عنوان پایان‌نامه

بررسی تغییرات سبکی در ترجمه فرانسه به فارسی کتاب سرگذشت حاجی بابای اصفهانی



    دانشجو در تاریخ ۳۱ شهریور ۱۳۸۹ ، به راهنمایی ، پایان نامه با عنوان "بررسی تغییرات سبکی در ترجمه فرانسه به فارسی کتاب سرگذشت حاجی بابای اصفهانی" را دفاع نموده است.


    رشته تحصیلی
    مترجمی زبان فرانسه
    مقطع تحصیلی
    کارشناسی ارشد
    محل دفاع
    کتابخانه دانشکده زبانها و ادبیات خارجی شماره ثبت: 1438/2;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 47446
    تاریخ دفاع
    ۳۱ شهریور ۱۳۸۹
    استاد راهنما
    ایلمیرا دادور

    تقریبا همه ی مترجمین در این امر متفق القول اند که میان ترجمه و سبک رابطه ی تنگاتنگی وجود دارد و اسلوب سبکی نویسنده می بایست در ترجمه اعمال شود. اما عملا گاه به ترجمه های موفقی بر می خوریم که گویی عدم وفاداری به متن اصلی شگرد اصلی مترجم بوده است . یکی از این ترجمه ها ی بسیار موفق ?ترجمه فارسی سرگذشت حاجی بابای اصفهانی ? توسط میرزا حبیب اصفهانی می باشد. این اثر همواره از شاهکارهای ادب فارسی محسوب می شده است. اما می بینیم که مشهورترین رمان ماجراجویی شرقی ? نوشته جیمز موریه ی انگلیسی برای رسیدن به این مقام در میان آثار ادب پارسی ? تغییرات بسیاری را توسط مترجم متحمل شده است. مشخصه بارز این اثر? طنز بودن آن است و میرزا حبیب اصفهانی به خوبی این ویژگی را به زبان مقصد منتقل کرده است. انتقال آثار طنز که همواره به عنوان یک امر ترجمه ناپذیر معرفی می شده است وظیفه¬ی سنگینی است بر دوش مترجمینی که این آثار را برای ترجمه بر می گزینند. در گام اول باید خود طنز و ویژگی ها و ابزار آن را بشناسیم. طنز همچون شمشیری دولبه است که گاهی شیرین و گاهی تلخ می نماید یا اینکه در عین شیرینی تلخ است و به نویسنده کمک می کند تا وقایع تلخ و سیاه را با کمک مضحکه و لبخند به مخاطب انتقال بدهد. برای انتقال طنزی که سراسر کتاب سر گذشت حاجی بابای اصفهانی را در بر گرفته است ? مترجم باید فضای اجتماعی و فرهنگی کتاب و همچنین فضای زبان هدف که هردو از یمن بخت در اینجا سرزمین ایران است را بشناسد . برای افزایش طنازی های اثر و تاثیر بیشتر آن بر خواننده ایرانی و همچنین زیبایی کار ? میرزا حبیب اصفهانی به ابزار مختلفی از جمله کلمات هم قافیه وجملات مسجع متوسل شده است. او دائماً با کلمات بازی می کند.لغات همچون موم در دستان این فارسی دان زبر دست است و استفاده از ضرب المثل ها و اشعار و اصطلاحات خاص زبان فارسی در جاهای مختلف این ترجمه ? آن را ازدیگر ترجمه های این کتاب متمایز می کند بررسی و مقایسه دو ترجمه فارسی و فرانسوی این اثر? نشان می دهد که ترجمه طنز ? کار خیلی مشکلی نیست? اگر مترجم خود را محصور واژه ها و داده ها ی زبان نویسنده نکند و با شناخت فضای فرهنگی و فکری زبان مقصد و همچنین زبان مبدأ کتاب خلاقییت به کار ببرد و این گونه است که می تواند به روح اثرهم وفادار بماند .
    Abstract
    Les traducteurs sont presque unanimes à penser que les rapports sont étroits entre le style et la traduction et que les caractéristiques stylistiques d'un texte doivent apparaître dans la traduction. Mais parfois on voit des traductions très réussies que l'infidélité a été l’outil du travail de مes traducteurs. L'une de ces traductions, est la traduction persane de Les Aventures de Hadji baba d ’Ispahan par Mirza Habib Esfahani. Cette œuvre inclassable entre les traductions est considérée toujours comme un chef-d'œuvre dans la littérature persane. Nous voyons que le plus fameux des romans d'aventures oriental, écrit par James Morier pour devenir un chef-d'œuvre persan a subit des variations stylistiques par le traducteur. La dominante de cette œuvre est l'humour et Mirza Habib l'a transféré très bien à la langue cible. La traduction de l'humour qui est considéré comme un objet intraduisible est une tâche très difficile pour les traducteurs qui choisissent une œuvre humoristique pour traduire. Premièrement on doit connaître l'humour, ses éléments et ses figures de styles. Donc dans le premier chapitre nous étudierons l’humour en général. Mais pour pouvoir transmettre l’humour de Les Aventures de Hadji baba d’Ispahan, le traducteur a du le transposer dans le milieu socio-culturel persan. Pour aboutir aux effets humoristiques, Mirza Habib fait recours aux jeux de mots et le calembour. Les allusions culturelles, les expressions, les locutions et les proverbes persans, sont d’autres outils de travail de Mirza Habib qui différencient son œuvre des autres traductions de ce livre dans d’autres langues. L'analyse comparative met en évidence le fait que le transfert de l'humour s'opère plus aisément, si le traducteur ne s'attache pas aux procédés utilisées dans le texte source mais, en décolle au contraire pour procéder à une œuvre de recréation et demeurer ainsi fidèle à l 'esprit du texte.