عنوان پایان‌نامه
تحلیل نقش و جایگاه برنامه ریزی ساختار کالبدی شهری در کاهش آلودگی هوا،محدوده مورد مطالعه:محدوده پیرامونی چهارده ایستگاه سنجش کیفیت هوا در شهر تهران
- رشته تحصیلی
- شهرسازی برنامه ریزی شهری و منطقه ای
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 56829
- تاریخ دفاع
- ۳۰ بهمن ۱۳۹۱
- دانشجو
- حسین ریاضی
- استاد راهنما
- اسفندیار زبردست
- چکیده
- برنامه¬ریزی و در پی آن طراحی ساخت کلی شهرها، بر نحوه¬ی زندگی شهری و سلامت عمومی شهروندان تاثیرگذار است، یکی از ابعاد تأثیرگذاری آن¬ در چگونگی جریان های حرکتی، حمل‌ونقل و ترافیک شهری است که به شکلی مستقیم و غیر مستقیم با مسأله آلودگی هوا و سلامت عمومی شهروندان ارتباط می یابد. از این روی توجه به ابعاد مختلف ساخت کالبدی شهر، نقشی غیرقابل انکار در چشم انداز بلندمدت شهرها در جهت تشویق شهروندان به سبک زندگی پایدارتر و کیفیت هوای مطلوب-تر، ایفا می¬کند. پایان‌نامه پیش¬رو، باهدف بررسی نقش و جایگاه برنامه‌ریزی شهری در بهبود کیفیت هوا، بواسطه تحلیل شاخص¬های ساخت کالبدی شهر و میزان غلظت آلاینده¬های هوا در محدوده پیرامونی چهارده ایستگاه سنجش کیفیت هوا در شهر تهران تدوین گردیده است، بدین منظور ابتدا متون نظری در ارتباط با آلودگی هوا، رویکردهای شهری و همچنین مطالعات جهانی انجام شده در این زمینه تشریح و در نهایت شاخص¬های تأثیر¬گذار بر کیفیت هوای شهری ارائه گردید. سپس شاخص¬های ساخت کالبدی شهر در مقیاس برنامه¬ریزی شهری تدقیق و بوسیله تحلیل عاملی تأییدی عوامل اصلی شناسایی شد و با استفاده از مدل رگرسیون و همبستگی، ارتباط بین شاخص¬های ساخت کالبدی شهر و غلظت آلاینده¬ها تبیین گردید. همچنین میزان قابلیت پیاده مداری محدوده های تخمین زده شد و ارتباط آن با غلظت آلاینده ها مورد بررسی قرار گرفت در نهایت تحلیل مرکز-پیرامون به منظور بررسی نحوه تغییرات شاخص های ساخت کالبدی شهر، قابلیت پیاده¬مداری و غلظت آلاینده¬ها با فاصله از محدوده مرکزی شهر انجام گرفت. لازم به ذکر است، در مطالعه پیش رو از روش سیستم اطلاعات جغرافیایی، مدل رگرسیون، همبستگی و تحلیل عاملی تأییدی بهره گرفته شده است. نتایج تحقیق نشان می¬دهد که، عوامل دسترسی و تراکم با میزان غلظت آلاینده های CO و PM10 ارتباط معناداری داشته و به ترتیب شاخص های دسترسی به مراکز شهری، دسترسی به راه¬های اصلی، مساحت بلوک¬های شهری، دسترسی به ایستگاه¬های حمل و نقل، تراکم واحدهای خرده فروشی، مساحت فضاهای باز، تراکم جمعیت، اختلاط کاربری¬ها، مساحت فضای سبز و تراکم تقاطع¬ها دارای بیشترین ارتباط با غلظت آلاینده¬ها هستند. در رابطه با آلاینده¬های هوا، شامل آلاینده های اولیه و ثانویه (که دارای رفتار و پراکنشی متفاوت از یکدیگر هستند)، نتایج بدین ترتیب حاصل گردید:
- Abstract
- Planning and design of urban forms have various effect on urban life style and public health that one of these effects is movement flows and urban transport which directly or indirectly related to the problem of air pollution and public health. According to that, urban forms play undeniable role in encouraging people to sustainable lifestyles and then having better air quality. The main goal of the Thesis is analysis of the role of urban planning in reducing air pollution by examination of urban physical form indicators and concentrations of air pollutants in surrounding areas of fourteen air quality monitoring stations in Tehran. For this purpose, at first the theoretical literature about air pollution, urban views and global studies that have been conducted in this area, were describe and eventually urban form indicators that affect urban air quality, were identified. Urban physical form indicators was elaborated in urban planning scale and the main factors identified by confirmatory factor analysis and regression model then connection between urban physical form indicators and concentration of pollutants was established. As well as walkability of the areas was estimated and correlation between that and the concentration of pollutants was evaluated. At last the center-suburbs analysis to interpret changes in the urban form indicators, walkability and concentration of pollutants with distance from the downtown, was performed. It is worth mentioning, GIS method, Regression model, Correlation model and confirmatory factor Analysis is used in this study. The results suggest that factors of availability and density significantly associated with the concentration of CO and PM10 and the indicators of access to downtown, access to main arteries, urban blocks area, access to the public transportation stations, retail units density, open spaces area, population density, mixed uses, green spaces area and intersection density respectively have the highest correlation with the concentration of pollutants. About air pollutants, including primary and secondary pollutant (which indicate different behavior and distribution from each other), these results were obtained: Primary pollutants increase by approaching to main arteries in downtown and decrease in areas with more green space. However, secondary pollutant increase by getting away from downtown and expansion of urban green spaces. About the pollutants related to the transportation sector, surrounding areas of Pasdaran and Azadi stations are the most polluted stations and surrounding areas of Golbarg and Poonak stations are cleanest stations. Also surrounding areas of Golbarg, Region 4 and Region 7 stations have the highest walkability and surrounding areas of Soohanak, Aghdasie and Beheshti have the lowest walkability among the other stations. With a comparative analysis of walkability and concentration of pollutant, Narmak neiborhood (surrounding areas of Golbarg station) is the cleanest and most walkable among the others areas. Keywords: Urban planning, Public health, Air pollution, Urban form, Walkability
