عنوان پایان‌نامه
الگوهای همدیدی موثر بر آلودگی هوای شهر اصفهان
- رشته تحصیلی
- جغرافیای طبیعی-اقلیم شناسی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 63895;کتابخانه دانشکده جغرافیا شماره ثبت: 1885
- تاریخ دفاع
- ۰۱ بهمن ۱۳۹۲
- دانشجو
- افسانه یحیائی لیموئی
- استاد راهنما
- فرامرز خوش اخلاق
- چکیده
- آلودگی هوا در مناطق شهری یکی از پیامدهای انقلاب صنعتی است که از سیصد سال قبل شروع شده و از معضلات مهم شهرهای بزرگ صنعتی به ویژه در قرن20 است که آثار مستقیم و غیرمستقیمی بر انسانو محیط پیرامون آن دارد.شرایط همدید جو از جمله عوامل هواشناختی مؤثر بر آلودگی هوا است.پایداری جو جزء رخداددهای هواشناسی است که از نتایج آن پدید? وارونگی دمایی سطحی(پراکنش قائمکم)ونبودجریان¬های مؤثرهوا می¬باشد.بررسی الگوهای همدیدی موثر بر آلودگی هوای شهر اصفهان موضوع اصلی این پژوهش است.شهر اصفهان از بزرگ¬ترین شهرهای ایران و دومین شهر صنعتی ایران است.فراوانی ترددخودروها،تمرکز زیاد کارخانجات وکارگاه¬های صنعتی در پیرامون شهر،و قرارگیری آن در یک پهن? کم¬ارتفاع نسبت به پیرامون سبب شده تا اصفهان از آلودهترین شهرهای کشور باشد.در پژوهش برای بررسی آلودگی هوای شهر اصفهان از داده های روزانه شاخصکیفیت آلودگی هوا(AQI)پنج ایستگاه پایشآلودگی(میدانآزادی،لاله،بزرگمهر،بختیاردشت،احمدآباد)در محدوده شهر اصفهان برای سال¬های 1386-1388 استفاده شده است.پس از بررسی آلاینده¬های مهم و مؤثر بر هوای شهر اصفهان،فراسنج-های دما،فشار و باد،از پایگاه داده¬های جوی NCEPدریافت شد.همچنین نقشه¬های الگوهای تراز 500 و850هکتوپاسکال و نقشه سطح زمین برای مختصات10-80درجه طولشرقیو10-70درجه عرض شمالی از پایگاه اقلیمی NCEP/NCARاستخراج شد.در این پژوهش از نرم¬افزارهایEXCEL,GRADS برای محاسبات و ترسیم نمودارها و تفسیر و تحلیل نقشه های مورد نیاز استفاده شد. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که ضرائب همبستگی بین عناصر جوی و آلایندههای مهم اصفهان بین سرعت و جهت باد و دما با وجود موقعیت مکانی اصفهان مهمترین عامل اقلیمی تأثیرگذار در پراکنش آلودگی اصفهان می باشد به طوری که با کاهش و یا افزایش سرعت باد و تغییر جهت آن شرایط آلودگی به شدت تغییر می کند که این موضوع در آلودگی هوا در مناطق شهری یکی از پیامدهای انقلاب صنعتی است که از سیصد سال قبل شروع شده و از معضلات مهم شهرهای بزرگ صنعتی به ویژه در قرن20 است که آثار مستقیم و غیرمستقیمی بر انسان و محیط پیرامون آن دارد. شرایط همدید جو از جمله عوامل هواشناختی مؤثر بر آلودگی هوا است. پایداری جو جزء رخداددهای هواشناسی است که از نتایج آن پدید? وارونگی دمایی سطحی (پراکنش قائم کم)و نبود جریان¬های مؤثر هوا می¬باشد. بررسی الگوهای همدیدی موثر بر آلودگی هوای شهر اصفهان موضوع اصلی این پژوهش است. شهر اصفهان از بزرگ¬ترین شهرهای ایران و دومین شهر صنعتی ایران است. فراوانی ترددخودروها، تمرکز زیاد کارخانجات وکارگاه¬های صنعتی در پیرامون شهر، و قرارگیری آن در یک پهن? کم¬ارتفاع نسبت به پیرامون سبب شده تا اصفهان از آلوده ترین شهرهای کشور باشد. در پژوهش برای بررسی آلودگی هوای شهر اصفهان از داده های روزانه شاخص کیفیت آلودگی هوا(AQI)پنج ایستگاه پایش آلودگی(میدان آزادی، لاله، بزرگمهر، بختیاردشت، احمدآباد)در محدوده شهر اصفهان برای سال¬های 1386-1388 استفاده شده است. پس از بررسی آلاینده¬های مهم و مؤثر بر هوای شهر اصفهان، فراسنج¬های دما، فشار و باد، از پایگاه داده¬های جوی NCEPدریافت شد. همچنین نقشه¬های الگوهای تراز 500 و850هکتوپاسکال و نقشه سطح زمین برای مختصات10-80درجه طول شرقی و10-70درجه عرض شمالی از پایگاه اقلیمی NCEP/NCAR استخراج شد. در این پژوهش از نرم¬افزارهایEXCEL,GRADS برای محاسبات و ترسیم نمودارها و تفسیر و تحلیل نقشه های مورد نیاز استفاده شد. