عنوان پایان‌نامه
بررسی روی کارایی (ZE) در ارقام مختلف لوبیا (phaseolus vulgaris)
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی شماره ثبت: 4168;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 46983
- تاریخ دفاع
- ۰۷ دی ۱۳۸۹
- دانشجو
- محسن بیگی
- چکیده
- کمبود روی در خاک، عامل محدود کننده مهمی در تولید محصولات کشاورزی بشمار می رود. حدود 30% از خاک های جهان با این مشکل مواجه هستند و این مساله یکی از شایع ترین مشکلات تغذیه ای گیاهان زراعی از جمله لوبیا می باشد. کاربرد کودهای حاوی روی به دلیل مسائل و مشکلات ناشی از مصرف آن در خاک ها، و رشد روز افزون قیمت های نهاده ها، همیشه یک راهکار مناسب برای مقابله با تنش کمبود روی نیست. یک روش مناسب برای مقابله با کمبود روی استفاده از ارقام روی کاراست. ارقام روی کارا ارقامی هستند که در شرایط کمبود روی خاک نیز رشد و عملکرد مناسب دارند. این پژوهش با هدف بررسی روی کارایی در ارقام مختلف لوبیا و بررسی تاثیر مصرف روی بر پاسخ های رشد و همچنین غلظت و جذب عناصر کم مصرف و فسفر در دانه، اندام هوایی و ریشه ارقام مختلف لوبیا انجام شد. طراحی آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام گردید. فاکتور¬ها شامل 16 رقم لوبیا و 2 سطح کودی 0 و 10 میلی¬گرم روی در کیلوگرم خاک بودند. روی کارایی 16 رقم لوبیا، بر اساس عملکرد دانه در دو تیمار کود روی محاسبه شد. صفات مورد اندازه گیری شامل وزن ماده خشک دانه، اندام هوایی و ریشه همچنین تعداد دانه و غلاف و پروتئین دانه بودند. علاوه بر این، غلظت و جذب عناصر کم مصرف (روی، آهن، مس، منگنز) و فسفر دانه، غلظت و جذب عناصر روی و فسفر در اندام هوایی و غلظت و جذب عنصر روی در ریشه نیز تعیین شد. نتایج حاصله نشان داد که بیشترین روی کارایی با 96% متعلق به رقم 01437G و کمترین روی کارایی با 46% متعلق به رقم کاردینال بود. بر همکنش کود و رقم بر روی تمام صفات اندازه گیری شده معنی دار بود. با کاهش روی کارایی ارقام، دوره رشد افزایش و عملکرد دانه، اندام هوایی و ریشه همچنین تعداد دانه و غلاف و پروتئین دانه کاهش یافت. با توجه به اینکه پاسخ ارقام غیر روی کارا به عرضه کود روی بیشتر می باشد، درصد افزایش عملکرد در این ارقام بیشتر بوده و در نتیجه تفاوت چندانی بین این صفات در تیمار کفایت روی در بین ارقام مختلف مشاهده نگردید. بیشترین و کمترین غلظت روی دانه در تیمار کمبود روی به ترتیب با 40/19 و 20/12 میلی گرم در کیلو گرم متعلق به ارقام 01437G و کاردینال بود. همچنین در تیمار کمبود روی، بیشترین و کمترین مقدار جذب روی دانه به ترتیب با 55/296 و 87/75 میکروگرم در گلدان متعلق به ارقام 01437G و خمین بود. همبستگی بین روی کارایی و جذب روی دانه در هر دو تیمار کودی بیشتر از همبستگی بین روی کارایی و غلظت روی دانه بود. غلظت سایر عناصر کم مصرف و فسفر در دانه با عرضه کود روی کاهش ولی جذب آن ها به علت زیاد شدن عملکرد افزایش یافت. بیشترین و کمترین غلظت روی اندام هوایی در تیمار کمبود روی به ترتیب با 64/18 و 96/9 میلی¬گرم در کیلوگرم متعلق به ارقام دانشکده و کاردینال بود. همچنین بیشترین و کمترین جذب روی اندام هوایی در تیمار کمبود روی به ترتیب با 46/634 و 68/124 میکروگرم در گلدان متعلق به ارقام 41134 و کاردینال بود. بر همکنش کود روی و رقم بر روی جذب و غلظت روی ریشه غیر معنی دار بود. با این حال، غلظت روی ریشه در ارقام غیر روی کارا و جذب روی ریشه در ارقام روی کارا بیشتر بود. در مجموع ارقام روی کارا نسبت به ارقام غیر روی کارا در شرایط کمبود روی خاک دارای عملکرد بالاتر و جذب روی ، فسفر و سایر عناصر کم مصرف در آن ها بالاتر بود و بنابراین می تواند یک راهکار مناسب برای مقابله با کمبود روی در اراضی زراعی باشد.
