عنوان پایان‌نامه
کاربرد insar دربررسی جابجائی گنبدهای نمکی
- رشته تحصیلی
- مهندسی عمران - نقشه برداری- ژئودزی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه پردیس 2 فنی شماره ثبت: 1850;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 46599
- تاریخ دفاع
- ۳۰ شهریور ۱۳۸۹
- دانشجو
- نسترن عبدالملکی
- استاد راهنما
- محمدعلی شریفی
- چکیده
- ویژگی های خاص گاز طبیعی از نظر زیست محیطی و اقتصادی، سبب رشد فزاینده مصرف این انرژی به عنوان یک حامل انرژی مطلوب در بخش های مصرف کننده انرژی کشور در سال های اخیر شده است. نفوذ کاربرد و مصرف آن در مناطق مسکونی، مراکز اقتصادی و عمومی بسیار بالا است (حدود 33 درصد از کل گاز عرضه شده می-باشد). از این رو گاز طبیعی در دو دهه اخیر، جایگزین مناسبی برای سوخت های مصرفی دیگر در کشور بوده است. در این راستا ضرورت برنامه ریزی اصولی برای اجرای طرح ذخیره سازی گاز طبیعی در کشور جهت پاسخگویی به حجم بالای مصرف داخلی و برقراری توازن لازم بین عرضه و تقاضا در فصول مختلف سال، امری اجتناب ناپذیر است. در فرآیند ذخیره سازی، مازاد گاز طبیعی در یک محیط متخلخل زیرزمینی مناسب تزریق می شود تا جوابگوی نیازهای بازار در دوره اوج تقاضا در زمستان باشد. برای تامین مقرون به صرفه گاز در زمان های اوج مصرف، مخازن ذخیره سازی در نزدیکی بازارهای مصرف و قطب های صنعتی (تهران) در نظر گرفته می شوند. در هر حال، ذخیره سازی بهترین و متداول ترین روش (سرویس دهی) را در بازار گاز طبیعی ایجاد می کند. یکی از راه های ذخیره-سازی گاز طبیعی بهره گیری از گنبدهای نمکی است. اصول این نوع از مخازن شامل حل کردن نمک با آب تازه و برداشت آب نمک است که با یک حفره شروع می شود و بعدا همین حفره برای تزریق و برداشت گاز استفاده می شود. حفره های نمکی به علت نرخ بهره برداری بالا، دسترسی زیاد، درصد پایین گاز پایه (راکد) و بازیافت کامل گاز پایه، مکمل مخازن تخلیه شده و سفره های آب زیرزمینی هستند. از آنجایی که ایران از نظر رسوبات تبخیری بسیار غنی است و بهترین نمونه های گنبدهای نمکی شناخته شده در دنیا مربوط به جنوب ایران و کویر مرکزی می باشد ذخیره سازی گاز طبیعی در داخل حفره های نمکی برای ایران از اهمیت بالایی برخوردار است. برای این منظور باید میزان فعالیت گنبدهای نمکی بررسی شود تا شرایط لازم برای ذخیره سازی مناسب باشد. به عبارت دیگر میزان فعالیت گنبد نمکی باید به حدی باشد که حفره ایجاد شده در داخل آن با گذشت زمان دچار تغییرات اساسی نشود. تا به امروز از روش های متعددی برای بررسی این موضوع استفاده شده است. امروزه روش نوینی به نام تداخل سنجی راداری ایجاد شده است که برای نمایش و ارزیابی تغییرات سطح زمین به کار می رود. کاربردهای ژئودتیکی این روش جهت اندازه گیری تغییرات سطح زمین از اوایل سال 1990 مطرح شد. تداخل سنجی راداری می تواند تصویری با توان تفکیک بالا از منطقه مورد نظر به همراه داده های توپوگرافی با دقت بالا و نقشه دقیق از تغییرشکل ایجاد کند. از آنجایی که تداخل سنجی راداری، تصاویر ماهواره ای در سطح وسیع و با هزینه کمتر ایجاد می کند، می تواند روند تغییرات را حتی با دقت میلیمتر استخراج نماید. در این تحقیق از این روش استفاده شده است تا میزان فعالیت و نرخ تغییرات در سطح گنبد نمکی بدست آید در این راستا برای محاسبه دقیق تر جابجایی و همچنین در زمان ها و فصول مختلف از روش سری زمانی بر مبنای الگوریتم SBAS استفاده شده است. منطقه ای که برای مطالعه و بررسی انتخاب شده است، گنبد نمکی قم واقع در شمال غربی شهرستان قم است. این مرکز به دلیل نزدیکی به بازارهای پرمصرف گاز طبیعی از قابلیت فراوانی برای ذخیره سازی برخوردار است. در این تحقیق نرخ جابجایی گنبد نمکی قم در بازه های زمانی مختلف به وسیله روش تداخل سنجی راداری تعیین می شود.
- Abstract
- Specific characteristics of the natural gas from environmental and economical point of view, has led to consumption growth of this energy as an ideal source of energy in our country in recent years. Its impact on residential, economic and public sectors is especially strong; it produces about 33 percent of total gas supplies worldwide. Natural gas has become suitable alternative as consumption fuel in the last two decades. In this regard the necessity of planning for underground gas storage to respond to the high demand of domestic consumption and to balance between consumption with gas resources is inevitable. The principle of gas storage process is to create an artificial reservoir by injecting excess natural gas into the pore spaces of the porous reservoirs to meet the needs of the market during the peak winter demand period. Underground gas storage is usually located near the consumption market and the industrial poles to provide affordable gas at the time of consumption peak. This method has become the most widespread approach in the natural gas market. Salt domes are one of the underground gas storage facilities. The working principle of these storage systems consists of dissolving the salt with fresh water and removing the brine. This creates a cavity, which then serves for gas injection and withdrawal. Due to high production rate, high degree of availability, low percentage of cushion gas and total recovery of cushion gas, the salt cavities are supplementary of depleted reservoirs and aquifers. As Iran is exceptionally rich in evaporate deposits and is host to the best example of exposed salt diapirs, e.g. The Zagros Trend and in the northern Great Kavir, natural gas storage into salt cavities is very important for Iran. Monitoring the surfaces activity of salt domes helps enhance our knowledge about necessary conditions for gas storage. For this purpose, several methods are used to measure the rate of salt flow. . Today, a new technique called radar interferometry has been developed as a powerful tool to measure and evaluate surface deformation. The geodetic applications of this method for measurements of ground surface changes were raised from early 1990. Radar interferometry can create high-resolution image of the desired area and topographic data with high accuracy and accurate maps of deformation. In this study, SAR Interferometry observations are used to obtain surface activities and rate of changes at salt extrusions. To derive Spatio-temporal displacement field, time series method based on SBAS algorithm is used. We use SAR Interferometry observations obtained from ASAR Envisat data to investigate recent activity in one of the salt structures (Qum Kuh) in west north of Qum, central Iran. Due to short distance to a big market of natural gas, Qum Kuh has the high ability to store gas. In this study, displacement rate in Qom Kuh has been determined in different time to evaluate its time-dependent activity. InSAR-based studies show that the subsidence rate in center of Qum Kuh is about 3 cm/yr.
