عنوان پایان‌نامه
تحلیل معنا شناختی واژه قلب در قرآن
- رشته تحصیلی
- الهیات و معارف اسلامی-علوم قرآن و حدیث
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده الهیات و معارف اسلامی شماره ثبت: 2200;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 62263
- تاریخ دفاع
- ۲۳ بهمن ۱۳۹۱
- دانشجو
- سارا اکتفائی
- استاد راهنما
- مجید معارف
- چکیده
- این پژوهش با استفاده از شیوه معنا شناسی قرآنی ایزوتسو، سعی در تحلیل معنایی واژه ی «قلب» در قرآن دارد. واژه قلب یکی از واژگان کانونی قرآن می باشد که بار ها در این کتاب مقدس تکرار شده است، از این رو درک حوزه معنایی آن به منظور فهم جهان بینی قرآنی از اهمیت بالایی برخوردار است. این واژه در دستگاه پیش از اسلامی (جاهلی) دارای معانی اساسی خلوص، مرکزیت و دگرگونی و فهم است و به عنوان جایگاه احساسات، آرامش، دریافت هدایت و آگاهی بخشی انسان به کار رفته است. قلب با این پیشینه تاریخی و با حفظ معانی خود وارد دستگاه قرآنی شده و در آن با واژه های متعددی از قبیل طبع، ختم، اکنه، قسوه، مرض، إغفال، زیغ، ریب، لاهیه، ریب، غمره، حمیه، رعب واشمئزاز، و از طرفی با ایمان، تقوا، هدی، اطمینان، سکینه، خوف، خشیت، انابه، سلم، رأفت و رحمت همنشین گشته است. از تحلیل معنایی این همنشینی ها با قلب حوزه معنایی واژه قلب در قرآن را می توان بدست داد، این حوزه شامل کلماتی چون «ضلالت، تکذیب ، کفر، فساد، فسق، نفاق، غفلت، إعتداء، ظلم، تکبر، عدم علم، عدم تفقه» و از سویی « إهتداء، ایمان، تقوا، تعقل، خشیت، خوف، إنابه، رشد، صدق، فلاح، حزب الله» می باشد. قلب در قرآن بسط معنایی پیدا کرده و در معانی ضمنی ابزارِ واکنش و تفقه و تعقل و علم به آیات همچنین محل ایمان و تقوا وکفر و جایگاه إعمال اراده پروردگار مبنی بر هدایت و ضلالت در وجود آدمی به کار رفته است. همچنین این واژه در قرآن در محور جانشینی با کلماتی چون فؤاد، صدر و نفس قرار می گیرد که با او در برخی مؤلفه های معنایی اشتراک دارند. قرآن از این واژه برای نشان دادن هدایت یافتگی و یا گمراهی انسان استفاده می کند و همین موجب می شود تا «قلب» در حوزه ی معنایی «ضلال» و «إهتدا» یا به عبارتی ایمان و کفر در قرآن واژه ای کلیدی باشد.
- Abstract
- This research attempts to analyze the meanings of the “Heart” (Ghalb) in the holy Quran. For doing so, It has used the semantics methods, including syntagmatic and paradigmatic relations of the “Ghalb” with other Quranic words. It also has used the Izutsu,s method in the semantics.The “Ghalb” is one of the key words that has frequently used in the Quran. Therefore, the understanding of it,s semantic field is very important for the understanding of the Quranic worldview. The “Ghalb” in the Quran keeps it,s basic pre-islamic Arabic meanings as a place of the emotions and understanding, but it also has an implicit meaning in the Quran as the most important instrument for the understanding of the divine versus.The Quran has used the “Ghalb” to show guidance and state of being misled. Thus, the “Ghalb” has very important role in the semantic field of the belief and the disbelief. Keywords: heart (Ghalb), semantics, semantic field, syntagmatic, paradigmatic.
