عنوان پایان‌نامه
مطالعه روند تغییرات تبخیر از تشت و برخی عوامل تاثیر گذار بر آن در گستره ایران
- رشته تحصیلی
- مهندسی کشاورزی-هواشناسی کشاورزی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی شماره ثبت: 4107;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 46383
- تاریخ دفاع
- ۱۶ شهریور ۱۳۸۹
- دانشجو
- ابوذر قره خانی
- استاد راهنما
- نوذر قهرمان
- چکیده
- میزان تبخیر از تشت (Epan) یکی از عوامل بسیار مهم در برنامه ریزی¬های منابع آب، مدیریت آبیاری و تولیدات زراعی می¬باشد. استفاده از Epan در برآورد تبخیر تعرق در بسیاری از مطالعات مرتبط با علوم آب و خاک متداول است . با توجه به پیامد های جهانی تغییر اقلیم بررسی روند تغییرات متغیرهای هواشناسی از جمله تبخیر از تشت حایز اهمیت است. هدف از این پژوهش، روندیابی تغییرات زمانی تبخیر از تشت و متغیرهای جوی مهم تاثیر گذار بر آن(دما، سرعت باد، ساعات آفتابی و رطوبت نسبی) و تایید یا رد پدیده تناقض تبخیر (کاهش مقدار تبخیر از تشت علیرغم افزایش دما) در گستره اقلیمی ایران می¬باشد. برای انجام این تحقیق، روند تغییرات تبخیر از تشت و ساعات آفتابی در بازه زمانی2005-1985 و متغیرهای دمای نقطه شبنم، سرعت باد و رطوبت نسبی در بازه زمانی 2005-1976 در مقیاس زمانی سالانه و فصلی در 14 ایستگاه سینوپتیک ایران با استفاده از روش¬های پارامتری(تحلیل رگرسیون و ضریب پیرسون) و ناپارامتری(آزمون من- کندال و ضریپ اسپیرمن) بررسی گردید. نتایج نشان داد که روند کاهشی تغییرات سرعت باد بیشتر از روند تغییرات افزایشی آن می¬باشد. در مجموع روند افزایشی دمای نقطه شبنم در فصل پاییز بیشتر از روند کاهشی دمای نقطه شبنم می¬باشد همچنین روند کاهشی دمای نقطه شبنم در فصل تابستان نیز بیشتر از روند افزایشی دمای نقطه شبنم می¬باشد. می¬توان نتیجه گرفت کاهش روند تغییرات تبخیر از تشت ناشی از کاهش روند تغییرات سرعت باد و کاهش روند تغییرات متوسط رطوبت نسبی باشد، اما این نتیجه با افزایش روند تغییرات ساعات آفتابی که افزایش پیدا کرده است در تناقض می¬باشد. در مجموع، روند کاهشی تبخیر از تشت بیشتر از روند افزایشی تبخیر از تشت می¬باشد. با توجه به افزایش دما در دهه¬های اخیر انتظار می¬رفت که روند تغییرات تبخیر از تشت نیز افزایش پیدا کند اما نتایج مطالعه حاضر عکس این موضوع را نشان می¬دهد که می¬توان آن را تاییدی بر تناقض تبخیر دانست. این کاهش تبخیر از تشت با توجه به اقلیم خشک و نیمه خشک ایران در مطالعات منابع آب و هواشناسی حایز اهمیت است.
- Abstract
- Pan evaporation (Epan) is an important factor in water resources planning, irrigation management and crop productions. It is used in most of the soil and water studies for evapotranspiration estimation. With increased consequences of climate change and global warming, trend analysis of meteorological variables has been widely studied during last decades. Despite of slightly increasing trend of global air temperature, the pan evaporation has been decreased which is called evaporation paradox. The purpose of this study was to assess changes in pan evaporation (over the period 1985-2005) and affecting variables (in the 30years period of 1975-2005) in a network consisting of 14 synoptic stations of Iran using parametric (Pearson correlation coefficient, least square linear regression) and non-parametric (Mann-Kendall and rho-Spearman correlation coefficient) methods. In general, the decreasing trend of wind speed time series was more than increasing trend. The most and least increasing trend of dew point temperature was observed in spring and autumn respectively. The results of this study showed that decreasing trend of pan evaporation is consistent to decreasing trend of wind speed and relative humidity. But sunshine series showed increasing trend which confirms the concept of evaporation paradox. In general, decreasing series of pan evaporation were more than increasing ones. Despite of slightly increasing temperature trend previously reported in different regions of the country, results of this study showed that evaporation paradox does exist in different climates of Iran. These reduced values of pan evaporation, as a key element in arid and semi- arid climates of Iran, would have a significant effect in hydro- meteorological studies. Keywords: Iran, Trend, Pan Evaporation, least square linear regression, Pearson correlation coefficient, Mann-Kendall, rho-Spearman correlation coefficient
