برنامه ریزی فضایی خدمات گردشگری .(نمونه موردی:محورهای اصلی استان فارس)
- رشته تحصیلی
- جغرافیا - برنامه ریزی توریسم
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده جغرافیا شماره ثبت: 1734;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 56789
- تاریخ دفاع
- ۲۹ بهمن ۱۳۹۱
- دانشجو
- حسن بهنام مرشدی
- استاد راهنما
- حسنعلی فرجی سبکبار
- چکیده
- گردشگری در عصر حاضر آنچنان در توسعه اقتصادی و اجتماعی کشورها نقش دارد، که اقتصاددانان آن را صادرات نامرئی می نامند. دسترسی مناسب به خدمات گردشگری یکی از مهمترین پارامترهایی میباشد که نقش مهم و تعیین کننده¬ای در رفاه اجتماعی و بطورکلی در عرصه حیات گردشگری دارد. با توجه به اینکه خدمات گردشگری کارا و مطلوب و توزیع بهینه و متناسب آن، جهت ارائه به گردشگران و سایر استفاده کنندگان میتواند به توازن و تعادل سایر کارکردها در منطقه کمک شایان توجهی کند، لذا لزوم توجه به این عنصر مهم، ضرورتی انکار ناپذیر قلمداد میگردد. خدمات گردشگری به دلیل ایفای نقش تعیین کننده در تأمین سلامت روحی و روانی گردشگران با حساسیتهای بیشتری نسبت به سایر خدمات مواجه است و بر همین اساس لزوم برنامه ریزی در این زمینه بسیار روشن و واضح می¬باشد. در این پژوهش با توجه به وضعیت خدمات و تجهیزات گردشگری در استان فارس، ابتدا با استفاده از پرسشنامه دلفی، شاخص های خدمات گردشگری تعیین و سپس با استفاده از مدل سلسله مراتبی فولر، شاخص های مربوطه، وزن¬دهی شدند. سپس با توجه به لزوم آنالیز های فضایی، به صورت جداگانه دو واحد پایه، شامل بخش¬های سیاسی استان و Fishnet تعریف و داده¬های مورد نیاز به این واحدهای پایه متصل شدند. بعد از این مراحل، با استفاده از شاخص های آماره فضایی جهانی همچون منحنی انحراف معیار و مرکز متوسط، ابزار Hot Spot، شاخص خود همبستگی فضایی Moran's I و آماره عمومی G با کمک نرم افزار ARC GIS، ابتدا به تحلیل فضایی خدمات و جاذبه های گردشگری استان و سپس با استفاده از مدل¬های بهینه سازی محلی همچون تکنیک MAPPAC و شبکه عصبی مصنوعی در نرم افزار EXCEL و MATLAB، به برنامه¬ریزی فضایی خدمات و تاسیسات گردشگری در سطح استان پرداخته شده است. پس از اولویت بندی مناطق از نظر برنامه ریزی، جاذبه های گردشگری استان نیز به سه سطح ملی و بین المللی، منطقه ای و محلی تقسیم بندی شده تا با توجه به سطح مورد نظر جاذبه ها، خدمات شایسته ای به گردشگران ارائه شود. یافته های تحقیق نشان می¬دهد که توزیع جاذبه های گردشگری استان بیشتر در شهرستان شیراز و حوالی این شهرستان واقع شده اند که به همین نسبت توزیع خدمات گردشگری نیز از این الگو پیروی می کنند. همچنن با توجه به یافته های تحقیق، مناطق غربی، جنوب، و جنوب غرب استان با توجه جاذبه های گردشگری به نسبت دیگر مناطق از خدمات گردشگری کمتری برخوردار می باشند که لزوم توجه بیشتر به این امر را می طلبد. همچنین وجود واحد پایه Fishnet به دلیل شبکه بندی مساوی و واحد های کوچکتر فضایی نتایج بهتری به نسبت واحد پایه بخش های سیاسی استان می دهد. واژگان کلیدی: برنامه ریزی فضایی، خدمات گردشگری، روش دلفی، مدل فولر، تکنیک MAPPAC، مدل سیستم عصبی، MAUP. سطح¬بندی مقاصد گردشگری.
- Abstract
- Abstract: These days, tourism has such a major compact in the economic and social development of countries economists that the economists call it the invisible export.Convenient access to thetourismservicesisone of the mostimportantfactorsdeterminingthesocial welfare andgenerally the tourism.Since providing desirable and efficient tourismservices for tourists and customers can help the balance of otherfunctions in the city, so it is necessary to pay attention to this factor.According to this fact that tourismservicesplay acrucialrolein providingmentalhealth of tourists and it is more vulnerable than other services thus the need forplanninginthis areaisclear.Inthisstudy,based on the condition of tourism services andfacilities in Fars province, first by Delphi questionnaire the indexes of tourismservices are defined and then they were weighted by applying the Fuller hierarchicalmodel.Based onthenecessity ofspatialanalysis, two separately units of political parts of province and fishnet were defined and the required data were connected to these basic units. Afterthese steps,by using globalindexesof spatialstatisticssuch asstandard deviationand themeancurvebyHot spot Tools, the Moran's Iindex ofspatialautocorrelation and theGeneralGstatisticusingARC GISsoftware, the spatial analysis of services and attractions in the province are conducted and then by local optimization techniques, such as MAPPAC and theartificial neural network system inEXCELandMATLABsoftware, the spatial planning oftourismservices andfacilitiesinthe provincehave been achieved.After prioritization of regions based on planning, the tourism attractions of province were also divided into three levels of international, national, regional and local level so that according to the levels the appropriate services are provided for tourists.The findings of this research indicate that thedistribution oftourist attractionsin the province is locatedin and around theShiraz city, thus the distributionoftourism se