اثرتغییرکاربری و توسعه شهری برتولید رواناب (مطالعه موردی : شهر زنجان)
- رشته تحصیلی
- مهندسی منابع طبیعی - -آبخیزداری
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی شماره ثبت: 6299;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 67619
- تاریخ دفاع
- ۲۸ بهمن ۱۳۹۳
- دانشجو
- فاطمه عینلو
- استاد راهنما
- علی سلاجقه
- چکیده
- توسعه شهر سبب گسترش سطوح نفوذناپذیر و متعاقب آن تغییر در هیدرولوژی شهری شده است. تحقیق حاضر به بررسی اثر تغییر کاربری و توسعه شهری بر تولید رواناب در حوزه آبخیز شهری زنجان می¬پردازد. به منظور بررسی اثر سه دوره¬ی توسعه شهر و تغییر کاربری بر تولید رواناب از مدل بارش رواناب SWMM استفاده گردید. روند تغییرات کاربری اراضی و توسعه شهری با استفاده از تصاویر TM ماهواره لندست در نرم افزارIDRISI Selvaمورد پردازش قرار گرفت و نقشه¬¬های کاربری اراضی حاوی شش طبقه کاربری برای سال-های 1334، 1379 و 1391 تهیه گردید. پس از آنالیز حساسیت و کالیبراسیون مدل SWMM بر اساس وقایع بارش رواناب مشاهداتی، نتایج واسنجی و صحت سنجی مدل، درستی و تطابق شبیه سازی¬¬های مدل را تائید کرد. نتایج روند تغییر کاربری و توسعه شهری حوزه آبخیز شهری زنجان نشان می¬دهد که محدوده¬های شهری در سال 1391 نسبت به سال 1379، 59/22 درصد و نسبت به سال 1334، 88/923 درصد افزایش و سال 1379 نسبت به سال 1334 با افزایش 06/543 درصدی همراه هستند. بررسی اثر تغییر کاربری و توسعه شهری بر تولید رواناب در سه دوره زمانی شامل بررسی اثر تغییر درصد مناطق نفوذناپذیر، شماره منحنی و درصد مناطق نفوذناپذیر با ذخیره سطحی صفر بر میزان دبی پیک و حجم رواناب در دوره بازگشت¬های مختلف 2، 5، 10، 20 و 50 ساله در مدل SWMM اجرا شد و ضمن تائید افزایش میزان دبی پیک و حجم رواناب نشان می¬دهد که میانگین تغییرات دبی پیک و حجم رواناب در سال 1391 نسبت به سال 1334، 52/475 و 58/698 درصد و نسبت به سال 1379، 85/96 و 45/64 درصد افزایش دارد و در سال 1379 نسبت به سال 1334، به ترتیب با 288/194 و 91/376 درصد افزایش در میانگین دبی پیک و حجم رواناب همراه است. نتایج همچنین نشان می¬دهد در شبکه اصلی جمع¬آوری رواناب شهری زنجان احتمال آب¬گرفتگی و سیل¬خیزی وجود ندارد.
- Abstract
- Urbanization is leading to expand thedevelopmentofimpervioussurfaces and subsequentchanges inurbanhydrology.This study examined the effects of land use and land cover changes due to urbanization on the runoff generation in Zanjan City Watershedin Zanjan Province, Iran. To investigatethe effects ofurbandevelopmentscenarios on runoff generation,Storm water Management Model (SWMM)was used. Landsat Thematic Mapper (TM) images from 2000, 2012 and Aerialphotos of 1956 were used to obtain historical land use and land cover maps in six land use class by using of IDRISI Selva. TheSWMMmodelcalibration andsensitivity analysishas been done based on observation rainfall-runoffevents. Based on the results ofmodelcalibration and verification, confirmed the accuracyandconsistencyof themodelsimulation.Land use maps revealed that the Zanjan watershed experienced conversion of approximately 22.59 % non-urban area to urban area between 2000 and 2012 and 923.88 % non-urban area to urban area between 2012 and 1956. Also approximately 543.06 % non-urban area conversion to urban area between 1956 and 2000. Three scenariosof land use change involvesexaminingthe effect ofpercent of impervious area, percent of impervious area with no depression storage and Curve Number on the peak and runoff volume in different return period such as 2, 5, 10, 20 and 50 was conductedinSWMMmodel. Also approvedan increase in thepeak dischargeandrunoff volumeshows that the meanchangeinpeak dischargeandrunoff volumeof 2012compared to the 1956, respectively475.52 and 698.58 % and 2012compared to the2000, respectively 96.85 and 64.45 % increased. And results show that in 2000comparedto1956, respectively194.288and376.91% increase inaveragepeak dischargeandrunoff volume. Also the results show that do not exist the inundation and flooding points in the main urban runoff drainage system of Zanjan Watershed.