عنوان پایان‌نامه
تنگناهای ژئوپلیتیکی جمهوری آذربایجان در قالب مدل پیتر هاگت
- رشته تحصیلی
- جغرافیای سیاسی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 66488;کتابخانه دانشکده جغرافیا شماره ثبت: 1904
- تاریخ دفاع
- ۲۴ دی ۱۳۹۳
- دانشجو
- احد پاشالو
- استاد راهنما
- یاشار ذکی
- چکیده
- ارزش¬های جغرافیای انسانی و طبیعی موجود در فضای ملّی هر کشور از عوامل ایجادکنند? تنش و منازعه با محیط پیرامونی به ویژه با همسایگان است که به صورت بالقوّه و بالفعل روابط ژئوپلیتیکی آن کشور را با همسایگانش تحت تأثیر قرار می¬دهد. پیتر هاگت جغرافیدان شهیر انگلیسی در یک مدل فرضی دوازده عاملی، منابع جغرافیایی تنش یک کشور با سایر کشورها را ارائه و احصاء کرده است. این عوامل تنش¬زا بسته به موقعیّت جغرافیایی کشور و چگونگی کارکرد عوامل طبیعی و عملکردهای انسانی می¬تواند در به وجود آوردن بحران در مقیاس ملّی و فراملّی (منطقه¬ای) نقش¬آفرین باشند و در صورت عدم مدیریّت صحیح، منابع جغرافیایی تنش¬زا نه تنها قابلیّت¬های کشور را در پیشبرد سیاست¬های کلّی و کلان، تحت¬الشّعاع خود قرار می¬دهد بلکه می-تواند روابط و مناسبات یک واحد سیاسی را با سایر واحدهای سیاسی به ویژه کشورهای همجوار مخدوش سازد. از این رو نقش عوامل و ارزش¬های جغرافیایی را نبایستی در مناسبات بین¬المللی و بروز چالش¬ها و بحران¬های ژئوپلیتیکی بی¬خاصیّت، ثابت و خنثی تلقّی کرد. جمهوری آذربایجان بعنوان مهم¬ترین کشور منطق? قفقاز جنوبی، همانند هر واحد سیاسی دیگر دارای یک¬سری منابع تنش¬های جغرافیایی با همسایگان و سایر کشورها است و از این قاعده مستثنی نیست. طبعاً زمینه-های جغرافیایی منازعه در تعیین سطح روابط و سیاست خارجی این کشور دخیل است و بی¬شک شناخت این عوامل در فروکاست معضلات و تنش¬های این کشور چه در داخل و چه در خارج از منطقه و بویژه در ارتباط با همسایگان و از جمله با ایران کمک خواهد کرد. بر این اساس تحقیق حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی در پی بررسی کردن این سؤال اساسی است که آیا منابع جغرافیایی تنش¬های بین¬المللی در جمهوری آذربایجان با عوامل دوازده¬گان? مدلِ هایپوتتیکایِ پیتر هاگت، انطباق کامل دارد؟ مطابق یافته¬های تحقیق از دوازده عاملی که هاگت بعنوان منابع جغرافیایی تنش نام می¬برد، پنج مورد به وضوح در آذربایجان دیده می¬شود و مابقی هفت عامل در این کشور مصداق ندارد. ضمن این¬ که یک¬سری عوامل جغرافیاییِ تنش¬زا در مناسبات ژئوپلیتیکی این کشور وجود دارد که در مدل هاگت بدان¬ها اشاره نشده است. انطباق و افتراق عوامل جغرافیایی مناقشه¬آفرین با واقعیّت¬های جغرافیایی جمهوری آذربایجان در قالب نقشه¬های متعدّد بازنمایی شده است.
- Abstract
- National space and existing human and natural geographical values in each country are the creating factors of tension and conflict within the milieu of that country, especially with neighbouring countries that may have potential and actual effects on geopolitical relationships of that country with its neighbours. Using a 12 – trigger hypothetica model, Peter Haggett, the famous English geographer, has represented the geographic sources of tension contributing to the conflict of that country with others. Depending on a country’s geographical situation and the functionality of natural factors and human operations, these sources of tention can play a role in creating crisis at national and supranational (macroregional) scales. If proper management fails, the geographic sources of tention can not only overwhelm the country’s capabilities to reinforce general politics of the country, but also falsify the relations and ties of a political unit with other neighbouring political units. Hence, the role of geographical factors and values should not be considered as neutral, null and void in international relations and and in the emergence of geopolitical challenges and crises. As the most important country in the Southern Caucasia, ‘The Republic of Azerbaijan’, like any other political unit, has a series of geographic sources of tention with neighbouring and other countries and this is no exception. Naturally, the geographical grounds of conflict involve in determining the level of foreign relations and policy and without doubt, recongnizing these factors contribute to reducing this country’s problems and tensions in the region both intrinsically and extrinsically and particularly with its neighbours as well as with Iran. Accordingly, the current study, using descriptive-analytical method, attempts to answer this question ‘if geographic sources of international tension of the Republic of Azerbaijan fully conform to Peter Haggett’s 12 - trigger hypothetica model’. According to research findings, from among twelve triggers which Haggett called geographic sources of tension, six triggers can be obviously observed in Azerbaijan and the remaining six ceased to prove true in this country. Meanwhile there is a series of geographic factors creating tension in geopolitical relations of this country about which nothing is mentioned in Haggett’s model, the differences and conformities of geographical factors of conflict with the facts and realities of the Republic of Azerbaijan are reflected on various maps. Keywords: Azerbaijan Republic, Hypothetica, Geographic Sources of Tention, Peter Haggett.
