the previous faiths. An analysis of the quotations reveals that the Verses and Traditions referred to by the first group do not mean that we should follow the previous Prophets in the details of precepts, rather they imply adhering to the conception of universe and ideological issues, lofty humane characteristics, moral virtues and taking lesson from the life story of the pre-Islamic Prophets, and that Islam is a complete religion by itself and all precepts can be perceived in light of its detailed wordings and general rules, however we can refer to the previous faiths in order to further familiarize with, emphasize on and reaffirm the Fiqh (jurisprudence) issues.
