عنوان پایان‌نامه
تحلیل تنش لرزه ای در منطقه اهر- ورزقان
- رشته تحصیلی
- ژئوفیزیک - زلزله شناسی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 67438;کتابخانه موسسه ژئوفیزیک شماره ثبت: 1113
- تاریخ دفاع
- ۲۸ بهمن ۱۳۹۳
- دانشجو
- مهسا افرا
- استاد راهنما
- مهرداد پاکزاد, علی مرادی
- چکیده
- شمال غرب ایران در محیط تکتونیکی بسیار پیچیده¬ای قرار گرفته که در آن دو کمربند لرزه¬ای اصلی در ایران همگرا شده است. گزارشات تاریخی و اطلاعات ثبت شده توسط دستگاه¬های لرزه¬نگاری و نیز شواهد زمین-شناسی همگی نشان می¬دهند که این ناحیه یکی از مناطق لرزه¬خیز و با ریسک بالای لرزه‌ای در جهان به¬شمار می¬آید. تحلیل تنش در این منطقه که تجمع آن به عنوان عامل اصلی رویداد زمین¬لرزه محسوب می¬شود با توجه به تراکم جمعیت این منطقه امری ضروری است. سازوکار کانونی زمین¬لرزه از مهم¬ترین پارامترهایی است که با دانستن آن می¬توان محور¬های تنش، فشارش، تغییرات آن¬ها و نیز میدان تنش را بررسی و تحلیل نمود. در این مطالعه، ابتدا با استفاده از برنامه ایزولا (سوکوس و زاهرادنیک ، 2008)، پارامتر¬های چشمه 15زمین¬لرزه¬ با بزرگی بیش از 4 در محدوده زمانی 2012 تا 2013 و در محدوده مکانی طول جغرافیایی 49- 44 درجه شرقی و عرض جغرافیایی40- 37 درجه شمالی را به¬دست ¬آوردیم. داده¬های مورد استفاده از شبکه¬های لرزه¬نگاری مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، پژوهشگاه بین¬المللی زلزله¬شناسی و مهندسی زلزله و کشور¬های هم¬مرز با ایران استخراج شدند. سازوکار غالب به¬دست¬آمده از این 15رویداد، امتداد¬لغز و معکوس است که با تکتونیک شناخته¬شده این منطقه مطابقت دارد. سپس به¬منظور بررسی وضعیت تنش در این ناحیه، از پارامتر¬های چشمه زمین¬لرزه¬های اصلی تعیین¬شده در این مطالعه و نیز رویداد¬های بر¬گرفته از کاتالوگ مرکزوار جهانی استفاده کرده و با به¬کار¬گیری روش وارون¬سازی چند¬گانه ، جهت¬های اصلی تنش را محاسبه می¬کنیم. آزیموت تنش اصلی ?_1، 5/146 درجه و آزیموت تنش اصلی ?_3، 6/48 درجه به¬دست آمده است. علاوه بر این، پارامتر ? که نشان¬دهنده نسبت تنش¬ها است، 5/0 به¬دست آمد. این نرخ حاکی از حرکات امتداد¬لغز است. برای منطقه اهر- ورزقان، آزیموت تنش¬های اصلی ?_1 و ?_3 به ترتیب 9/132، 8/42 درجه و با نسبت تنش 3/0 محاسبه شد که این نرخ حاکی از حرکات معکوس است. اختلاف بین جهت¬های اصلی تنش و نسبت تنش¬ها در ناحیه¬ای بین دریاچه ارومیه و تالش در شمال غرب ایران و منطقه اهر- ورزقان کم بوده و تفاوت در نرخ تنش نشان¬دهنده این است که بیشتر پسلرزه¬های اهر- ورزقان دارای مؤلفه بیشتری از حرکات معکوس نسبت به زمین¬لرزه¬های ثبت¬شده در مناطق هم¬جوار بوده¬اند. نتایج این مطالعه با سایر بررسی¬های انجام شده در این منطقه هم¬خوانی مناسبی در جهت¬های اصلی تنش و نسبت تنش¬ها دارد.جهت حرکت امتدادلغز گسل¬های راست¬¬گرد که جهت آن¬ها شرقی- غربی یا شمال غربی- جنوب شرقی است با جهت تنش به¬دست¬آمده کاملاً توجیه¬پذیر است.
- Abstract
- Northwestern Iran is one of the seismically active regions with a high seismic risk in the world endorsed by historical background and instrumental earthquakes. The accumulation of stress is the main cause of earthquake, and its analysis is a crucial task considering dense population of the region. The focal mechanism of an earthquake is one of the important source parameters which is practical for studying and analyzing the stress field. In this study, we determine the focal mechanisms of 15 earthquakes using the moment tensor inversion method of ISOLA program (Sokos and Zahradnik, 2008) in Ahar-Varzeghan. Then we analyze the stress state using these focal mechanisms and also by focal mechanisms of other large and moderate earthquakes determined by GCMT in this region. The events have moment magnitudes higher than 4 and encompass latitudes between 37- 40° N, and longitudes between 44- 49° E, during the period 2012-2013 for determined focal mechanisms in this study and period 1997-2013 for GCMT ones. We used the broadband stations of Iranian Seismological Center (IRSC), International Institute of Earthquake Engineering and Seismology (IIEES) and also stations of several other countries bordering- northwestern Iran. The determined focal mechanisms are often strike- slip and reverse which show a correspondence with the tectonic of this region. We calculate the principal orientations of stresses in the region by multiple inverse method. The result shows the stress model with ?1 and ?3 equal to 146.5 and 48.6 degrees with a stress ratio of 0.5 in the region between Urumia lake and Talesh in northwest of Iran. These values respectively are 132.9, 42.8 and 0.3 in Ahar- Varzeghan region. The stress ratio in Ahar- Varzeghan region expresses that most of aftershocks show reverse motion in comparison with other earthquakes in adjacent regions . The comparison with other studies shows a suitable agreement in principal stress axes and stress ratio.
