عنوان پایان‌نامه
مطالعه و بررسی پارامترهای زیست محیطی سفره های آب زیرزمینی در مناطق دارا و فاقد شبکه های آبیاری و زهکشی
- رشته تحصیلی
- مهندسی کشاورزی - مهندسی منابع آب
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی شماره ثبت: 4088;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 46320
- تاریخ دفاع
- ۲۹ شهریور ۱۳۸۹
- دانشجو
- مهدی محمدی قلعه نی
- استاد راهنما
- کیومرث ابراهیمی
- چکیده
- برداشت های بی رویه از منابع آب زیرزمینی بدون در نظر گرفتن مفهوم توسعه پایدار سرنوشت امنیت غذایی کشور را با بحران مواجه خواهد کرد. آلودگی منابع آب های زیرزمینی نیز از دیگر مسائل عمده مطرح در این زمینه می باشد. آلودگی های ناشی از فعالیت های کشاورزی یکی از منابع اصلی آلودگی آب های زیرزمینی است. در تحقیق حاضر دو محدوده مطالعاتی دشت های ساوه دارای شبکه آبیاری و زهکشی و اراک فاقد شبکه آبیاری و زهکشی در راستای اهدف تحقیق که "بررسی و مقایسه پارامترهای زیست محیطی سفره¬های آب زیرزمینی در مناطق دارا و فاقد شبکه¬های آبیاری و زهکشی" بود، انتخاب شدند. برای آنالیز و بررسی آماری داده¬های مربوطه از نرم¬افزار Minitab 15.1.1، برای تحلیل¬های زمین¬آماری از نرم افزار GS+ 5.1.1 و برای تهیه نقشه¬های کیفی از نرم¬افزارGIS 9.3 استفاده شد. نتایج نشان داد که متوسط افت سطح آب زیرزمینی در طی 7 سال در 57 حلقه چاه محدوده دشت اراک برابر 38/3 متر و در 63 حلقه چاه مورد مطالعه در آبخوان ساوه برابر 19/10 متر بوده است. همچنین افت سطح آب زیرزمینی در محدوده مطالعاتی ساوه طی آمار موجود قبل از احداث شبکه آبیاری و زهکشی ساوه (1373-1366) نسبت به دوره بعد از احداث آن (1387-1374) کمتر بوده است. به طوری که افت متوسط سالیانه سطح آب زیرزمینی در چند چاه نمونه دارای آمار در منطقه ساوه طی سالهای 66 تا 73 معادل 98 سانتی¬متر و در طی سالهای 73 تا 87 معادل 147 سانتی¬متر می¬باشد. کیفیت آب زیرزمینی در محدوده آبخوان ساوه به مراتب نامطلوب¬تر از محدوده آبخوان اراک ثبت شده است. به عنوان نمونه میانگین هدایت الکتریکی (EC)، نسبت جذبی سدیم (SAR) و کل مواد محلول (TDS) در آبخوان ساوه به ترتیب برابر 6/3100 میکروموس بر سانتی¬متر، 76/5 اکی¬والان بر مول و 6/1948 میلی¬گرم بر لیتر و در آبخوان اراک به ترتیب برابر با 8/1984 میکروموس بر سانتی¬متر، 49/3 اکی¬والان بر مول و 4/1047 میلی¬گرم بر لیتر شده است. تخمین تراز سطح آب زیرزمینی به کمک روش¬های زمین آماری در آبخوان¬های ساوه و اراک نشان داد که روش کوکریجینگ با دقت بیشتری نسبت به روش¬های نسبت عکس فاصله و کریجینگ قادر به تخمین تراز سطح آب زیرزمینی است. همچنین روش نسبت عکس فاصله دقت بیشتری در برآورد تراز سطح آب زیرزمینی نسبت به روش کریجینگ از خود نشان داد. از لحاظ طبقه¬بندی کیفیت آب زیرزمینی محدوده¬های ساوه و اراک جهت مصارف کشاورزی، آبخوان ساوه به 4 دسته و آبخوان اراک به سه دسته طبقه-بندی شدند. به طوریکه حدود 16 درصد از کل مساحت محدوده ساوه در کلاس C4-S2، حدود 46 درصد در کلاس C4-S1 ، حدود 30 درصد در کلاس C3-S1 و حدود 8 درصد در کلاس C2-S1 قرار گرفت. و در مورد آبخوان اراک از کل مساحت محدوده مورد مطالعه حدود 42 درصد آن در کلاس C4-S1، حدود 56 درصد در کلاس C3-S1 و حدود 2 درصد در کلاس C2-S1 قرار گرفت. در بررسی اثرات فصول تر و خشک بر کیفیت آب زیرزمینی محدوده¬های مطالعاتی مشخص شد که کیفیت آب زیرزمینی در فصول تر نسبت به فصول خشک کمتر است. به عبارتی غلظت پارامترهای اندازه¬گیری شده در آب زیرزمینی در فصول تر نسبت به فصول خشک سال بیشتر بود. این مطلب بیانگر اثر بارندگی و آبشویی مواد از خاک و حرکت آن به سمت آب¬های زیرزمینی در فصول تر سال می¬باشد. در محدوده آبخوان اراک بین عمق سطح آب زیرزمینی و کیفیت آن رابطه مستقیمی برقرار است. بطوریکه در هر منطقه¬ای که عمق سطح آب زیرزمینی کمتر می¬باشد، کیفیت آب زیرزمینی هم نسبت به سایر مناطق کمتر است و بالعکس. در مورد محدوده مطالعاتی آبخوان ساوه رابطه چندان واضح و محکمی بین عمق سطح آب زیرزمینی و کیفیت آن مشاهده نشد اما به طور تقریبی رابطه مستقیم بین سطح آب زیرزمینی و کیفیت برقرار می¬باشد.
