عنوان پایان‌نامه
طراحی تکیه خوزستانی های شاهین شهر
- رشته تحصیلی
- مهندسی معماری
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 62116
- تاریخ دفاع
- ۰۵ بهمن ۱۳۹۲
- دانشجو
- همتا فشـنگچی
- استاد راهنما
- علیرضا عینی فر
- چکیده
- عاشورا در طول تاریخ زمینه‌ساز سنت‌ها و مراسمی بوده‌است که به‌عنوان میراثی ارزشمند از نسلی به نسل دیگر منتقل‌می‌شود. آداب‌و‌رسوم عزاداری محرم پدیده‌های فرهنگی هستند که اگرچه مضامین واحدی دارند، اما به تبع حوزه‌های فرهنگی متفاوت، با نمود‌های متفاوتی متجلی‌می‌شوند. در مختصات فرهنگی جدید که خرده‌فرهنگ‌ها بیش‌از‌پیش در‌معرض ادغام قرار‌دارند، اگر اقدام پیشگیرانه‌ای صورت‌نگیرد نسل‌های بعد در موزه‌ها باید به‌دنبال این بخش از میراث فرهنگی خود بگردد. تکایا نیز به عنوان تجلی کالبدی فرهنگ عاشورا سال‌هاست کیفیت‌های فضایی و بصری سابق خود را تا حد زیادی از‌دست‌داده‌اند و عمدتا در قالب سرپناهی حداقلی و فاقد کیفیت‌های مذکور حضور‌دارند. اما جایگاه عزاداری محرم در ایران به عنوان یکی از کانونی‌ترین عناصر فرهنگ دینی، تلاش برای بازتعریف تکایا در ساختار امروز شهر‌ها را ضروری می‌کند. این طرح تلاشی است در جهت طراحی تکیه‌ای بر اساس فرهنگ و آداب‌و‌رسوم عزاداری خوزستانی‌هایی که با وجود بیش از بیست‌و‌پنج سال سکونت در شاهین‌شهر اصفهان، این بخش از فرهنگ خود را به‌عنوان یکی از مولفه‌های هویتی پذیرفته‌شده در جامعه میزبان حفظ‌کرده‌اند. تداوم اصول در طراحی تکایا مستلزم بررسی الگوهای تاریخی موجود است. مطالعه نمونه‌های موردی، اصولی نظیر مکانیابی و انعطاف‌پذیری را در کنار کیفیت‌های فضایی و نمادین به عنوان اساسی‌ترین موارد شکل‌دهنده تکایا مطرح می‌کند. همچنین بررسی فرهنگ و مناسک عزاداری مردم خوزستان، ویژگی‌هایی نظیر مرکزگرایی، وجهه نمادین و نمایشی را به عنوان مولفه‌های اصلی این مناسک نشان‌می‌دهد. ایده اولیه طرح پس از بررسی بستر طراحی، بر‌اساس تعریف فضایی جمعی و متذکر در میانه مسیری بین دو فعالیت مورد استفاده مردم در زندگی روزمره یعنی پارک (به‌عنوان گره اجتماعی فعال در شمال‌غرب سایت) و بازارچه (به‌عنوان گره تجاری در جنوب‌شرقی سایت) شکل‌گرفت. به‌طوری‌که حیاط اصلی تکیه، به‌عنوان یک فضای باز جمعی در میانه این مسیر، با روی‌کردن به گنبد مسجد به عنوان یک نشانه مذهبی سعی در تعریف فضایی متذکر در مسیر روزمره زندگی مردم دارد.
- Abstract
- Ashoora has for long been the source of many invaluable traditions, that have been transferred from one generation to another. These traditions, despite inferring the same meaning and purpose, have found their own physical expression in each and every cultural context. This is while in the contemporary times where different subcultures are constantly merging into each other, these traditions are also fading and in danger of ending up in museums. “Tekiye”, as the location where Moharram mourning activities take place, has also been subject to radical changes, losing its physical and visual properties specially during the past few decades and turning into the minimum shelter, lacking the spatial qualities expected from such sacred places. This is while the spiritual value of Ashoora (as one of our most important religious activities), is the best inducement for us architects, to make the necessary efforts for redefining “Tekiye”s in the structure of cities today. This project is an attempt of doing so, specifically for immigrants from Khouseztan, who have preserved their mourning traditions in twenty five years of residing in Shahin Shahr. Searching for ways to commit the today’s Tekiye’s design to the principles of traditional Tekiyes, undoubtedly required a comprehensive study of the historical instances existing today - and this studies, demonstrate that Tekiyes during history have benefitted from systematic positioning, flexibility in function, and symbolic architectural qualities. In addition, studying the mourning traditions of Khouzestan shows that centralism, and the theatrical sides of this specific rite have higher values for them compared to other regions.The concept of this project was to define a distinctive public space, just on the path that connected two places of daily activity for people - the two places are: a park on the northwestern side of the site, as a social space, and a local market on the southeastern side, as a commercial space. In