- Abstract
- Soil zinc deficiency is considered as an important limiting factor to produce agricultural products. About 30% of worldwide soils are dealing with this problem and it is one of the most common nutritional problems in crops including beans. Application of fertilizers containing Zn is not an appropriate solution to deal with Zn deficiency stress because of their application problems in soils and increasing cost of inputs. An appropriate method to solve the problem of Zn deficiency is cultivation of Zn efficient cultivars. Such cultivars have proper growth and yield even in zinc deficient conditions. The main purpose of this study was to assess Zn efficiency among various cultivars of bean and to explore the effect of Zn application on growth reactions. The study also aimed at to explore the effect of Zn application on concentration and uptake of microelements and phosphorus in seed, shoot, and root of various cultivars of bean. The research design was based on randomized complete block design with three replications. The experiment included two factors of bean cultivars (16) and two levels of fertilizers (0, 10 mg Zn kg-1 soil). Zn efficiency of 16 bean cultivars was calculated according to seed yield in two Zn fertilizer treatments. Measured variables included dry matter of seed, shoot, and root and also the number of seed and pod as well as protein content of seeds. Moreover, concentration and uptake of phosphorus and micronutrients (Zn, Fe, Cu and Mn ) of seeds, Zinc and phosphors concentration and uptake in shoots, and zinc concentration and uptake in roots were determined. The results indicated that G-01437 was the most Zn efficient (96%). In contrast, Cardinal was the least Zn- efficient bean cultivars. The study revealed a statistically significant interaction of cultivar and fertilizer in all of the measured variables. There was a significant negative relationship between growth period and Zn efficiency . On the other hand, there were significant positive relationships between yield of seed, shoot and root, number of seed and pod and seed protein and variable of Zn efficiency. Since responses of Zn inefficient cultivars to Zn fertilizer application was more than those of Zn efficient cultivars, yield increase percentage in these cultivars was higher. Therefore it was not observed any significant difference on these characteristics in various cultivars. The most and the least seed Zn concentration in Zn-deficient treatment was 19.40 and 12.20 mg kg-1 relating to G- 01437 and Cardinal cultivar, respectively. Besides, the most and the least amount of seed Zn uptake in Zn-deficient treatment were 296.55 and 75.87 Mg relating to G- 01437 and khomein cultivar, respectively. The correlation between Zn-efficiency and seed Zn uptake was more than the correlation between Zn efficiency and seed Zn concentration in both fertilizer treatments. The concentration of the micronutrient and seed phosphorus was decreased by Zn fertilizer application. However, their uptake was increased due to an increase in yield. The most and least Zn concentration of shoot in Zn-deficient fertilizer treatment was 18.64 and 9.96 mgkg-1, respectively which were related to Daneshkade and Cardinal cultivars. Also, the highest and the lowest amount of Zn uptake of shoots in Zn-deficiency fertilizer treatment were 634.46 and 124.68 Mg/pot relating to 21134 and Cardinal cultivars. Although there was no significant interaction of Zn fertilizer and cultivar on uptake and concentration of Zn in root, but Zn concentration of roots was high in Zn inefficient cultivars and root Zn uptake in Zn efficient cultivars. Overall, Zn efficient cultivars had higher yield than Zn-inefficient cultivars in soil Zn-deficiency condition. Also Zn, P, and microelements uptake were higher in those treatments. Thus it can be an appropriate solution for Zn deficiency of farm lands.
