عنوان پایان‌نامه
ارزیابی مولکولی و مورفولوژیک برخی نمونه های ایرانی و خارجی شاهدانه
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی شماره ثبت: 6185;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 66482
- تاریخ دفاع
- ۰۴ بهمن ۱۳۹۳
- دانشجو
- لیلا ریاحی
- استاد راهنما
- عزیزاله خندان میرکوهی, مجید شکرپور
- چکیده
- شاهدانهCannabis sativa L. یکی از گیاهان دارویی و صنعتی با ارزش و مهم می¬باشد. این گونه گیاهی در مناطق مختلف ایران و برخی کشورهای دیگر رشد می¬کند. با وجود این، اطلاعات اندکی از توده¬های ایرانی شاهدانه در دسترس است. این مطالعه در دو بخش مورفولوژیک و مولکولی، به شناسایی تنوع موجود در توده¬های مربوط به مناطق مختلف ایران، همراه با یک توده از افغانستان پرداخته است. مطابق نتایج تجزیه واریانس، از نظر کلیه صفات مورفولوژیک مورد بررسی، تفاوت معنی¬داری در بین توده¬ها وجود داشت. کمترین ارتفاع نهایی در توده¬های سرو و سقز مشاهده شد. همچنین کوتاه¬ترین زمان گلدهی در توده¬های اردبیل، سرو، کرمانشاه، سقز و سعادت¬شهر و بیشترین آن مربوط به توده قزوین 1، رامهرمز و شیراز بود. روابط بین صفات مورد بررسی نشان داد که همبستگی مثبت و معنی¬داری در بین برخی صفات مانند ارتفاع اولین گره متناوب که نشانه ورود به فاز زایشی است با قطر ساقه، تعداد گره و متوسط طول میانگره وجود دارد. گروه¬بندی با استفاده از تجزیه خوشه-ای، توده¬های مورد مطالعه شاهدانه را به گروه¬های متمایز تفکیک نمود. این گروه¬بندی ارتباطی با موقعیت جغرافیایی محل جمع‌آوری توده‌ها نداشت. برای بررسی دقیق¬تر تنوع بین توده¬ها، تنوع مولکولی با استفاده از ده آغازگر SSR مورد بررسی قرار گرفت. تجزیه واریانس داده¬های مولکولی، نشان داد که 30 و70 درصد تغییرات مولکولی به ترتیب در بین و درون توده¬ها بود. بیشترین تعداد آلل در آغازگر C08-CANN2 (شش آلل) بدست آمد. همچنین بیشترین میزان شاخص اطلاعاتی شانون ( 99/0) در همین آغازگر مشاهده شد. بیشترین هتروزیگوسیتی مشاهده شده مربوط به آغازگر B01-CANN1 و D02-CANN1 (98/0) بود. در مقایسه بین توده¬ها، بیشترین شاخص شانون در توده اصفهان دیده شد که نشان دهنده بیشترین تنوع درون توده¬ای در آن است. در مجموع، نتایج این تحقیق بیانگر وجود تنوع ژنتیکی قابل توجه در بین توده¬های مورد مطالعه شاهدانه بود، به نحوی که این توده‌ها می تواند به عنوان یک خزانه ژنی غنی به منظور انتخاب و گزینش ژنوتیپ‌های دلخواه توسط اصلاح¬گران مورد استفاده قرار گیرد.
- Abstract
- Cannabis, (Cannabis sativa L.) is an important medicinal and industrial plant. This species grows in different areas of Iran and some other countries. However, there is just little information about Iranian cannabis accessions. This study was performed to identify the variation of Cannabis accessions collected from different parts of Iran along to one accession from Afghanistan .by morphological and molecular markers Analysis of Variances on all the experimental traits displayed significant differences among accessions. The lowest plant heights were observed in Sero and Saqez accessions. Also the earliest flowering date was found in accessions of Ardebil, Sero, Kermanshah, Saqez, Saadat-shahr while ,the latest flowering accessions were Qazvin1, Ramhormoz and Shiraz accessions, respectively. Associations among the traits, revealed positive significant correlations between some traits such as the height of the first alternative node indicating the beginning of reproductive phase, with stem diameter, number of node and mean length of internodes. Classification through cluster analysis separated the studied accessions into distinct groups. There was no correspondence among this grouping and the geographical areas of the accessions' habitats. For a detailed evaluation of diversity among accessions, 10 SSR primers were used. The analysis of molecular variances showed 30 and 70% variation between and within accessions, respectively. The low amount of Fst mean (0.178), confirmed the low variation among accessions. The maximum number of alleles belonged to C08-CANN2 (six alleles). Also the maximum Shannon information index (0.99) was observed in this primer. The highest observed heterozigosity belonged to B01-CANN1 and D02-CANN1 (0.98). The maximum Shannon information index was observed in Esfahan that showed the highest variation within this accession. Generally, the results showed a great genetic variation among the studied accessions that those may be applied by plant breeders as a rich germplasm for making selection of desirable genotypes.
