عنوان پایان‌نامه
اندازه گیری ریسک سیستماتیک تولید برای محصولات عمده باغبانی در ایران
- رشته تحصیلی
- مهندسی کشاورزی- اقتصادکشاورزی-تولیدوبازاریابی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی شماره ثبت: 5281;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 57591
- تاریخ دفاع
- ۲۹ بهمن ۱۳۹۱
- دانشجو
- مهدی نعمتی
- استاد راهنما
- حبیب اله سلامی
- چکیده
- یکی از تهدیدات اصلی بخش باغی که منجر به ریسک عملکرد در این بخش می گردد تغییرات نامناسب آب و هوایی نظیر خشکسالی و سرمازدگی می باشد. مسئله مهم در این خصوص آن است که این تغییرات محدود به یک منطقه نمی گردد بلکه سطح گسترده¬ای را به یکباره تحت تاثیر قرار می دهد. در واقع وقوع یک پدیده اقلیمی بر تولید یک محصول در منطقه وسیعی از کشور اثر می گذارد و خسارت وارد می سازد. تحقیقحاضرباهدفبررسیدامنهوشدت این نوع از مخاطره که ریسک سیستماتیک نامیده می شود در محصولات منتخب باغی صورت گرفته است. در این راستا ابتدا مناطق تولید محصولات باغی با روش پهنه-بندی مبتنی بر رژیم های دماییپهنه بندی شده اند. در مرحله دوم، با استفاده از الگوهای رگرسیونی فضایی مرتبه اول در داخل هر یک از پهنه های ایجاد شده وجود ریسک سیستماتیک و شدت آن بررسی شده است. در آخر، با استفاده از سایر الگوهای رگرسیونی فضایی تاثیر متغیرهای اقلیمی بر روی عملکرد محصولات باغی اندازه¬گیری شده است. نتایج پهنه بندی حاکی از آن است که مناطق تولید محصولات سیب، انگور و پسته قابل تفکیک به دو منطقه کوهستانی و پست و کوهپایه¬ای می باشند. این تفکیک برای محصول پرتقال کمی متفاوت است و دو پهنه شمال و جنوب تعریف شده است. نتایج الگوی مرتبه اول رگرسیون فضایی برای محصول سیب و انگور¬ بیانگر خطر مواجه شدن این محصولات با ریسک سیستماتیک می باشد، گرچه عامل بروز این ریسک در دو پهنه کوهستانی و پست و کوهپایه¬ای متفاوت است. در مناطق تولیدی کوهستانی وقوع سرمای شدید ریسک سیستماتیک را ایجاد می کند و در مناطق پست و کوهپایه¬ای وقوع خشکسالی سبب بروز ریسک سیستماتیک می شود. بعبارت دیگر دلیل اصلی وقوع ریسک سیستماتیک در منطقه کوهستانی، سرما و در منطقه پست و کوهپایه-ای، خشکسالی می¬باشد. نتایج سایر الگوهای فضایی نشان می¬دهد که خشکسالی با وقفه یکساله، بروز سرما در فروردین ماه، میانگین دمای ماه تیر، خرداد و مرداد، میزان بارش کل و ضریب تغییرات بارش در سال از جمله متغیرهای اقلیمی مهم و موثر بر عملکرد سیب و انگور می¬باشند. نتایج الگوی مرتبه اول رگرسیونی برای محصول پسته نشان می¬دهد ریسک سیستماتیک در بین مناطق عمده تولیدی این محصول وجود دارد. همچنین عامل خشکسالی، میانگین دمای ماه تیر، مرداد و شهریور متغیرهای اثرگذار بر عملکرد محصول پسته¬ می باشند. بر اساس نتایج بدست آمده از برآورد الگوی مرتبه اول رگرسیون فضایی برای محصول پرتقال، این محصول در مناطق تولیدی شمال کشور با خطر وقوع ریسک سیستماتیک مواجه نمی باشد. لیکن، این خطر مناطق تولیدی جنوب را تهدید می کند. برآورد الگوهای رگرسیون فضایی تکمیلی نشان می دهد که عوامل خشکسالی، میزان کل بارش، میانگین دمای ماه آبان و ضریب تغییرات بارش به عنوان متغیرهای موثر بر عملکرد پرتقال می باشند.
- Abstract
- One of the main threats to the horticultural sector that leads to the production risk in this sector is extreme climate changes such as drought and frost. The concern about such changes is that the changes are not confined to a particular small region, but they hit a wide area of production. In fact, such climatic phenomena affect production and cause damages in a range of regions. The present study implemented to investigate scope and severity of this type of risk that is the systematic risk. To this end, first the horticultural production regions for selected products were classified by zoning method based on temperature regimes. In the second step, the existence and severity of systemic risk in each zone were investigated using first order spatial regression model (FAR). Finally, the effect of climate variables on yield of horticulture products was measured using supplementary spatial regression models. Zoning results for apple, grape, and pistachio indicate that the production areas for these products can be divided into two separate regions namely; mountain and post-mountain regions. Zoning results for orange plant is different. Orange production regions can be separated into north and south zones. Results of the FAR for apple and grape revealed that these two plants are facing systematic risk although the factor that causes this risk is different in the two specified zones. In mountain production zone frost and in post-mountain zone drought are the causes of systematic risk for these two plants. In other words, frost is the main factor of systematic risk in the first zone while drought is the factor resulting in systematic risk in the second zone. Results of supplementary spatial regression models indicated that drought with one lag, frost in March, and average temperature in July, June and August, total precipitation and coefficient of variation of rain fall are the most important and influential climate variables that affect apple and grape yield in the regions. Results of FAR for pistachios confirmed the presence of systematic risk in the main areas of pistachios production. Climate variables such as drought, average temperature in July, August and September are among variables affecting the yield of this product. Results of the FAR for orange, did not show any systematic risk in north region of orange production. However, the presence of systematic risk is threatening this plant in the southern region of production. Based on the results of supplementary spatial regression models, drought, total precipitation, average temperature in November, and rainfall coefficient of variation are the main factors affecting climate the orange yield in the regions.
