عنوان پایان‌نامه
ژئوشیمی سنگهای نیمه ولکانیکی قصر داغ، جنوب شرق آتشفشان ساوالان، شمال غرب ایران
- رشته تحصیلی
- زمین شناسی_پترولوژی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 63587
- تاریخ دفاع
- ۳۰ دی ۱۳۹۲
- دانشجو
- حامد پورخرسندی صوفیانی
- استاد راهنما
- حسن میر نژاد
- چکیده
- مجموعه¬ی آذرین قصرداغ در 20 کیلومتری جنوب شرق آتشفشان ساوالان (سبلان) در شمال¬غرب ایران، شامل ردیفی از سنگ¬های آتشفشانی تا نیمه¬عمیق با سن سنوزوئیک است که قبل از ساوالان تشکیل شده است. سنگ¬های آتشفشانی منطقه عموماً از آندزیت، تراکی آندزیت و آندزی بازالت تشکیل شده¬اند. مطالعات صحرایی و سنگ¬شناسی بر روی سنگ¬های نیمه¬عمیق نشان¬دهنده¬ی تشکیل این توده در اثر سرد شدن سریع ماگما و نزدیک به سطح زمین می‌باشد. از لحاظ کانی¬شناسی این سنگ¬ها شامل پلاژیوکلاز، فلدسپار آلکالن، الیوین، پیروکسن، کا¬نی¬های اپک و آپاتیت بوده و از نوع میکرومونزوگابرو- مونزودیوریت هستند. بافت¬های میکروگرانولار و میکروپرفیری در این سنگ¬ها بخوبی توسعه یافته¬اند. الیوین¬های موجود اکثراً ایندگزیتی شده-اند و بیشترین دگرسانی در بلورهای الیوین خودشکل در سنگ¬های با بافت جریانی دیده می¬شود. بلورهای پلاژیوکلاز با بیشترین فراوانی در سنگ در مواقعی سریسیتی یا کلسیتی شده¬اند. بر اساس ترکیب شیمیایی سنگ¬ها از نوع حدواسط، آلکالن تا ساب¬آلکالن با مقادیر پتاسیم بالا تا شوشونیتی و متاآلومینوس هستند. مقدار پایین عدد منیزیم نشان¬دهنده¬ی ماگمای تفریق یافته و نسبت پایین Ce/Pb نشان¬دهنده¬ی تاثیر آلایش پوسته-ای بر ترکیب ماگمای سازنده¬ی این سنگ¬ها است. بر اساس پژوهش¬های انجام گرفته بر روی سنگ¬های مشابه و همچنین مقادیر Al2O3 و TiO2 تشکیل ماگمای مولد این سنگ¬ها مرتبط با فرآیندهای فرورانشی نئوتتیس است. مطالعات توزیع اندازه¬ بلورها (CSD) نشان¬دهنده¬ی حضور حداقل دو جمعیت بلوری متفاوت است که ممکن است در اثر تغییرات تبلوری در حین صعود یا اختلاط ماگمایی صورت گرفته باشد. بررسی ترکیب شیمیایی تعدادی از پلاژیوکلازهای این سنگ¬ها نشان¬دهنده¬ی مقادیر بالای پتاسیم است که منجر به تشکیل آنتی¬پرتیت شده که خود نشان دهنده¬ی عدم پیروی از یک روند ساده¬ی تبلور است. بر اساس محاسبات آماری شکل سه-بعدی بلورهای پلاژیوکلاز موجود میله¬ای تا تخته¬ای است. بلورهای با شکل میله¬ای طول کمتری نسبت به بلورهای تخته¬ای در مقاطع دوبعدی نشان می¬دهند. سن اقامت بلور و زمان سرد شدن ماگما با احتساب نرخ رشدmm/s 10-10 کمتر از 1000 (9/684-6/456) سال است. واژه‌های کلیدی: سبلان، قصرداغ، سنگ¬های نیمه¬عمیق، توزیع اندازه بلور، پتروگرافی، ژئوشیمی، پلاژیوکلاز
- Abstract
- Qisir (Ghasr) Dagh igneous complex occurs in northwest of Iran and adjacent to Savalan (Sabalan) volcano. Field and petrography studies on subvolcanic unit of Qisir Dagh shows that this sub-areal intrusion formed near the surface and as the result of fast cooling. The rocks are composed of plagioclase, pyroxene, olivine, apatite and opaque minerals and are classified as micromonzogabbro-monzodiorite. Micro-granular and mico-porphyry textures have well developed in these rocks. Olivine grains are mostly altered to iddingsite and there is relationship between shape of crystals and rocks texture with the degree of mineral alteration. Some of the plagioclase grains are altered to sericite and calcite. Formation of olivine and pyroxene at the expense of amphibole and biotite indicates low content of H2O in the magma. Based on chemical composition, these rocks are intermediate in terms of SiO2 content. Qisir Dagh subvolcanic rocks display sub-alkaline to alkaline and high-K to shoshonitic compositions and low contents of Mg, Ni and Cr are indicative of high degree of differentiation. Very low amount of Ce/Pb ratio shows high effect of crustal factors on chemical composition of magma. EMPA of plagioclase show that the crystals include more potassium than ordinary plagioclase and inclusion of potash feldspars are present between crystal laths (antiperthite). Crystal size distribution (CSD) diagrams of plagioclase crystals show at least two distinct populations, which might be formed by physical variations (because of magma mixing, crystal differentiation, etc.) meanwhile crystallization of the magma. 3D shapes of plagioclase crystals are prolate and tabular and there is a probable relationship between crystal shape and size in these rocks. By considering a growth rate of 10-10 mm/s, the residence time of the studied rocks is less than 1000 (456.6-684.9) years. Keywords: Savalan (Sabalan), Qisir Dagh, Subvolcanic rocks, Crystal Size Distribution, Petrology, Geochemistry, Plagioclase
