بررسی تاثیر روشهای مدیریتی بر بهره وری آب باران در زمینهای دیم (منطقه موردی شهرستان مراغه)
- رشته تحصیلی
- مهندسی کشاورزی-آبیاری وزهکشی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی شماره ثبت: 4326;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 48126
- تاریخ دفاع
- ۰۹ بهمن ۱۳۸۹
- دانشجو
- مهدی شکرانی
- استاد راهنما
- فرهاد میرزائی اصلی شیرکوهی, عبدالمجید لیاقت
- چکیده
- شاخص بهره¬وری آب (Water Productivity) یا WP میزان تولید محصول به ازای واحد آب مصرفی می¬باشد. از آنجایی که کشور ایران جزء مناطق خشک و نیمه خشک می¬باشد، ضرورت استفاده¬ی بهینه از منابع آب موجود به شدت احساس می¬شود. در این تحقیق شاخص WP از دو دیدگاه بهره¬وری دانه¬ای و بهره¬وری کل جرم خشک تولیدی (کلی) آب مورد ارزیابی قرار گرفت، جامعه آماری تحقیق حاضر اراضی دیم شهرستان مرند واقع در استان آذربایجان شرقی می¬باشد. داده¬های مورد نیاز شامل نوع رقم، مدیریت تهیه¬ی زمین، زمان کاشت، روش کشت، عمق کاشت، مدیریت کود دهی، کنترل علفهای هرز، مبارزه با آفات و بیماریها، آبیاری تکمیلی، تناوب زراعی، تراکم کشت و مدیریت برداشت و همچنین برخی از اطلاعات جانبی مربوط به کشت انجام شده و داده¬های بارندگی و نقشه¬های منطقه می¬باشد. اطلاعات مربوط به بارندگی و نقشه¬های محل طرح از سازمانهای ذیربط تهیه شد. اطلاعات 239 نمونه که در برگیرنده سطحی معادل 450 هکتار از اراضی شهرستان مرند بود، با استفاده از ابزار پرسشنامه به روش نمونه گیری تصادفی جمع آوری شد. دو روش تحلیل رگرسیونی و مدل AHP (Analytical Hierarchy Process) جهت بررسی اثر مدیریتهای اعمالی روی شاخص بهره¬وری آب از سه دیدگاه، واقعیت موجود در منطقه، دیدگاه کارشناسان جهاد کشاورزی و دیدگاه کشاورزان مورد استفاده قرار گرفت. میزان بهره¬وری دانه¬ای گیاه گندم و جو در منطقه مورد مطالعه به ترتیب برابر 19/0 و 19/0 کیلوگرم بر مترمکعب آب اندازه گیری شد. تحلیل¬های رگرسیونی انجام شده برای گیاه گندم و جو در سطح 99 درصد معنی¬دار بودند و وجود یک رابطه خطی بین مدیریتها و انواع شاخص¬های بهره¬وری آب را نشان دادند. بر اساس تحلیل¬های انجام شده، تراکم کشت بیشترین تاثیر را روی شاخص بهره¬وری آب داشت. در رده¬های بعدی، مدیریتهایی از قبیل تناوب زراعی، آبیاری تکمیلی و مدیریت برداشت قرار داشتند. نتایج مدل AHP اعمالی برای دو گروه کشاورزان و کارشناسان بر اساس معیار میزان تاثیر گذاری مدیریتها بر شاخص بهره¬وری آب و مقایسه آنها با نتایج تحلیل رگرسیونی نشان می¬دهد، کشاورزان و کارشناسان با روند نسبتا مشابهی این مدیریتها را بر اساس معیار مذکور رتبه بندی می¬نمایند که با شرایط واقعی تفاوت فاحشی دارد. این می¬تواند نشان دهنده داشتن تصور نادرست از شرایط واقعی منطقه باشد. بنابراین توصیه می¬گردد کشاورزان و کارشناسان با شناخت درست شرایط حاکم بر منطقه نسبت به اعمال صحیح مدیریتها و سیاستها اقدام نمایند.
- Abstract
- Water productivity or crop per crop (WP) is defined as crop yield per unit of water consumed. As Iran is one of the arid and semi-arid areas of the world, it is necessary to use the available water resources optimally. In this study, the WP index has been assessed using two different views, namely as grain productivity and total productivity. The statistical population of the present study was dry farms of Marand city in East Azarbaijan. Required data such as , variety, land preparation management, planting time, planting method, planting depth, fertilizer management, weed control, struggle with pests and diseases, supplemental irrigation, crop rotation, planting density and harvesting management were gathered by using questionnaire, distributed among 239 farmers. Both the regression analysis method and AHP method were used to investigate the effects of applied managementn the water productivity. For this, three different views including, the present conditionally, agricultural office experts, and the farmers were evaluated. The grain productivity of wheat and barley crops were calculated as 0.1860 and 0.1864 kg/m3 , respectively Regression analysis for both wheat and barely crops were significant in 99% level and there were linear relationships between managements and the both water productivity index. The result showed that, the plant density has the greatest influence on the water productivity crop rotation, supplementary irrigation and harvesting management were in the next stages. The results of AHP Method indicated that both farmers and agricultural experts rank the management in similar trend which devoted from the current situation dramatically. This must be due to the misunderstanding of the present conditions.