عنوان پایان‌نامه
بررسی پیشینه تاریخی و شیوه های اجرایی سنتور در ایران تا سال ۱۳۰۷
- رشته تحصیلی
- پژوهش هنر
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 45815
- تاریخ دفاع
- ۳۰ شهریور ۱۳۸۹
- دانشجو
- شهاب منا
- استاد راهنما
- هومان اسعدی
- چکیده
- این رساله که به «بررسی پیشینه تاریخی و شیوه‌های اجرایی سنتور در ایران تا سال 1307 ش» (برابر آخرین ضبط انجام‌شده از سنتورنوازان قاجار) می‌پردازد در چهار بخش نگاشته شده است. بخش اول (بررسی تاریخچه سنتور در ایران) با تعریف جامع و مانعی از سنتور آغاز می‌شود. سپس به موقعیت این ساز در طبقه‌بندی سازها (به‌عنوان یکی از مطلقات) و برشمردن محدودیت‌ها و مزایای ساختاری مطلقات و جایگاه ارزشی آنها در رسالات موسیقی ایران پرداخته شده است. در ادامه، نوشته‌های نویسندگان معاصری که برخی سازهای مندرج در رسالات تاریخی یا موسیقایی قبل و بعد از اسلام را به سنتور تعبیر کرده‌اند بررسی شده است. نتیجه بررسی نگارنده نشان می‌دهد که این سازها هریک شباهت‌های ساختاری با سنتور دارند، لیکن هیچ‌یک نمی‌توانند با تعریف سنتور مطابقت داشته باشند و حضور سنتور در متن رسالات موسیقی ایران به دوره قاجار برمی‌گردد. نگارنده در ادامه به جستجوی واژه سنتور در سفرنامه‌ها و کتب تاریخی به‌جامانده از صفویه، افشاریه و قاجاریه پرداخته است. نتیجه اینکه بنا بر دلایل فنی و ضعف ترجمه‌ها، در بسیاری موارد، آنچه مترجم به سنتور برگردانده در متن اصلی بر نام دیگری دلالت داشته است. سپس به بررسی حضور واژه سنتور در ادب فارسی و نیز وجه تسمیه آن پرداخته شده و نظرهای مختلف افرادی که این واژه را در زبان‌های فارسی، یونانی، آرامی و اکدی ریشه‌یابی کرده‌اند گردآوری و بررسی شده است. آخرین مبحث بخش اول به قدیمی‌ترین سابقه حضور سنتور در برخی کشورهای جهان اختصاص دارد. نتیجه حاصل اینکه سنتور از قرن دوازدهم میلادی سابقه حضور دارد و توسط مسلمین و از حوزه خاورمیانه به آسیای شرقی، همچنین به اسپانیا و سپس اروپای شرقی رفته است. بخش دوم شامل گردآوری و شرح درباره نگاره‌هایی است که سنتورنوازان را تصویر کرده‌اند. همچنین قیاس این نگاره‌ها با سنتور مندرج در تصاویر دوره قاجار. بخش سوم دو مبحث عمده را دربر دارد: 1) بررسی ساختار سنتور در دوره قاجار؛ 2) شرح و تحلیل آثار به‌جامانده از سنتورنوازان قاجار. در این مبحث به شرح آثار صوتی و مکتوب به‌جامانده از محمدصادق‌خان، سماع‌حضور، حسن‌خان، علی‌اکبر شاهی، میرزا اسدالله اتابکی و حبیب سماعی، و تحلیل آنها پرداخته شده است و باتوجه به محدودیت کمّی آثار صوتی به‌جامانده از ایشان، تا حد امکان، رِپِرتوار، تکنیک‌های نوازند
- Abstract
- This dissertation engages with analysis of the Santur's historical background and Santur playing styles in Iran (in accordance with the latest recordings from Qajar's Santur players) in three sections. In the first section, the analysis of the Santur's account in Iran, begins with giving a comprehensive description from the Santur, then it tries to define this musical instrument's position according to instruments' Classification, as of Motlaghât (Zithers) and itemizes their infrastructural prons and cons, beside their status in Persian musical treatises. To continue, it reviews the written pieces of those contemporary writers who interpreted some musical instruments in historical or musical theses before or after Islam as the Santur. In addition to this, the author, himself has analyzed three other separated musical instruments indicated in the past musical treatises which have structural similarities to the Santur, The result of this analysis indicates these musical instruments each hold structural similarities but at the same time none of them can have any conformity with the Santur's definition and The Santur's existence in Persian musical treatises turns back to Qajar dynasty (As pointed out in this section to three Qajarian treatises in which the name of Santur is being mentioned). To keep writing, the author looks for Santur's word in travel accounts and historical books left over from the Safavid and the Afshar dynasties. In conclusion technical reasons and translation ineffectualities in most parts what the translators transliterate as the Santur denotes a different word in the original text. At times, the oldest book indicates this musical instrument turns back to Afshar's dynasty. Then the research has done about the existence of the word Santur in Persian literature and Scholars' various ideas who conducted research to find the etymology of the word Santur in Persian, Greek, Aramaic and Akkadian in an organized collection. The last topic in the firs
