عنوان پایان‌نامه
سیاست و تجارت ایران در جلیج فارس بعد از شاه عباس اول تا پایان حکومت صفویه
- رشته تحصیلی
- تاریخ ایران اسلامی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده ادبیات و علوم انسانی شماره ثبت: 2388;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 36644
- تاریخ دفاع
- ۰۸ مهر ۱۳۸۶
- دانشجو
- حسن تقی زاده مطلق
- استاد راهنما
- فرج اله احمدی
- چکیده
- تشکیل دولت صفویه در ایران هم زمان است با به ثمر نشتن تلاشهای اروپائیان برای رسید به شرق و سرزمین هند 0 پرتغالیها بعد از چندین دهه تلاش سرانجام توانستند بر هند مسلط و قلمروه خویش را در حوزه اقیانوس هند و دریاهای پیرامونی آن از جمله خلیج فارس توسعه داده و برای یک قرن بر این حوزه تجاری و اقتصادی مسلط و از منافع آن بهرمند شوند دولت صفوی به دلیل گرفتاریهای داخلی تا سالهای پایانی حکومت شاه عباس اول نتوانست اقدامی جدی برای تسلط و اعمال حاکمیت ایران بر خلیج فارس انجام دهد 0 شاه عباس صفوی بعد از استقرار امنیت و تثبیت حکومت خویش برای رهایی از محدودیهای که دولت عثمانی که در تجارت خارجی ایران که از طریق خاک این کشور انجام می شد و اعمال حاکمیت ایران بر خلیج فارس بعنوان دروازه جنوبی ایران به خلیج فارس و گسترش تجارت دریایی از طریق این دریا توجه ویژه ای نشان داد 0 شاه عباس توانست با بهره گیری از حضور قدرتهای خارجی در راستای منافع ایران از جمله انگلستان پرتغالیها را از جزیزه هرمز اخراج و اولین گام را در گسترش تجارت دریایی و احیای حاکمیت ایران بر خلیج فارس با موفقیت بر دارد 0 با مرگ شاه عباس اول رقابت سختی بین کشورهای اروپایی بر سر تسلط بر این منطقه حساس و حیاتی آغاز شد0 شرکت هند شرقی هلند موفق شد با عنایت به توان مالی و اقتصادی ، اختیارات وسیع ، قدرت نظامی و دریایی و حمایت همه جانبه دولت و ملت هلند رقبا را وادار به عقب نشینی و منزوی نموده و با تکیه بر اصل احترام متقابل در زمان شاه صفی موقعیت خویش را در ایران مستحکم و در زمان شاه عباس دوم به اوج برساند و شاید بتوان گفت قرن هفدهم در تجارت خارجی ایران قرن هلند است 0 اما انگلیسیها در این بین علی رغم فشار همه جانبه هلندیها ضمن این که توانستند حضور خویش را در منطقه خلیج فارس حفظ نمایند در دهه های پایانی قرن هفدهم که مصادف است با ثبات سیاسی نسبی در انگلستان و تغییر در ساختار و اهداف شرکت هند شرقی انگلیس برتری آشکاری نسبت به هلندیها به دست آورند 0 دولت ایران در طول یک قرن بعد از شاه عباس اول صفوی در پی آن بود که با حفظ حاکمیت خویش در خلیج فارس بعنوان یکی از مهمترین مناطق قلمرو خویش و تعامل مثبت با کشورهای اروپایی حاضر در خلیج فارس و انعقاد قراردادهای تجاری و اقتصادی از مناع تجاریی این دریا بهرمند گردد 0
