عنوان پایان‌نامه
مطالعه عکس العمل زنوتیژ های ذرت دانه ای و تعیین شاخص های تحمل به خشکی
- رشته تحصیلی
- مهندسی کشاورزی-اصلاح نباتات
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 46771;کتابخانه پردیس ابوریحان شماره ثبت: 440
- تاریخ دفاع
- ۱۰ آذر ۱۳۸۹
- دانشجو
- محمد گلباشی
- استاد راهنما
- محسن ابراهیمی
- چکیده
- بمنظور مطالعه اثر تنش خشکی برخصوصیات مورفولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد 34 رقم ذرت هیبرید، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار تحت شرایط تنش خشکی (80 درصد تخلیه مجاز رطوبتی از خاک) و آبیاری در شرایط بدون تنش (50 درصد تخلیه مجاز رطوبتی از خاک) در مرکز تحقیقات کشاورزی ومنابع طبیعی خراسان رضوی اجرا گردید. نتایج تجزیه واریانس صفات مورد بررسی نشان داد که تحت هر دو شرایط آبیاری در شرایط بدون تنش و تنش خشکی بین هیبریدها از نظر کلیه صفات مورد مطالعه اختلاف بسیارمعنی داری در سطح احتمال1% وجود دارد. در شرایط آبیاری بدون تنش هیبرید تجاری سینگل کراس500 و در شرایط تنش خشکی هیبرید شماره 11 از بیشترین مقدار عملکرد دانه (به ترتیب 79/13 و 69/5 تن در هکتار) برخوردار بودند. بررسی همبستگی ساده بین صفات در محیط بدون تنش نشان داد عملکرد دانه بالاترین همبستگی مثبت را با صفت قطر بلال و پس از آن با صفت عمق دانه دارد. در شرایط تنش خشکی نیز تعداد دانه در ردیف بلال دارای بالاترین همبستگی مثبت و معنی دار با عملکرد دانه بود. تجزیه به مولفه های اصلی در هر دو محیط تنش خشکی و بدون تنش (آبیاری نرمال) موجب استخراج 7 مولفه شد. جهت انجام تجزیه به عامل ها از چرخش متعامد وریماکس استفاده شد. تجزیه خوشه ای به روش UPGMA در محیط بدون تنش (آبیاری نرمال) و تنش خشکی، هیبریدهای مورد مطالعه را به ترتیب به پنج و چهار گروه مجزا تقسیم بندی نمود. برای صفات اندازه گیری شده در این آزمایش در دو شرایط بدون تنش (آبیاری نرمال) و تنش خشکی ویژگی های ژنتیکی مانند ضرییب تغییرات ژنوتیپی و فنوتیپی و همچنین وراثت پذیری عمومی محاسبه شد. نتایج این آزمایش نشان داد که تحت شرایط تنش خشکی، وراثت پذیری عملکرد دانه 45 درصد افزایش می یابد. نتایج تجزیه علیت نشان داد که تحت شرایط بدون تنش، هیبریدهای با میانگین تعداد بلال کمتر در بوته که دارای بلال قطورتر، سنگین تر و با تعداد دانه در ردیف بیشتر بوده و درعین حال از درصد چوب کمتری برخوردار هستند، دارای عملکرد دانه بیشتری خواهند بود. بطور کلی با توجه به نتایج بدست آمده از تجزیه مسیر، بررسی و مقایسه صفات تاثیرگذار بر عملکرد دانه در دو محیط می-توان نتیجه گرفت که صفات تعداد بلال در بوته، وزن 10 بلال و درصد دانه در اثر تنش کم آبی به سرعت تحت تاثیر قرار گرفته و تعیین کننده محدودیت¬های گیاه در تولید دانه می¬باشند. نتایج آزمایش نشان داد که از بین شاخص های تحمل به خشکی بهترین شاخص برای ذرت شاخص های MP و GMP و STI و MHAR می باشد. و از بین هیبریدهای مورد مطالعه، ترکیب های امید بخش شماره 11 و 12 و هیبرید تجاری سینگل کراس 250 بیشترین تحمل به خشکی را در شرایط آب و هوایی مشهد از خود نشان دادند. تجزیه کلاستر براساس شاخص های تحمل به خشکی، هیبریدها را در سه کلاستر جداگانه قرار داد طوری که هیبریدهای متحمل به خشکی در کلاس مشترکی قرار گرفتند. کلمات کلیدی: شاخص میانگین طلایی عملکرد دانه، روش های چند متغیره آماری، تنش خشکی، وراثت پذیری
- Abstract
- In order to study effect of drought stress on morphologic traits, yield and yield components of 34 hybrids of corn, an experiment was carried out based of complete randomized block design with three replication under F.C. irrigation and drought stress in Khorasan Razavi Agricultural Research and Natural Resources Institute Mashhad, Iran on 2010. Results of analysis of variance showed that in both conditions there are significant different between all hybrids for all traits. Results of hybrid means comparison showed that in F.C. irrigation condition S.C500 hybrid and in stress condition N.11 hybrid was better than others in yield trait (13/79 and 5/69 respectively). This experiment showed that kernel number per row has the highest correlate with yield in drought stress condition whereas in normal irrigation condition, ear diameter had the highest correlation with yield. Principle component analysis was performed for corn hybrids in both condition and seven components have been extracted, which describe 85% of traits variations. Also factor analysis (with varimax rotation) was performed. Cluster analysis with UPGMA method, arranged hybrids into five and four different groups in normal irrigation and drought stress condition respectively. Also for all investigated traits in this study, genetically parameters as genotypic and phenotypic coefficient of variation and broad heritability evaluated in both condition. Result of this experiment showed that in stress condition, yield heritability increased 45 percentages in value. The results of path analysis showed that under no stress conditions, hybrids with the mean number of ear per plants that have more thick ear, heavier and more kernel per row and the same time have a lower percentage of wood, will be higher in total yield. Generally, according to results of path analysis, review and compare traits affecting grain yield in two environments can be concluded that plant traits in maize, kernel weight per ear, ear weight and percentage of kernel, deficit quickly affected and determining the limitations of plant production. In this experiment drought tolerance indices as TOL, MP, GMP, SSI, STI, HARM and also Golden Mean (new index) were calculated. It seems that Harm, STI, MP and GMP indices have a similar ability to separate drought sensitive and tolerant genotypes. In conclusion, it can be suggested that H11 and SC250 hybrids should be applied in Mashhad Plain under drought stress condition. We also used cluster analysis (Ward method) based on stress tolerance and susceptibility indices and grain yield in both F.C. and stress conditions to classify different hybrids in similar classes. Keywords: Golden mean index, Mutivariate analysis methods, Drought stress, Heritability