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که ضرائب همبستگی بین عناصر جوی و آلاینده های مهم اصفهان بین سرعت و جهت باد و دما با وجود موقعیت مکانی اصفهان مهمترین عامل اقلیمی تأثیرگذار در پراکنش آلودگی اصفهان می باشد به طوری که با کاهش و یا افزایش سرعت باد و تغییر جهت آن شرایط آلودگی به شدت تغییر می کند که این موضوع در شکلهای ارائه شده در پژوهش قابل مشاهده است. و همچنین الگوهای گردشی دوره گرم سال نشانگر حاکمیت کم‌فشار گرمایی تابستانه در سطح دریا تا تراز 850 هکتوپاسکال و پرارتفاع(پرفشار)جنب حاره در تراز 500 هکتوپاسکال است. در دوره سرد سال سامانه‌های پرفشاری بویژه زبانه های پرفشار‌سیبری در سطح دریا و در تراز 850 ه . پ تأثیر پرفشارها و جریانات ناشی از آن و گاهی اوقات پشته پرارتفاع بندالی(سامانه مانع)و نیز پشته جنب‌حاره در تراز و500 ه . پ منطقه مورد مطالعه سیطره دارد. در نهایت می توان اذعان داشت که پرفشار جنب حاره(دینامیکی)هم در دوره گرم و هم دوره سرد در تراز 500 ه .پ روی شهر بیش از دیگر سامانه‌های جوی بر بالا رفتن آلودگی هوای شهر تأثیر دارند. کلید واژه : الگوهای همدید، سامانه‌های جوی، آلودگی هوا، اصفهان
- Abstract
- Air polution in urban area is one of the consequences of industrial revolution that started from 300 years ago and regarded for important problems of industrial cities in 20th century and recent years. Synoptic climatological conditions are included as effective factores for air pollution intensification. Also atmospheric instability and inversion have known as responsible for pollutants concentrations in near the ground within boundary layer. Isfahan city in central part of Iran plateau is one of the largest cities of Iran and has second order in industrial activities in country. the existence of some hundred thousands cars with extensive traffic in level of streets associated with activities of industrial factories in interior and suburb area and also the geographic position of city in an inter-mountain plain has caused the Isfahan becomes one of high level polluted cities of Iran. In this research for study the air pollution conditions in Isfahan, the data of air quality index (AQI) in five station of pollution monitoring: Azadi square, Laleh, Bozorgmehr, Bakhtiar Dasht, and Ahmedabad was used. Data from the period 2007 to 2009were included.Besides the study of pollutants,atmospheric elements such as temperature, pressure and wind from the site NCEP were received and evaluated simultaneously. For synoptic analysis the maps of 500 and 850 hpa and sea level for longitudes of 10E to 80E and latitudes of 10N to 70N were achieved from NCEP/NCAR site and were plotted as synoptic maps by using GRADS software. In addition, other software was used for numerical calculations such as Excel.The results indicate a strong correlation between atmospheric elements and air pollutants. In this regard, the high correlation between wind speed and the amount of dispersion of pollutants in the city is notable. Of course, the role of surrounding topography of Isfahan city in redistribution of pollutant must be noted. The effect of atmospheric elements along with wind velocity and direction and also topography on the distribution of pollutants in the plotted diagrams are well marked.The atmospheric circulation patterns in warm season show the dominance of heat Lows from SLP up to 850 hpa level and for subtropical high pressure up to 500 hpa. In cold season it shows that high pressure systems such as siberian high ridges dominants in SLP up to 850 Hps level and blocking highs dominant in all atmospheric levels simultaneously. Behaviors of both systems create cold air flows and advections that eventually affect in pollutants concentration in study area. It is noticeable that subtropical high pressure and its ridges affects on climate of study area and also on pollutants concentration in either cold or warm seasons. Keywords: Synoptic patterns, Atmospheric Systems, Air Pollution, Isfehan