- Abstract
- Procedure without removal of groundwater supplies, regardless of the fate of the concept of food security, sustainable development of the country will be facing a crisis. Groundwater pollution as the major issues raised in the science of groundwater pollution is activity caused by agricultural sources of pollution exert water is ground. In this study two studies areas Saveh and Arak research purpose that "review and compare of the environmental parameters of groundwater in areas including and without irrigation and drainage network" were selected. For statistical analysis of the data software Minitab 15.1.1, for the Geostatistical analysis software GS+ 5.1.1 and for preparing Quality maps software GIS 9.3 were used. The results showed that the average drop in groundwater levels in 57 wells area Arak equal 3/38 meter and in 63 wells in the Saveh aquifer is equal to 10/19 meters. The drop in groundwater levels area Saveh before construction of irrigation and drainage network (1366-1373) period than after its construction of (1374-1387) was lower. So drop the annual groundwater level average in several wells in the area Saveh during 66 to 73 years and 73 to 87 years, equivalent to 98 and 147 cm respectively. Groundwater quality in the area of undesirable Saveh far more range was Arak. For example, Electrical Conductivity average (EC), Sodium Absorption Ratio (SAR) and Total Dissolved Solid (TDS) in the Saveh aquifer, 3100/6 micromho per centimeter, 5/76 equivalan per mole and 1948/6 miligram per liter respectively, and for aquifer Arak, 1984/8 micromho per centimeter, 3/49 equivalan per mole and 1047/4 miligram per liter respectively. Estimate the groundwater level using the Geostatistical methods in Saveh and Arak aquifers show that cokriging method more accurately than the Inverse Distance Weight and kriging to estimate the groundwater level. Also inverse distance weight method estimate more accurately than the kriging method. Groundwater quality of Saveh and Arak for agriculture using, classified in four and three categories. So that about 16 percent of the total range Saveh area class C4-S2, about 46 percent in class C4-S1, 30 percent in Class C3-S1 and about eight percent were Class C2-S1. And the total area of the Arak aquifer range of about 42 percent studied in class C4-S1, about 56 percent of the class C3-S1 and about 2 percent of the class C2-S1 were. The effects of wet and dry seasons on the groundwater quality area of study determined that groundwater quality in wet seasons more than the dry season. In other words concentration parameters measured in groundwater in wet seasons than more in dry season. This reflects the effect of rainfall and leaching of soil material and move it towards the groundwater is more in wet seasons. Arak depth range between groundwater level and quality of its direct relationship was established. In each region so that the depth of groundwater level was lower, the quality of groundwater was lower than other regions and vice versa. Studies range in Saveh very clear relationship between depth and quality of groundwater level, but it did not establish a direct relationship between overall level and quality of groundwater was established.
