عنوان پایان‌نامه
مظالعه امکان سنجی جانشینی محصولات رقیب به جای ذرت دانه ای با تاکید بر محدودیت آبی در استان کرمانشاه
- رشته تحصیلی
- مهندسی کشاورزی- اقتصادکشاورزی-تولیدوبازاریابی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی شماره ثبت: 5478;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 59028
- تاریخ دفاع
- ۱۵ بهمن ۱۳۹۱
- دانشجو
- فاطمه ماهی دشتی
- استاد راهنما
- غلامرضا پیکانی ماچیانی
- چکیده
- آب مهم¬ترین نهاده تولید کشاورزی ایران است. بروز خشکسالی¬های گسترده شرایط محدود کننده¬ای را برای استفاده از منابع آبی به وجود آورده است. استان کرمانشاه در زمره استان¬هایی قرار دارد که در معرض خطر خشکسالی قرار گرفته¬اند. پژوهش حاضر با توجه به بالا بودن سهم ذرت دانه¬ای با نیاز آبی بالا در الگوی کشت استان کرمانشاه، به بررسی محصولات جایگزین آن در الگوی کشت زیربخش زراعت استان با تأکید بر محدودیت آبی پرداخته است. برای این منظور از الگوی برنامه¬ریزی ریاضی مثبت تحت رهیافت حداکثر آنتروپی استفاده و برای دو حوضه آبریز استان تابع هزینه غیر خطی برآورد گردید. سیاست¬های مورد نظر در قالب چهار سناریو بررسی شدند. در سناریوی اول که کاهش 10 درصدی منابع آب در نظر گرفته شد، در حوضه مرزی غرب سطح زیر کشت ذرت 50% کاهش نشان داد و توسط گندم جایگزین شد اما در حوضه کرخه با توجه به وجود محصولات با نیاز آبی بالاتر از ذرت، این محصول سطح زیر کشت پایه خود را حفظ نمود. در سناریوی دوم کاهش 10 درصدی منابع آب به همراه افزایش قیمت محصولات به میزان پیشنهادی مؤسسه پژوهش¬های برنامه¬ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی اعمال گردید که تغییرات سطوح کشت با کمی تعدیل مشابه سناریوی پیشین بود. در سناریوی سوم علاوه بر مفاد سناریوی دوم قیمت محصولات استراتژیک الگو به میزان 20% بیشتر از سایر محصولات در نظر گرفته شد. این امر منجر به حذف کامل ذرت از الگوی کشت حوضه مرزی و جانشینی آن به وسیله گندم شد. این سیاست در حوضه کرخه موجب کاهش 20 درصدی سطح زیر کشت ذرت شد که در این حالت محصولات گندم، کلزا و چغندرقند قابلیت جانشینی این محصول را داشتند. در سناریوی چهارم علاوه بر مفاد سناریوی دوم قیمت ذرت با توجه به قیمت وارداتی آن تعیین گردید. این سناریو که شرایط رقابتی ذرت را بهبود بخشید موجب افزایش دو برابری سطح کشت آن در هر دو حوضه شد. لذا چنانچه مسئولین استانی به دنبال حذف تدریجی محصول ذرت دانه¬ای از الگوی کشت با توجه به محدودیت منابع آبی هستند، همانطور که سناریوی سوم نشان می¬دهد، بایستی از سیاست¬های حمایتی برای محصولات رقیب ذرت به منظور پوشش کاهش سود ناشی از عدم کشت آن استفاده نمایند.
- Abstract
- Water is the most important production resource in Iran’s agriculture. Widespread drought imposes limiting condition upon the use of water resource in producing crops. Kermanshah province is among the provinces hit by the drought conditions. According to the drought and the high share of corn crop with high water usage in cropping pattern of Kermanshah province, this study focuses on the way to substitute other competing crops for corn in the cropping pattern of the agronomy sector of the province with emphasizing on the water restrictions. For this purpose, the positive mathematical programming model under the approach of maximum entropy was used and the parameters of non-linear cost function were estimated for two watershed of the province. The required policies were examined in the form of four scenarios. In the first scenario, a 10% reduction in water resources, in the west border watershed, led to a 50% reduction in corn’s cultivated area and suggested its substitution by wheat, but in the Karkheh watershed, corn kept its base cultivation area because of the existence of crops with high water usage. In the second scenario, with a 10% decrease in water resources, crops’ prices were applied based on the guide lines of Agricultural Planning Economic and rural Development Research Institute. With some adjustments, the changes in the cultivation pattern were the same as the previous scenario. By holding the conditions of the second scenario, the third scenario models the strategic crops’ prices 20% higher than that in other products. In such circumstances corn was eliminated in west border watershed and was replaced by wheat crop. In Karkhe watershed, cultivated area was reduced by 20%, which made wheat, sugar beet and canola the most competitive crops for corn and its replacement in this scenario. By holding the conditions of the second scenario, the forth scenario determined the price of imported corn. This scenario improved corn’s competitive conditions and doubled its cultivated area. Therefore, if provincial authorities, as a result of water resource limitations, are looking for the corn crop phase out from the cultivation pattern, they should utilize supportive policies for corn's competing crops, as shown in the third scenario, in order to compensate the profit of its cultivation loss.
