عنوان پایان‌نامه
بررسی عوامل موثر بر اندازه مزرعه در زیربخش زراعت ایران
- رشته تحصیلی
- مهندسی کشاورزی- اقتصاد کشاورزی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 44986;کتابخانه مرکزی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی شماره ثبت: 3993
- تاریخ دفاع
- ۰۸ تیر ۱۳۸۹
- دانشجو
- مهدی ارزنده
- استاد راهنما
- سیدصفدر حسینی کوزوکی
- چکیده
- کوچکی و پراکندگی اراضی به عنوان یک پدیده نامطلوب در نظام بهره¬برداری و عاملی تهدیدکننده، متأثر از عواملی است که پیگیری آن در جهت شناخت راهکارهای مناسب، نیازمند آگاهی از این عوامل می‌باشد. مالکیت¬های کوچک همراه با قطعه قطعه بودن زمین¬ها از مهمترین موانع فراسوی بهره¬برداری مطلوب از اراضی کشاورزی می¬باشد که امکان استفاده بهینه از عوامل تولید را دشوار نموده و باعث اتلاف نهاده¬ها، استهلاک بیش از حد ماشین¬آلات و مصرف بی¬رویه آب آبیاری می¬شود. با توجه به اهمیت مسأله و نقش کارساز ساماندهی اراضی در حل مشکلات بنیادی بخش کشاورزی می¬توان آن را به عنوان پیش¬نیاز دستیابی به اهداف توسعه پایدار کشاورزی تلقی کرد. از این رو، تحقیق حاضر تلاش نمود تا به بررسی آثار مثبت و منفی برنامه-ریزی¬های دولت، عوامل اقتصادی مرتبط با واحد کشاورزی و ارتباط آن با سایر بخش¬ها، موانع ساختاری و نهادی موجود در جوامع روستایی و مشخصه‌های فیزیکی طبیعی و غیرطبیعی مزرعه بر اندازه مزرعه و بر تقویت و یا تضعیف قوام مزارع بپردازد. به منظور دستیابی به یک الگوی صحیح اقتصادی پیرامون عوامل مؤثر بر اندازه مزرعه که متدلوژی تحقیق را رقم زد، تلاش شد تا عوامل اقتصادی، اجتماعی و فیزیکی تأثیرگذار بر اندازه مزرعه و نوع اثر هر یک بر اندازه و قوام مزارع کشاورزی مورد تحلیل قرار گیرد. سپس به منظور بررسی فرضیه¬های تحقیق، به تجزیه و تحلیل داده‌های جمع‌آوری شده از کشاورزان ساکن در شهرستان ساوجبلاغ و کاربست الگوی نظری پژوهش برای نمونه انتخابی پرداخته شد. نتایج نشان داد که سه عامل تقسیم ارث، رشد جمعیت و تغییر کاربری اراضی کشاورزی، به ترتیب به عنوان مهمترین عوامل اجتماعی اثرگذار بر کوچک شدن اندازه مزرعه از سوی کشاورزان منطقه عنوان شده¬اند. همچنین، از دیدگاه پاسخ‌گویان، سه عبارت درآمد کشاورزی، افزایش قیمت زمین¬های کشاورزی و خرید و فروش زمین، به ترتیب به عنوان مهمترین عوامل اقتصادی اثرگذار بر کوچک شدن اندازه مزرعه و سه عبارت فاصله از منبع آب، ساختمان¬سازی در مزارع کشاورزی و عدم وجود جاده¬های مناسب، به ترتیب به عنوان مهمترین عوامل فیزیکی اثرگذار بر کوچک شدن اندازه مزرعه عنوان شده‌اند. نتایج برآورد رگرسیون عوامل مؤثر بر اندازه مزرعه نشان داد که متغیرهای سطح سواد، سن و منابع مالی کشاورز دارای اثر مثبت و متغیرهای نسبت درآمد غیرکشاورزی به درآمد کشاورزی و شاخص مشکلات اجتماعی دارای اثر منفی بر اندازه مزرعه بوده است. در انتها، بر اساس نتایج به دست آمده، به ارائه پیشنهادهایی چند در خصوص جلوگیری از کوچک و قطعه قطعه شدن بیشتر مزارع پرداخته شده است.
- Abstract
- Small farms and land fragmentation as an inappropriate and threatening phenomenon in the structure of agricultural land utilization is under effect of factors which are necessary to be uncovered in order to obtain the effective strategies against the phenomenon. As a matter of fact, one of the most important obstacles to proper usage of farm lands is small land holding which makes it difficult to efficiently use production inputs and results in prodigality in using resources, over depreciation of machineries, and lavish of irrigation. Land consolidation, thus, can be considered as a pre-requirement to achieve the goals of agricultural sustainable development due to its effective role against the basic problems of agricultural sector. This study, consequently, was aimed to examine the effect of Iranian government’s policies, economic factors of farms and their relation with those of other sectors, structural and institutional barriers existing in rural communities, and natural- and artificial-physical characteristics of farms on farm size and on land consolidation. In an effort to attain a correctly specified economic model explaining farm size variations which further developed the study’s methodology, the economic, social, and physical factors affecting farm size and each factor’s specific effect on farm size were discussed. Data collected from the sample, to say farmers of Savojbolagh County, was then analyzed in order to test the hypotheses of the study. The results revealed that from the farmers’ view, inheritance, population growth, and land use change as the social factors; agricultural income, growth in agricultural land price, and exchange of lands as the economic factors; and distance from water resources, construction in farms, and lack of proper roads as the physical factors, are respectively the most important factors weakening farm consolidation and declining farm size. In addition, estimating the regression of factors affecting farm size suggests that age, literacy level, and financial resources of the farmers have positive effects on farm size whereas the variable of the ratio of off-farm income to farm income and social factors index negatively affects the dependent variable. Based on the results, some policy implications to prevent farms from more decreasing in size and fragmentation are drawn.
